Nguy cơ ông Putin kích động thảm họa Chernobyl 2.0 ở Ukraina

Cách Nga, Ukraina và phần còn lại của thế giới đối phó với thời khắc nguy hiểm này là phép thử để xem chiến tranh sẽ được tiến hành như thế nào trong thời đại của chúng ta - và liệu nó có thể bị giới hạn hay không. 

Hiện có thông tin cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nói với người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron rằng Điện Kremlin sẽ cho phép các giám sát viên quốc tế đến thăm nhà máy hạt nhân này để đảm bảo an toàn ở đó. 

Nếu ông Putin có ý định như vậy, thì đó sẽ là một điều đáng khích lệ. Tuy nhiên, ông thường nói không đúng về ý định của mình, như trước khi tấn công Ukraina nửa năm trước.

Nhà máy Zaporizhzhia, được gọi là ZNPP, là nhà máy lớn nhất ở châu Âu. Trước cuộc tấn công của Nga, nó cung cấp khoảng 1/5 lượng điện của Ukraina. Nga đã tấn công nhà máy này vào tháng 3/2022 và chiếm đóng kể từ đó. 

Tuy nhiên, các nhân viên tại đây - ban đầu khoảng 11.000 người, với nhiều người trong số đó đã bỏ trốn - vẫn là người Ukraina. Những kỹ sư này hiện được coi là con tin. Họ đang giữ cho các lò phản ứng được an toàn và hoạt động, nhưng trước mũi súng.

Về mặt chiến thuật, Nga đang sử dụng ZNPP như một lá chắn với giả định rằng Ukraina sẽ không dám tiêu diệt nó bằng pháo binh, vì sợ rằng các vụ nổ sẽ gây ra rò rỉ phóng xạ hoặc thậm chí là một vụ nóng chảy hạt nhân. 

Bằng cách bắn từ nhà máy này vào quân đội Ukraina bên kia sông Dnipro, Nga cũng đang tiêu diệt quân phòng thủ và do đó làm chậm cuộc phản công của Ukraina để chiếm lại miền Nam của đất nước.

Về mặt chiến lược, Nga đang có kế hoạch ngắt kết nối ZNPP khỏi lưới điện Ukraina và liên kết nó với mạng lưới của họ. Trên thực tế, Nga hy vọng sẽ "đánh cắp" một phần lớn nguồn cung cấp điện của Ukraina. Điều này liên quan đến việc phá hủy - về cơ bản là phát nổ - các đường truyền tại nhà máy, một điều vô cùng nguy hiểm.

Trong khi đó, Ukraina có mục tiêu ngược lại. Họ muốn giải phóng đồng bào của họ bên trong nhà máy. Họ muốn duy trì dòng điện cung cấp cho Ukraina hơn là đến các khu vực bị kẻ thù chiếm đóng. Và họ muốn loại bỏ người Nga để có thể tiếp tục chiếm lại phần còn lại của miền Nam Ukraina.

Tuy nhiên, trên tất cả, người Ukraina muốn ngăn chặn một thảm họa hạt nhân gợi nhớ đến thảm họa ở Chernobyl năm 1986, ngay ở thượng nguồn sông Dnipro. Và họ chia sẻ mục tiêu này với Liên hợp quốc (LHQ), Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), cũng như các quốc gia trên khắp thế giới và có lẽ thậm chí bao gồm cả những người trong Điện Kremlin.

Bản chất của sự nguy hiểm là những gì xảy ra ở đây chưa từng có tiền lệ. Một đám mây phóng xạ ở Zaporizhzhia sẽ bay qua bất cứ nơi nào có gió mang theo. Nó có thể xuất hiện ở Tây Âu, Trung Đông, ở Belarus, Nga hoặc một nơi nào khác. 

Bởi một thảm họa như vậy sẽ không thể ngăn chặn về mặt địa lý, nó cũng sẽ khó có thể bị hạn chế về mặt quân sự, chiến lược và địa chính trị. Nó sẽ khiến sự hoảng sợ lan rộng có thể lôi kéo các quốc gia khác vào cuộc xung đột.

Để ngăn chặn những kịch bản kinh hoàng này, Mariano Grossi, Tổng giám đốc IAEA, đã nhiều lần đề nghị tạm ngừng hoạt động ở Zaporizhzhia để cơ quan này cử một nhóm giám sát nhằm đảm bảo sự an toàn của ZNPP. Sau cuộc hội đàm với Macron vào cuối tuần qua, các nhà lãnh đạo của Mỹ, Anh và Đức cũng đã kêu gọi Putin cho phép một cuộc thanh tra như vậy.

Ukraina rõ ràng không muốn nhượng ZNPP cho người Nga vì đó sẽ là một bước lùi lớn trong cuộc đấu tranh tồn tại của họ để bảo vệ tổ quốc. Tuy nhiên, Putin không thể rút lui khỏi nhà máy, nơi có thể tạo nên chiến thắng của Nga ở Ukraina - dù ông vẫn xác định điều này hiện nay là khó có thể đạt được. Và thất bại có lẽ sẽ đánh dấu sự sụp đổ của ông.

Kể từ cuộc tấn công của ông diễn ra vào tháng 2/2022, Nga thực sự đã không thể khuất phục quân đội của ông Zelensky, đặc biệt là người Ukraina. Điều này là không thể chấp nhận với quân đội Nga và với bản thân ông Putin. Đó là lý do tại sao nếu mọi thứ trở nên tồi tệ, Putin vẫn có thể quyết định leo thang, bằng cách sử dụng vũ khí hóa học hoặc thậm chí hạt nhân.

Trong thế bế tắc ở Zaporizhzhia, Putin - bất kể những gì ông đã nói với Macron - có thể sẵn sàng để xảy ra một thảm họa hạt nhân ở một quốc gia mà ông muốn khuất phục. Cả thế giới, từ Paris đến Ankara và Bắc Kinh, giờ đây phải hướng ông ra khỏi bờ vực. Nhưng chưa có gì đảm bảo là sẽ thành công.

(Nguồn: Washington Post)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin