Nikon khép lại cuốn sách về 6 thập kỷ sản xuất máy ảnh ống kính rời

Dù không phải là sản phẩm đầu tiên thuộc loại này - Asahi Optical ra mắt mẫu SLR 35 mm đầu tiên của Nhật Bản vào năm 1952, sự bền bỉ và tính năng hiện đại của Nikon F đã giúp Nikon được các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp yêu mến và biến SLR thành công nghệ được ưa chuộng trong nhiều năm.

Để minh chứng cho sự thành công của nó, tất cả các nhiếp ảnh gia ngồi trong khu vực báo chí trong Thế vận hội Tokyo 1964 đều mang theo một chiếc Nikon F.

Dù vậy, máy ảnh SLR nhường chỗ cho các mẫu máy ảnh không gương lật, Nikon đã quyết định đi theo hướng tương tự, quyết định thoát khỏi ngành kinh doanh SLR trước sự cạnh tranh từ các đối thủ như Sony Group và Canon, cũng như từ điện thoại thông minh. Như vậy, kỷ nguyên SLR đã chấm dứt.

Lịch sử của Nikon có từ nhiều thập kỷ trước F. Được thành lập vào năm 1917 với tư cách là nhà sản xuất thiết bị quang học Nippon Kogaku và sản xuất kính tiềm vọng tàu ngầm, kính ngắm đại bác trong Thế chiến II. Sau chiến tranh, công ty chuyển hướng sang máy ảnh với sự xuất hiện của Nikon Model I.

Danh tiếng về độ bền của máy ảnh Nikon đã đạt đến mức huyền thoại. Chẳng hạn, một nhiếp ảnh gia đưa tin về chiến tranh Việt Nam được cứu sống nhờ viên đạn găm vào máy ảnh, hay một chiếc máy ảnh Nikon hoạt động bình thường dù nằm trong con tàu đắm. NASA cũng đưa Nikon lên vũ trụ trong nhiệm vụ Apollo 15 năm 1971.

Máy ảnh SLR có gương phản xạ phản chiếu hình ảnh từ máy ảnh vào kính ngắm. Tính năng này, giúp các nhiếp ảnh gia soạn ảnh dễ dàng hơn, đã giúp máy ảnh SLR chiếm thị phần từ các máy ảnh tìm khoảng cách được các nhà sản xuất Đức ưa chuộng.

Sự phát triển của các mẫu máy ảnh SLR hiệu suất cao, giá rẻ, hiệu suất cao như Canon AE-1 hay Olympus OM-1 đã giúp công nghệ phổ biến hơn với những người tiêu dùng thông thường.

Quá trình chuyển đổi từ phim sang kỹ thuật số cũng tạo ra một sự thúc đẩy. Nikon ra mắt D1, mẫu SLR kỹ thuật số (DSLR) đầu tiên vào năm 1999. Nhờ số lượng linh kiện ít hơn so với máy phim, Nikon có thể sản xuất hàng loạt dễ dàng hơn và mở rộng thị phần với các mẫu máy hướng tới gia đình.

Trong khi thị trường máy ảnh SLR trong kỷ nguyên phim đạt đỉnh cao nhất là 1,28 triệu chiếc vào năm 1980, doanh số máy ảnh SLR kỹ thuật số đứng đầu ở mức 16,2 triệu vào năm 2012. Một báo cáo năm 2010 của chính phủ Nhật Bản đã đặt máy ảnh kỹ thuật số cùng với ô tô là ngành mà sản xuất của Nhật Bản vẫn giữ lợi thế, ngay cả khi những nước khác mất vị trí trước Hàn Quốc và Đài Loan.

Dù vậy, thành công của Nikon SLR cũng không thể duy trì khi các hãng khác chuyển sang máy ảnh không gương lật (mirrorless). Panasonic ra mắt một trong các máy ảnh mirrorless đầu tiên vào năm 2008, theo sau là Sony và Samsung.

Một trong những lý do Nikon chậm trễ gia nhập thị trường là lo ngại ảnh hưởng đến người dùng máy ảnh SLR. Công ty đã phát triển một dòng ống kính toàn diện trong hơn 6 thập kỷ và khi dùng trên máy ảnh không gương lật sẽ cần tới bộ chuyển đổi, gây phiền toái cho người dùng.

Trong khi đó, Sony nhảy vào thị trường máy ảnh kỹ thuật số với việc thâu tóm bộ phận camera của Konica Minolta năm 2006 để tận dụng công nghệ cảm biến ảnh. 

Máy ảnh Sony cất cánh sau năm 2013 nhờ Alpha 7, mẫu máy ảnh không gương lật full-frame, ngang hàng với linh kiện hàng đầu trong DSLR. Sony vượt qua Canon dẫn đầu đầu thị trường máy ảnh có thể hoán đổi ống kính (interchangeable-lens) vào năm 2020, còn Nikon xếp thứ ba, theo Techno Systems Research.

Sự sụt giảm nhanh chóng của thị trường máy ảnh kỹ thuật số và việc Nikon bị trì hoãn đẩy mạnh vào máy ảnh không gương lật đã giáng một đòn mạnh vào công ty. Hoạt động kinh doanh các sản phẩm hình ảnh của họ rơi vào tình trạng đỏ mắt trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3 năm 2020 với khoản lỗ hoạt động 17,1 tỷ yen (125 triệu USD). Năm tiếp theo, lỗ tăng gấp đôi lên 35,7 tỷ yen.

Theo kế hoạch tái cơ cấu được công bố vào tháng 11/2019, Nikon đã đóng cửa hai nhà máy liên quan đến máy ảnh ở Nhật Bản và cắt giảm lực lượng lao động ở nước ngoài. Họ đã thu nhỏ lại dòng máy ảnh thân thiện với người mới bắt đầu, thay vào đó tập trung vào thị trường tương đối ổn định cho các sản phẩm hướng tới các chuyên gia và những người yêu thích.

Năm 2018, Nikon đã ra mắt Z7, mẫu máy ảnh không gương lật hiệu suất cao được thiết kế cho những người đam mê nhiếp ảnh. Hãng đã phát hành chiếc Z9 hàng đầu vào năm 2021. Bằng cách kết thúc phát triển máy ảnh SLR, Nikon có kế hoạch tập trung nguồn lực vào các mẫu máy ảnh không gương lật để cạnh tranh tốt hơn trong lĩnh vực này.

Hiện nay, Sony đứng đầu thị trường này, xử lý mọi thứ từ thiết kế đến phát triển cảm biến ảnh cho tới sản xuất. Khi điện thoại chụp ảnh ngày một đẹp hơn, Nikon gặp thách thức lớn trên con đường phục hồi bộ phận máy ảnh của mình.

(Nguồn: Nikkei)