Hồng Kông 'tụt hậu' trong thanh toán điện tử, tiền mặt vẫn là ưu thế

Qúa trình chuyển đổi thời kỳ đại dịch

Nữ doanh nhân Thượng Hải Zhong Chuyan đã bất ngờ khi một chiếc taxi mà cô bắt ở sân bay quốc tế Hồng Kông chỉ chấp nhận thanh toán bằng tiền mặt.

"Dù tôi có mang theo một ít tiền mặt nhưng tôi không ngờ rằng taxi sẽ không chấp nhận thanh toán QR, dù nghe nói đang ngày càng phổ biến ở Hồng Kông", Chuyan nói. 

Cô đã chi 7.000 đô la Hồng Kông (4.233 RM) trong 5 ngày cho bữa ăn, quần áo và mỹ phẩm. Mặc dù không gặp khó khăn gì với việc thanh toán điện tử ở hầu hết các trung tâm mua sắm và chuỗi nhà hàng lớn nhưng cô không thể rũ bỏ nỗi lo rằng mình không mang đủ tiền mặt bên mình.

"Hồng Kông là một trung tâm tài chính quốc tế, thật khó tin rằng một số quán ăn, cửa hàng và taxi chỉ chấp nhận tiền mặt", cô nói.

Người Trung Quốc từ lâu đã phàn nàn về tình yêu bất diệt của tiền mặt và thẻ Octopus phổ biến ở Hồng Kông.

Du khách bày tỏ sự thất vọng vì thiếu sự lựa chọn mặc dù chính quyền thành phố đang thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và sự phát triển của không dưới 20 nền tảng thanh toán điện tử. Người Hồng Kông chỉ thích thanh toán bằng tiền mặt hoặc sử dụng thẻ tín dụng và thẻ Octopus.

Một sự thay đổi đáng kể đã xảy ra trong thời kỳ đại dịch, vào năm 2021, người dân sử dụng bốn nền tảng thanh toán điện tử được chỉ định – thẻ Octopus của MTR Corporation, Tap & Go của Hong Kong Telecom, WeChat Pay của Tencent và AlipayHK, một liên doanh được thành lập bởi Ant Group, một chi nhánh của Tập đoàn Alibaba.

BoC Pay của Ngân hàng Trung Quốc và PayMe của HSBC cũng đã gia nhập danh sách vào năm 2022-2023. 

Theo một cuộc khảo sát năm ngoái, Octopus, AlipayHK và WeChat Pay là những nền tảng phổ biến nhất khi giá trị thanh toán điện tử, tăng 14%, từ 132,09 tỷ USD năm 2019 lên 150,60 tỷ USD năm 2022. 

Tiền mặt vẫn là phương thức thanh toán hàng đầu 

Tuy nhiên, thanh toán điện tử vẫn chưa phát triển ở Hồng Kông vì nhiều doanh nghiệp nhỏ đã không chấp nhận nó.

Các chuyên gia cho biết thị trường phân mảnh với nhiều nền tảng đồng nghĩa với việc phí giao dịch tương đối cao đối với người bán sử dụng hệ thống thanh toán điện tử và việc thiếu kết nối giữa các công cụ thanh toán đã cản trở thành phố phát triển hệ sinh thái này. 

Alvin Lam Chin-cheung, 40 tuổi, chủ quán ăn kiểu Nhật Hirou Tsuki Izakaya ở San Po Kong, đã trả 1.800 đô la Hồng Kông (1.088 RM) vào năm 2021 cho một máy POS trong quán. Anh cho biết phải chia cho giải pháp thanh toán này 1,2%-1,9% cho mỗi giao dịch.

Lam cho biết: "Khách hàng của tôi thường sử dụng thanh toán điện tử vì nó tiện lợi. Mặc dù tôi thường khuyến khích họ thanh toán bằng tiền mặt nhưng tôi không thể để mất khách hàng khi không cung cấp các phương thức thanh toán khác". 

Jennifer Sham, chủ một cửa hàng cho biết cô thích thanh toán bằng tiền mặt và chuyển khoản ngân hàng để tránh phí giao dịch do các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử tính.

Cô nói: "Phí giao dịch chỉ là một tỷ lệ phần trăm rất nhỏ trên mỗi giao dịch, nhưng những con số nhỏ đó cộng lại và tôi không có nhiều lợi nhuận".

Cô thừa nhận rằng cô cũng không thích ý tưởng thu nhập của mình bị theo dõi. "Quyền riêng tư là một trong những mối quan tâm của tôi vì tôi không biết những hồ sơ giao dịch đó sẽ được lưu giữ trong bao lâu. Những hồ sơ đó sẽ không cho phép tôi che giấu bất cứ điều gì khi khai thuế. Thực lòng tôi không muốn ai biết tôi kiếm được bao nhiêu".

Ronald Pong, chủ tịch ủy ban của Hiệp hội Thành phố Thông minh, một cơ quan giúp đỡ chính phủ, cho biết hệ thống ngân hàng lâu đời của Hồng Kông đã cung cấp các dịch vụ thanh toán tiền mặt thuận tiện và chi phí thấp, làm giảm lợi ích của các doanh nghiệp khi áp dụng thanh toán điện tử.

Ông nói: "Hồng Kông có dân số chỉ 7,4 triệu người nhưng thị trường tràn ngập hơn 20 phương tiện thanh toán điện tử. Sự cạnh tranh có nghĩa là lợi nhuận của mỗi nền tảng bị hạn chế, đặc biệt khi nó dựa vào phí giao dịch của người bán để kiếm tiền. Đối với người bán, điều này có nghĩa là chi phí hoạt động tăng lên mà họ không phải chịu khi giao dịch bằng tiền mặt". 

Ở đại lục, Alipay và WeChat Pay thống trị thị trường thanh toán điện tử bằng cách giảm đáng kể phí giao dịch cho người bán, cho phép họ tiết kiệm chi phí hành chính và giảm nguy cơ trộm cắp do giữ quá nhiều tiền mặt.

Ở Hồng Kông, các doanh nghiệp nhỏ vẫn phản đối thanh toán điện tử nhiều hơn.

Tại Chợ Aberdeen mới được cải tạo, hệ thống thanh toán điện tử đã có sẵn ở hầu hết các quầy hàng. Người bán thịt Lai Yiu-fai, 62 tuổi, cho biết 2/5 số giao dịch của ông được thực hiện theo cách này, nhưng ông thấy nó bất tiện.

"Tôi phải nhập số tiền theo cách thủ công trên thiết bị đầu cuối thanh toán điện tử sau khi cân thịt. Đôi khi tôi mắc lỗi và tính phí ít hơn. Tiền mặt đơn giản hơn nhiều", ông nói. 

Người mua hàng Cheung Mei-sheung, 64 tuổi, bà ngoại hai con, cho biết bà thích thanh toán bằng tiền mặt hoặc bằng thẻ Octopus khi đi chợ.

"Đó chỉ là một thói quen dễ dàng đối với tôi. Đọc màn hình trên điện thoại di động của tôi đã đủ khó khăn rồi, tôi không muốn gặp rắc rối khi học thứ gì đó phức tạp chỉ để trả tiền", bà nói.

Bộ Dịch vụ Tài chính cho biết chính phủ sẽ bắt đầu kế hoạch thí điểm để giúp nhiều công ty vừa và nhỏ hơn trong lĩnh vực bán lẻ, thực phẩm và đồ uống áp dụng các giải pháp kỹ thuật số, bao gồm cả thanh toán điện tử.

Nicholas Cheung Man-chun, giám đốc tiếp thị của công ty giải pháp thanh toán Yedpay có trụ sở tại Hồng Kông, cho biết thách thức chính của việc phổ biến thanh toán điện tử là sự suy giảm đáng chú ý trong chi tiêu địa phương.

"Sau làn sóng đóng cửa vì ảnh hưởng của đại dịch, nhiều cá nhân đã chuyển sang tự kinh doanh để kiếm sống. Tuy nhiên, các công ty thanh toán phải tuân thủ các thủ tục tuân thủ sẽ phải đối mặt với thách thức trong việc cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử cho những người thiếu đăng ký kinh doanh", ông nói.

Yếu tố thay đổi cuộc chơi 

Pong của Hiệp hội Thành phố thông minh cho biết sự thống trị của thẻ Octopus đã cản trở sự phát triển của hệ sinh thái thanh toán điện tử của thành phố vì mạng của nó không thể tương tác với các nền tảng thanh toán di động khác trong nhiều năm.

Ông cho biết thẻ Oyster của London, được ra mắt vào năm 2003 cho phương tiện giao thông công cộng, đã mở rộng mạng lưới cho các khoản thanh toán không tiếp xúc khác kể từ năm 2014, cho phép phù hợp với bối cảnh tài chính kỹ thuật số toàn cầu và cải thiện sự thuận tiện cho người dùng.

Ông nói: "Nếu chúng ta xem những đầu đọc thẻ này như một tiện ích công cộng quan trọng, thì sẽ khôn ngoan hơn nếu các cơ quan chức năng kiểm soát toàn bộ mạng và tạo điều kiện cho tất cả các giải pháp thanh toán điện tử tương thích có thể truy cập được". 

Trong khi đường sắt, xe buýt nhỏ và xe điện của thành phố dần dần cho phép hành khách thanh toán bằng thẻ tín dụng và ví điện tử QR trong năm qua, Octopus vẫn là phổ biến nhất với hơn 20 triệu thẻ đang lưu hành.

Thẻ Octopus, một trong những hệ thống thanh toán không tiếp xúc sớm nhất trên thế giới, được giới thiệu vào năm 1997, một năm sau Upass của Hàn Quốc. Thẻ hiện được chấp nhận tại hơn 180.000 điểm bán hàng, xử lý 15 triệu giao dịch trị giá 300 triệu đô la Hồng Kông (181,45 triệu USD) mỗi ngày.

Trong một động thái gần đây, Octopus đã thông báo rằng họ sẽ mở mạng thanh toán lần đầu tiên cho UnionPay, Alipay và AlipayHK. Nó sẽ chỉ khả dụng trên taxi có đầu đọc thẻ hỗ trợ Bluetooth, nhưng công ty cho biết họ sẵn sàng hợp tác với các nền tảng thanh toán khác.

Gary Ng Cheuk-yan, nhà kinh tế cấp cao tại Ngân hàng Đầu tư và Doanh nghiệp Natixis, cho biết sự thống trị của thẻ Octopus phản ánh sự lựa chọn của người tiêu dùng địa phương, nhưng tình hình này đặt ra thách thức đối với những du khách thích thanh toán điện tử, đặc biệt là người Trung Quốc. 

"Sẽ là hợp lý nếu cung cấp nhiều lựa chọn thanh toán hơn để phục vụ nhóm du khách lớn nhất ở Hồng Kông", Cheuk-yan nói.

Emil Chan Ka-ho, đồng chủ tịch Hiệp hội Tài chính Kỹ thuật số Hồng Kông, cho biết: "Chính phủ Hồng Kông, với tư cách là cổ đông lớn của MTR và Octopus, đã hành động chậm chạp, việc thúc đẩy các thỏa thuận thanh toán xuyên biên giới với các quốc gia khác cũng thụt lùi lại phía sau". 

Chan, giáo sư phụ trợ tại Đại học City, cho biết: "Chúng tôi hoàn toàn tụt hậu so với các nước châu Á khác. Ngân hàng Thái Lan đã triển khai các dịch vụ thanh toán xuyên biên giới song phương dựa trên mã QR với Nhật Bản, Campuchia, Việt Nam, Malaysia, Indonesia và Singapore vào năm 2018 để thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch". 

Thay vì bổ sung thêm vào các thiết bị để cải thiện khả năng tương thích giữa các công cụ thanh toán điện tử khác nhau, ông đề xuất rằng một loại tiền kỹ thuật số chính thức cho phép giao dịch ngang hàng mà không cần thanh toán bù trừ có thể là yếu tố thay đổi cuộc chơi.

Cơ quan tiền tệ đã bắt đầu chương trình thí điểm đô la HK điện tử vào năm ngoái với sự tham gia của 16 công ty thuộc lĩnh vực tài chính, thanh toán và công nghệ, chủ yếu để kiểm tra tiềm năng sử dụng trong nước và bán lẻ.

Chưa có quyết định nào được đưa ra về việc sử dụng rộng rãi hơn.

(Nguồn: SCMP)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin