Mối quan hệ giữa Mỹ và Saudi Arabia có đi vào bế tắc sau khi OPEC+ cắt sản lượng?

Những người ủng hộ nhân quyền từ lâu đã chỉ trích mối quan hệ đôi khi là rạn nứt giữa Mỹ và Hoàng gia Saudi Arabia, đặc biệt là sau vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi của tờ Washington Post năm 2018.

Khi Tổng thống Biden gặp Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman vào tháng 7, nhiều người coi đây là một hành động cần thiết có thể dẫn đến việc OPEC tăng sản lượng và giảm giá khí đốt. Tuy nhiên, kể từ khi OPEC thông báo cắt giảm sản lượng dầu thô 2 triệu thùng/ngày vào hôm thứ Tư, một số nhà lập pháp đảng Dân chủ đã kêu gọi nên phản ứng bằng cách chấm dứt việc bán vũ khí và hỗ trợ quân sự cho quốc gia Vùng Vịnh này.

"Từ những câu hỏi chưa được trả lời về vụ 11/9 và vụ sát hại Jamal Khashoggi, đến việc phối hợp cùng Tổng thống Nga Putin tăng giá dầu cho thấy Hoàng gia Saudi Arabia chưa bao giờ là đồng minh đáng tin cậy của quốc gia chúng ta. Đã đến lúc chính sách đối ngoại của chúng ta phải đưa ra là không có liên minh với họ ", Thượng nghị sĩ Dick Durbin, Đảng viên Dân chủ tại Thượng viện, đã tweet hôm thứ Năm.

Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders gọi việc cắt giảm này là "một nỗ lực trắng trợn nhằm tăng giá xăng" và kêu gọi chấm dứt hỗ trợ quân sự cho Saudi Arabia.

Về phía Hạ viện, các đại biểu Tom Malinowski, Sean Casten và Susan Wild gọi việc cắt giảm là "một bước ngoặt chỉ ra mối quan hệ của chúng ta với các đối tác vùng Vịnh".

Một nhà phê bình khác có tiếng nói của Hạ viện là Hạ nghị sĩ Ro Khanna, cũng đã kêu gọi chính quyền phải xử lý "nghiêm khắc" và chấm dứt việc bán vũ khí.

"Saudi Arabia cần chúng ta về vũ khí hơn là chúng ta cần họ. Tổng thống Biden nên nói rõ rằng, chúng tôi (Mỹ) sẽ cắt giảm bán vũ khí cho họ nếu OPEC+ không đảo ngược quyết định cắt giảm mạnh sản lượng", Hạ nghị sĩ Khanna nói trong một tuyên bố với The Hill. "Tại Quốc hội, chúng ta cũng nên tìm cách để kiềm chế sự kiểm soát của OPEC+ đối với giá năng lượng trên toàn thế giới".

Cho đến nay, các lời kêu gọi dường như không thể giành được sự ủng hộ của lưỡng đảng.

Thượng nghị sĩ Bill Cassidy, một nhà phê bình có tiếng nói đối với các chính sách năng lượng của TT Biden, nói với The Hill rằng những người chỉ trích chính phủ Saudi Arabia đang "khó chịu vì đã tự ý thức để mình phụ thuộc vào họ, họ không tuân theo ý muốn của chúng ta" mặc dù TT Biden khi nhậm chức đã "hứa hẹn một mối quan hệ đối đầu".

Sarah Leah Whitson, Giám đốc điều hành của tổ chức phi lợi nhuận có tên là "Dân chủ cho Thế giới Ả Rập", đã hoài nghi rằng việc cắt giảm sẽ dẫn đến một cuộc chia rẽ lâu dài trong mối quan hệ. Trong một cuộc phỏng vấn với The Hill, Sarah Leah Whitson cho biết phần lớn sự tức giận của công chúng đối với Saudi Arabia có thể là "biểu diễn", nhưng nói thêm rằng "một số trong số đó là có thật, điều này là sự sỉ nhục đối với ông Biden".

Trước chuyến công du Saudi Arabia của TT Biden vào mùa Hè năm nay, Nhà Trắng đã nói rằng Tổng thống không gặp trực tiếp bin Salman, người mà cộng đồng tình báo xác định đã chấp thuận cho các đặc vụ giết Khashoggi ở Istanbul vào năm 2018. Nhưng khi đến Jeddah vào tháng 7, ông Biden đã được gặp bin Salman bên ngoài cung điện hoàng gia, nơi hai người đàn ông chạm trán, một cử chỉ thường được các nhà phê bình coi là nâng cao Salman trên sân khấu thế giới bất chấp trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Biden cam kết coi quốc gia này là kẻ thù.

Sự hỗ trợ quân sự của Mỹ dành cho Saudi Arabia có từ thời Thế chiến II, khi Tổng thống Franklin Roosevelt và Quốc vương Abdul Aziz đạt được một thỏa thuận theo đó Mỹ sẽ hỗ trợ an ninh để đổi lấy việc tiếp cận dầu mỏ của Saudi Arabia. Năm 2015, Saudi Arabia dẫn đầu một liên minh can thiệp vào cuộc nội chiến của Yemen chống lại phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn. Trong bốn năm tiếp theo, doanh số bán vũ khí của Hoa Kỳ cho Saudi Arabia đã tăng 130%, theo dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm.

Ông Biden đã lớn tiếng chỉ trích Saudi Arabia trên đường vận động tranh cử và ngay từ những ngày đầu trong nhiệm kỳ Tổng thống đã cam kết chấm dứt sự hậu thuẫn của Mỹ đối với Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống Nhất.

Tuy nhiên, vào tháng 8, chính quyền của ông đã cho phép bán hơn 5 tỷ USD vũ khí cho hai quốc gia OPEC này. Hành động này khiến những người chỉ trích Saudi Arabia nổi giận do chính quyền Tổng thống Biden không kèm theo điều kiện chấm dứt cuộc chiến ở Yemen.

Trong khi đó, bà Whitson cho biết, bất chấp những lời kêu gọi cắt đứt mối quan hệ kinh doanh với Saudi Arabia, ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ có khả năng sẽ kiên quyết chống lại bất kỳ nỗ lực nào để rút ngắn mối quan hệ này. Bà cho biết, trong khi chờ đợi, Saudi Arabia có thể sẽ tìm đến vũ khí của những quốc gia khác.

Chấm dứt hoạt động mua bán vũ khí "không chỉ là một hình phạt đối với Saudi Arabia. Đó là một sự trừng phạt đối với một ngành công nghiệp quốc phòng rất mạnh và có quan hệ cực kỳ chặt chẽ với chính quyền ông Biden. Vì vậy, tôi nghĩ rằng sẽ có những áp lực đối với việc thực hiện các động thái cắt đứt quan hệ", bà nói.

(Nguồn: The Hill)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin