Điều gì sẽ xảy ra với nền kinh tế châu Âu nếu Nga ngưng cung cấp khí đốt?

Rủi ro nguồn cung phát sinh từ chiến tranh đã gây ra sự biến động cực mạnh trên các thị trường hàng hóa toàn cầu, với dầu, niken và lúa mì cũng tăng cùng với khí tự nhiên trong những tuần gần đây.

Khí đốt tự nhiên một lần nữa trở thành trung tâm sau khi Phó Thủ tướng Nga Alexander Novak cảnh báo rằng Moscow có thể ngừng xuất khẩu sang Đức và phần còn lại của châu Âu thông qua đường ống Nord Stream 1.

Bình luận của ông được đưa ra một phần nhằm phản ứng lại quyết định của Đức vào tháng trước nhằm chặn chứng nhận đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2 gây nhiều tranh cãi, cùng với hàng loạt các biện pháp trừng phạt kinh tế mà các cường quốc phương Tây áp đặt kể từ đó, nhằm làm tê liệt nền kinh tế Nga.

Đầu tuần này, Mỹ đã thông báo rằng họ sẽ cấm tất cả các hoạt động nhập khẩu dầu và khí đốt của Nga, trong khi Anh đề nghị sẽ loại bỏ dần việc nhập khẩu vào cuối năm nay.

Liên minh châu Âu có kế hoạch cắt giảm 2/3 lượng khí đốt nhập khẩu của Nga nhưng động thái của họ không quá nghiêm trọng, một phần lớn là do nước này phụ thuộc nhiều vào năng lượng của Nga.

Khu vực đồng euro tạo ra khoảng một phần tư năng lượng từ khí đốt tự nhiên, trong khi Nga chiếm khoảng một phần ba lượng nhập khẩu của khối.

Theo Goldman Sachs, bất kỳ sự gián đoạn nhập khẩu khí đốt nào nữa có thể gây ra những tác động đáng kể đối với sản lượng và lạm phát của nền kinh tế khu vực đồng euro.

Trong một ghi chú nghiên cứu hôm thứ Hai, Trưởng nhóm Kinh tế Châu Âu của Goldman, Sven Jari Stehn và nhóm của ông đã đưa ra một số kịch bản và đánh giá xem chúng có thể tác động như thế nào đến nền kinh tế Châu Âu.

Những điều này bao gồm một kịch bản trong đó không có sự gián đoạn nguồn cung nào nữa ngoài việc cắt giảm dòng chảy đang được tiến hành kể từ tháng 9 năm ngoái, một kịch bản khác trong đó nhập khẩu khí đốt qua Ukraina ngừng trong thời gian còn lại của năm và một kịch bản thứ ba trong đó tất cả các đường ống nhập khẩu của Nga sang châu Âu bị ngừng trong suốt Năm 2022.

“Bằng cách lập bản đồ các hạn chế về nguồn cung cấp khí đốt vật lý và áp lực giá tăng lên ảnh hưởng đến GVA (tổng giá trị gia tăng) ở khu vực đồng Euro và Vương quốc Anh, chúng tôi ước tính rằng vào năm 2022, giá khí đốt cao có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP của khu vực Châu Âu thêm 0,6% và Vương quốc Anh tăng 0,1% so với dự báo ban đầu của chúng tôi nếu chúng tôi giả định không có gián đoạn cung cấp khí đốt nào nữa”, Stehn nói.

Stehn cho biết thêm, tác động ở Đức có thể còn lớn hơn (0,9%) do nước này phụ thuộc nhiều vào khí đốt của Nga.

“Kịch bản trong đó Nga ngừng tất cả các hoạt động xuất khẩu theo đường ống có thể khiến tăng trưởng GDP của khu vực đồng Euro giảm 2,2% vào năm 2022 so với dự báo ban đầu của chúng tôi, với những tác động lớn ở Đức giảm 3,4% và Ý giảm 2,6%”.

Về mặt lạm phát, kịch bản trong đó dòng khí đốt qua Ukraina bị dừng lại sẽ cộng thêm 0,7% vào dự báo lạm phát khu vực đồng euro của Goldman Sachs ở mức cao nhất vào tháng 12/2022.

Stehn cho biết: “Nếu giá khí đốt tăng thêm do các đường ống dẫn khí đốt từ Nga bị ngừng hoạt động, thì dự báo lạm phát của chúng tôi có thể cao hơn tới 1,3%, và cũng có khả năng ảnh hưởng đáng kể đến giá cốt lõi”.

“Ở Anh, chúng tôi kỳ vọng giới hạn giá tháng 10 nằm trong khoảng từ 22% đến 90% theo ba kịch bản, báo hiệu rủi ro hai mặt xung quanh giả định hiện tại của chúng tôi là 55%".

Giới hạn giá năng lượng của Vương quốc Anh sẽ được cơ quan quản lý của nước này xem xét vào tháng 10. Từ ngày 1/4 năm nay, giới hạn được thiết lập tăng 54% so với mức trước đó lên 693 bảng Anh (906 USD) mỗi năm để giải thích cho việc giá năng lượng tăng vọt ngay cả trước khi Nga tân công Ukraina.

Giả định cơ bản của Goldman là tăng 55% nữa sẽ được công bố vào tháng 10, với mức tăng 90% có thể xảy ra trong trường hợp tổng nhập khẩu ngừng hoạt động.

Viễn cảnh giá năng lượng tiếp tục tăng vọt đã làm dấy lên lo ngại về một thời kỳ “lạm phát đình trệ”, trong đó nền kinh tế toàn cầu bị bao vây bởi lạm phát cao cùng với tăng trưởng kinh tế chậm và tỷ lệ thất nghiệp cao.

Cắt hoàn toàn nguồn cung từ Nga?

Do sự phụ thuộc của Nga vào xuất khẩu sang châu Âu và nguồn thu ngày càng thu hẹp của nước này ở những nơi khác do ảnh hưởng của các biện pháp trừng phạt quốc tế, các chiến lược gia của BCA Research đã gợi ý trong một lưu ý hôm thứ Tư rằng việc ngừng hoạt động hoàn toàn khó có thể xảy ra.

Ông Mathieu Savary, giám đốc điều hành cho biết: “Mặc dù Moscow đã tạo ra một thỏa thuận mới với Bắc Kinh vào tháng trước để cung cấp cho CNPC của Trung Quốc thêm 10 tỷ m3 khí đốt mỗi năm, nhưng đường ống dự kiến ​​mới để vận chuyển nguồn cung cấp này sẽ mất từ ​​hai đến ba năm để hoàn thành”.

“Trong khi đó, Nga sẽ phải dựa vào doanh số bán hàng của mình cho châu Âu để tài trợ cho các cuộc tấn công quân sự vào Ukraina và đảm bảo sự ổn định trong nước”.

Tuy nhiên, Savary gợi ý rằng lời đe dọa của Novak vẫn làm nổi bật nguy cơ gián đoạn nguồn cung cấp năng lượng châu Âu, điều này sẽ tiếp tục gây áp lực tăng giá khí đốt tự nhiên trong thời gian tới.

Savary cho biết thêm: “Cho đến khi phần bù rủi ro trong giá dầu và giá natgas tiêu tan, chi phí năng lượng cao sẽ dẫn đến thời kỳ lạm phát đình trệ trong Khu vực đồng tiền chung châu Âu”.

“Các nhà đầu tư nên duy trì lập trường thận trọng đối với các tài sản rủi ro của châu Âu trong thời gian tới".

(Nguồn: CNBC)