Người dân Philippines phải 'thắt lưng buộc bụng' do lạm phát tăng cao

Emelie Ann Ducabo, 57 tuổi, một người phụ nữ đã có gia đình và là nhân viên bán hàng ở Metro Manila, đã buộc phải chắt chiu từng xu để nuôi bảy thành viên trong gia đình.

Lúc đi chợ, bà Ducabo chỉ mua thịt heo, trái cây và rau với số lượng ít nhất có thể, còn thịt bò đắt tiền hơn thì chắc chắn sẽ phải bỏ qua. Thay vì chân và đùi gà, bà chọn gan và cổ để nấu thành món bún sau đó chia cho chồng, hai con trai lớn, chị dâu và người chăm sóc mẹ già 94 tuổi của bà. Mẹ bà tuân theo chế độ ăn kiêng đặc biệt gồm trái cây xay nhuyễn và bột yến mạch.

Bà Ducabo nói với Al Jazeera: "Điều quan trọng là lấy protein trong bộ phận gà mà cơ thể chúng ta cần".

Mọi thành viên trong gia đình đều uống cà phê đen, không đường vào buổi sáng và món ngọt thỉnh thoảng chỉ được giới hạn ở dưa nạo trộn với sữa và đá xay.

Dù hoàn cảnh khó khăn nhưng bà Ducabo may mắn vẫn chăm sóc được cho các cậu con trai và mẹ của mình. Bà chủ yếu làm việc tại nhà với tư cách là người mua hàng tại một công ty may mặc. Bà và chồng sở hữu ngôi nhà rộng 40 mét vuông.

Món đồ duy nhất mà bà Ducabo không tằn tiện là bột giặt để giặt quần áo. "Tôi muốn con trai mình thơm tho sạch sẽ!", bà nói. 

Những trái chuối nhỏ bé quê mùa luôn có trên bàn ăn của bất cứ ai đói bụng và những chiếc bỉm người lớn cùng chế độ ăn đặc biệt của mẹ bà.

Giá cả ở Philippines đang tăng vọt và nhanh hơn bất kỳ nơi nào khác ở Đông Nam Á, ngoài Myanmar bị chiến tranh tàn phá và Lào.

Vào tháng 2, lạm phát đạt 8,6%, giảm một chút so với tháng trước, nhưng vẫn còn khá cao so với Singapore, Malaysia, Thái Lan, Indonesia và Việt Nam.

Trong khi hầu hết các hộ gia đình đang thắt lưng buộc bụng, hoàn cảnh của các gia đình có thu nhập thấp lại càng đặc biệt khó khăn.

Theo thống kê của chính phủ, trong khi các hộ gia đình giàu có hơn ở Philippines chi tiêu ít hơn 2/5 thu nhập của họ cho thực phẩm, thì những người thuộc nhóm 30% người có thu nhập thấp nhất chi tiêu gần 60% thu nhập của họ cho sinh hoạt.

Theo Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đặc biệt được sử dụng để đo lường áp lực chi phí sinh hoạt đối với các hộ gia đình có thu nhập thấp, lạm phát trong tháng 2 đạt mức tương đương 9,7%, không thay đổi so với tháng trước.

Rosario Guzman, người đứng đầu nghiên cứu tại IBON Foundation, một tổ chức tư vấn kinh tế, cho biết Philippines đặc biệt dễ bị lạm phát do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm thuế tiêu thụ cao, chi phí sản xuất và phân phối tăng cao sau khi tư nhân hóa các tiện ích công cộng.

"Chính phủ không còn có thể can thiệp vào việc định giá điện và nước. Chúng tôi có giá điện cao nhất ở châu Á ngoài Nhật Bản", Guzman nói với Al Jazeera.

Ông Guzman cho biết việc Tổng thống khi đó là Rodrigo Duterte áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với tất cả các sản phẩm xăng dầu vào năm 2018, trên mức thuế giá trị gia tăng (VAT) hiện tại là 12%, đã có tác động đặc biệt nghiêm trọng đến người nghèo.

Tổng thống Ferdinand Marcos Jr đã bác bỏ những lời kêu gọi đình chỉ thuế VAT hoặc thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nhiên liệu, đổ lỗi cho giá xăng cao là do cuộc chiến ở Ukraina và các nguyên nhân khách quan khác.

Jonathan Ravelas, cựu giám đốc chiến lược thị trường của ngân hàng BDO và hiện là giám đốc điều hành của eManagement for Business and Marketing Services, cho biết cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đã phơi bày sự phụ thuộc quá mức của Philippines vào thực phẩm nhập khẩu.

"Chúng tôi không có an ninh lương thực", Ravelas nói với Al Jazeera, đồng thời lưu ý rằng sự yếu kém của đồng peso so với đồng USD đã khiến chi phí nhập khẩu tăng cao.

"Ông Duterte không xây dựng an ninh lương thực mà chỉ nhập khẩu", Ravelas nói. "Giờ đây, ông Marcos Jr không còn lựa chọn nào khác ngoài việc thúc đẩy an ninh lương thực".

Ông nói thêm: "Thật không may, không có lối tắt nào cho an ninh lương thực và việc nhập khẩu cũng có giới hạn của nó".

Trong khi ngân hàng trung ương Philippines đã tăng lãi suất chuẩn lên 6,25%, Ravelas cho biết họ cần phải đi xa hơn nữa để giảm lạm phát.

Ông nói: "Theo quan điểm của tôi, Bangko Sentral vẫn nên tăng lãi suất qua đêm lên gần 7% và không dừng ở mức 6,5%".

Đối với Alfredo Barrun Pineda, Jr, 43 tuổi, chi phí sinh hoạt tăng cao đã khiến anh từ bỏ việc lái taxi có máy lạnh. Giờ đây, anh ấy lái một chiếc mô tô với một thùng xe bên cạnh chứa đầy những thùng nhựa, bồn tắm và móc treo. Anh ấy dùng những món đồ đó để đổi lấy hàng hóa và thiết bị điện tử bị hỏng, sau đó anh ấy bán lại cho các cửa hàng đồng nát hoặc sửa chữa. Xe của anh ấy có gắn thêm cái loa để rao trong các khu dân cư trung lưu.

"Số tiền tôi kiếm từ việc này cũng ngang bằng với việc lái taxi", Pineda nói với Al Jazeera. Anh đã ngừng lái taxi khi thấy mình phải tiêu tốn đến 2.000 peso để di chuyển trong 300 km. Anh cho biết để đối phó với lạm phát, gia đình anh ăn phải "rau rẻ hơn".

Pineda cho biết anh đã bỏ phiếu cho Marcos, con trai của cựu lãnh đạo độc tài Ferdinand Marcos, người đã hứa giảm giá gạo xuống 20 peso/kg.

"Vâng, vẫn là 42 peso/ kg, nhưng không sao. Cha anh ấy đã làm rất nhiều và tất cả những lời buộc tội cướp bóc chống lại anh ấy đều không đúng sự thật".

Một số người Philippines đã tìm kiếm cơ hội trong cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt.

Jan Carlo, 12 tuổi, dành 4 ngày mỗi tuần để đi dạo trong khuôn viên rộng lớn của trường đại học công lập ở ngoại ô thành phố Quezon, với chiếc chậu nhựa khổng lồ trên đầu chứa đầy rau xà lách và dâu tây tươi ngon và đắt tiền từ một quầy hàng rau mà mẹ kế của cậu bé bán gần đó.

Cậu bé đã xác định được thị trường mục tiêu của mình là những sinh viên và phụ nữ chạy bộ hoặc đạp xe trong khuôn viên trường, những người không ngại trả cho cậu 50 peso (0,92 USD) cho mỗi chiếc súp lơ hoặc bông cải xanh và 100 peso (1,84 USD) cho một chậu dâu tây tươi nhỏ.

Công việc làm thêm của Carlo giúp cậu bé kiếm được nhiều hơn một chút so với mức lương tối thiểu hàng tháng của người lớn, tất cả số tiền đó Carlo giao cho mẹ kế của mình, mặc dù gần đây cậu bé đã cắt giảm để dành thời gian cho việc học hành.

Carlo nói với Al Jazeera: "Tất cả những loại rau này con đang mang theo, tất cả đều là lợi nhuận, bởi vì nhà con đã kiếm lại chi phí từ gian hàng của mẹ".

Trong khi đó, những gia đình như bà Ducabo phải liên tục nghĩ ra những cách riêng để vượt qua.

Để tiết kiệm chi phí di chuyển, chồng của bà Ducabo, ông Donato, một nhân viên bảo vệ, ngủ trong nơi ở mà công ty cung cấp vào hầu hết các đêm trong tuần.

Bà Ducabo mô tả một hoặc hai đêm mỗi tuần ông ấy ở nhà là "khoảnh khắc gắn kết của chúng tôi", khi bà ấy nỗ lực đặc biệt để xào mì pancit với một ít rau và thịt và làm chả giò kiểu Thượng Hải.

Bà ấy cho biết tình hình của họ trong thời gian đỉnh điểm của đại dịch Covid-19 tốt hơn nhiều so với hiện tại vì chính phủ đã phát gạo miễn phí và các thực phẩm khác.

"Nhưng bây giờ, không có gì", bà nói.

"Nếu tôi bức xúc về hoàn cảnh của chúng tôi và đổ lỗi cho chính phủ về giá thức ăn quá cao, tôi sẽ bị đau tim. Vì vậy, tôi quyết định chỉ thích nghi với thời cuộc".

(Nguồn: ALJAZEERA)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin