COVID-19 lây lan tại Mỹ do WHO hay do Donald Trump?

Sự việc này được xem như là “giọt nước tràn ly” sau những tranh cãi căng thẳng giữa hai bên thời gian qua.

"KHẨU CHIẾN" GAY GẮT

Trong bối cảnh cuộc chiến chống dịch COVID-19 đang ngày càng khó khăn khi số ca nhiễm và tử vong ở Mỹ liên tiếp gia tăng, Tổng thống Donald Trump đã chĩa mũi dùi sang Tổ chức Y tế thế giới (WHO), với những cáo buộc quy trách nhiệm cho tổ chức này vì để xảy ra đại dịch tồi tệ như hiện nay.

Những ngày qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump thường xuyên đe dọa ngừng tài trợ tiền cho WHO, vì cho rằng cơ quan này thiên vị Trung Quốc và xử lý đại dịch COVID-19 một cách tồi tệ. Và trong động thái nhằm hiện thực hóa những lời cảnh báo trên, ngày 14/4, Trump tuyên bố ông đã chỉ thị cho chính phủ tạm ngừng tài trợ cho WHO.

Phát biểu trong cuộc họp báo hàng ngày của nhóm đặc trách chống COVID-19 của Nhà Trắng, Tổng thống Trump cho biết, WHO đã "thất bại trong chính nhiệm vụ cơ bản của mình và cần phải chịu trách nhiệm”. Mỹ luôn là nước đóng góp tài chính nhiều nhất cho WHO kể từ khi thành lập năm 1948, tuy nhiên tổ chức này đã không thu thập và chia sẻ thông tin một cách minh bạch và kịp thời.

Tổng thống Donald Trump và Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Đồng thời, Tổng thống Trump cũng chỉ trích việc WHO trước đó đã phản đối Mỹ áp dụng giới hạn đi lại với Trung Quốc và cho rằng quyết định này đã khiến đại dịch lan rộng và nhiều người tử vong. Ngoài ra, Tổng thống Trump cũng cáo buộc WHO đã không điều tra thông tin về việc virus SARS-CoV-2 có thể lây từ người sang người cũng như các nguồn thông tin từ Vũ Hán, Trung Quốc, trong khi những thông tin này khác với những gì mà giới chức Trung Quốc thông báo.

Ông Trump cũng chỉ trích việc WHO thiên vị Trung Quốc và việc tổ chức này chậm công bố thông tin và xử lý dịch bệnh đã khiến đại dịch lan rộng và gây thiệt hại lớn về kinh tế. Phản ứng trước những cáo buộc của Mỹ, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus vẫn bảo vệ cách ứng phó đại dịch COVID-19 của WHO cũng như bác bỏ những đồn đoán về mối quan hệ quá thân thiết với Trung Quốc.

Phát biểu họp báo trực tuyến, ông Tedros nói: “Chúng tôi thân thiết với mọi quốc gia, chúng tôi không phân biệt chủng tộc”. Ông Tedros cho rằng Mỹ và Trung Quốc nên học hình mẫu của Mỹ và Liên Xô trước đây khi phát động chiến dịch toàn cầu 10 năm hồi năm 1967 để xóa sổ bệnh đậu mùa, căn bệnh khiến 2 triệu người tử vong mỗi năm. Ông cũng kêu gọi các nhà bình luận không “chính trị hóa” COVID-19.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump lại cho rằng, chính Tổng giám đốc Tedros mới là “người chính trị hóa dịch COVID-19”. Và vì vậy, sự việc Mỹ đưa ra quyết định ngừng tài trợ cho WHO ngày 14/4 được xem như là “giọt nước tràn ly” sau những tranh cãi căng thẳng giữa hai bên thời gian qua. Ông Trump cũng cho biết chính quyền của ông sẽ tiến hành một cuộc điều tra "kỹ lưỡng" kéo dài từ 60 đến 90 ngày về cách thức WHO và Trung Quốc ứng phó COVID-19.

Nhưng cho dù như vậy thì Tổng Giám đốc WHO Ghebreyesus vẫn bày tỏ tin tưởng rằng chính quyền Mỹ sẽ tiếp tục tài trợ cho WHO, bất chấp những chỉ trích của Tổng thống Donald Trump về cách xử lý các vấn đề đại dịch COVID-19 của WHO.

Trong năm 2019, Mỹ đóng góp 452 triệu USD (chiếm khoảng 15% ngân sách của tổ chức này) trong khi Trung Quốc đóng góp 42 triệu USD.

DO WHO HAY DO MỸ CHỦ QUAN?

Mỹ lâu nay là nước tài trợ lớn nhất cho WHO. Trong năm 2019, Mỹ đóng góp 452 triệu USD (chiếm khoảng 15% ngân sách của tổ chức này) trong khi Trung Quốc đóng góp 42 triệu USD. Đây cũng chính là lý do khiến Mỹ cho rằng Mỹ có nghĩa vụ buộc tổ chức này chịu trách nhiệm về một trong những quyết định nguy hiểm và tốn kém của mình, đó là việc WHO hồi tháng 1 đã phản đối các biện pháp giới hạn đi lại của Mỹ áp dụng đối với Trung Quốc và những quốc gia khác.

Tuy nhiên động thái cắt giảm hỗ trợ của Mỹ với WHO giữa lúc đại dịch COVID-19 đang diễn ra trên toàn cầu vẫn là điều chưa từng có tiền lệ. Không thể phủ nhận từ khi bùng phát đại dịch, WHO đã hứng nhiều chỉ trích vì tuyên bố virus không lây từ người sang người. WHO cũng bị chỉ trích vì quá tin tưởng vào số liệu thống kê của Trung Quốc, và cả phản ứng chậm chạp trong tuyên bố chính thức về đại dịch toàn cầu.

Kể từ đó đến thời điểm hiện tại, thế giới đã có hơn 2 triệu người nhiễm COVID-19 với gần 127.000 ca tử vong tại 210 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tình hình dịch bệnh vẫn đang diễn biến rất nghiêm trọng và đáng sợ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng cho rằng, cách hành xử của Tổng thống Trump với WHO là quá gay gắt.

Các chuyên gia cho rằng, ngân sách 2,5 tỷ USD mà WHO nhận được mỗi năm đã không tăng thêm trong hơn 3 thập kỷ qua và họ thật sự đã nỗ lực rất nhiều khi phải triển khai thực hiện nhiều công việc trên toàn cầu. Theo các chuyên gia, những gì mà COVID-19 đang diễn ra tại Mỹ là do nước Mỹ đã quá chủ quan với dịch bệnh.

Khi đại dịch hoành hành ở Trung Quốc và nhiều quốc gia khác, ông Trump vẫn tự tin tuyên bố với người dân Mỹ rằng, COVID-19 sẽ không gây ra mối đe dọa nghiêm trọng nào với nước Mỹ và trấn an người dân rằng: “Chúng ta sẽ có một kết cục tốt đẹp”. Ông còn so sánh sự giống nhau giữa SARS-CoV-2 và bệnh cúm mùa và dự báo rằng, SARS-CoV-2 có thể bị tiêu diệt khi nhiệt độ ấm lên vào tháng 4, tương tự như dịch cúm mùa vào mùa xuân.

Sự chủ quan của ông Trump khiến dân Mỹ xem nhẹ COVID-19. Đây được cho là một trong những nguyên nhân chính dịch bệnh này bùng phát tại Mỹ. Ảnh: USA Today

Hồi đầu tháng 3, chính Tổng thống Trump đã nói ông không tin vào tỷ lệ tử vong 3,4% do COVID-19 mà WHO đưa ra. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng đã không tuân thủ triệt để khuyến nghị của WHO trong việc xác định ca bệnh, cách ly các đối tượng mắc bệnh và theo sát lịch sử đi lại của họ. Tổng thống Trump còn cho rằng những người bị nhiễm COVID-19 vẫn có thể đi làm và tự hoàn toàn hồi phục, trái ngược với những gì mà Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) khuyến cáo.

Thậm chí Tổng thống Trump hiện còn đang lên kế hoạch mở cửa lại nền kinh tế bất chấp những cảnh báo về khả năng bùng phát lại đại dịch, nếu sớm dỡ bỏ các quy định về giãn cách xã hội… Và kết quả của sự chủ quan này là việc dịch bệnh đã lây lan ở Mỹ với một tốc độ chóng mặt.

Chỉ sau hơn 1 tháng, Mỹ giờ đây đã trở thành nước có số ca mắc bệnh và tử vong cao nhất trong “bảng xếp hạng COVID-19” toàn cầu, một thứ bậc mà chẳng một quốc gia nào muốn có tên trong đó. Tính đến chiều ngày 15/4, Mỹ có tổng cộng hơn 614.000 ca nhiễm và hơn 26.000 người chết vì COVID-19.

Bang New York là bang bị dịch tấn công mạnh nhất ở Mỹ. Thống đốc Andrew Cuomo nhận định, bang New York đang ở đúng đỉnh dịch và tổng số ca tử vong tại đây đã lên tới gần 11.000 ca. Giữa bối cảnh Mỹ là tâm chấn của đại dịch COVID-19 trên toàn thế giới, chính quyền của Tổng thống Trump cũng đã vấp phải những chỉ trích trong nước về cách phản ứng với dịch COVID-19 cũng như việc chính quyền quyết định ngừng tài trợ cho WHO.

Một số cố vấn trong chính quyền Tổng thống Trump nhận định việc cắt giảm hỗ trợ WHO vào thời điểm này có thể sẽ phản tác dụng bởi đây là một trong số ít các cơ quan có thể tiếp cận tới một số bộ phận dân cư dễ tổn thương nhất trên thế giới như tại Yemen, Libya và Syria. Giám đốc Viện Y tế toàn cầu của Đại học Harvard Ashish Jha thì gọi động thái của Tổng thống Trump với WHO là "một quyết định vô cùng tồi tệ".

Chủ tịch Hiệp hội Y khoa Mỹ Patrice Harris cũng gọi động thái của Tổng thống Trump là "một bước đi nguy hiểm sai hướng" và việc này sẽ không khiến cuộc chiến nhằm đánh bại dịch COVID-19 trở nên dễ dàng hơn, đồng thời hối thúc nhà lãnh đạo Mỹ nên cân nhắc lại quyết định này. Còn Amesh Adalja-một học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế Đại học Johns Hopkins thì cho rằng WHO đã phạm phải sai lầm và cần cải cách nhưng công việc đó sẽ diễn ra sau khi cuộc khủng hoảng hiện nay trôi qua.

Nhiều chuyên gia cho rằng, WHO đã có những sai lầm trong việc đối phó với COVID-19, nhưng nhiệm vụ của ông Trump lúc này là đối phó với virus corona chứ không phải WHO.

Bên ngoài nước Mỹ, nhiều ý kiến cũng không đồng tình với quyết định của Washington. Tổng thư ký Liên hợp quốc, thông qua đặc phái viên Mỹ tại Liên hợp quốc, thừa nhận WHO đã phạm phải những sai lầm trong đối phó với đại dịch, nhưng cũng khẳng định rằng hiện tại không phải thời điểm để các bên đổ lỗi cho nhau.

Trong một tuyên bố ngày 14/4, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres khẳng định việc điều tra dịch COVID-19 đã lây lan như thế nào trên thế giới sẽ tiến hành sau này và hiện không phải là thời điểm để làm phân tán nguồn lực của WHO cũng như các tổ chức cứu trợ nhân đạo khác trong cuộc chiến với virus SARS-CoV-2.

Theo Tổng thư ký Liên hợp quốc, đây là thời điểm cộng đồng quốc tế phải làm việc cùng nhau trong sự đoàn kết để ngăn chặn virus SARS-CoV-2 và những hậu quả nghiêm trọng mà nó gây ra. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 14/4 cũng kêu gọi các nước khác không chính trị hóa dịch COVID-19 cũng như hoạt động của WHO. Ông Lavrov cho rằng bất cứ ai biết trình tự các hành động của WHO chắc chắn sẽ thấy rằng tổ chức này đã hành động hiệu quả.

Theo ông Lavrov, thay vì chỉ trích WHO, cần tập trung vào các biện pháp cụ thể để ngăn chặn đại dịch và giảm thiểu ảnh hưởng của nó, đặc biệt là đối với sức khỏe con người. Rõ ràng, đại dịch COVID-19 đang là vấn đề của thế giới, của toàn thể nhân loại.

Với tầm mức đó, nó chỉ có thể được giải quyết hiệu quả nếu tất cả các quốc gia và các tổ chức quốc tế cùng nhau hợp tác. Cuộc chiến với COVID-19 còn lâu dài và phức tạp, chỉ có đoàn kết, đồng lòng, đồng thuận mới có thể giúp toàn thế giới vượt qua và chiến thắng được đại dịch.

Thống kê tình hình dịch bệnh COVID-19

VIỆT NAM

1405

CA NHIỄM

35

CA TỬ VONG

1252

CA PHỤC HỒI

THẾ GIỚI

73.825.383

CA NHIỄM

1.642.083

CA TỬ VONG

51.836.162

CA PHỤC HỒI

Nơi khởi bệnh	Nhiễm bệnh	Tử vong	Phục hồi
Đà Nẵng	412	31	365
Hà Nội	174	0	167
Hồ Chí Minh	144	0	123
Quảng Nam	107	3	101
Bà Rịa - Vũng Tàu	69	0	65
Khánh Hòa	64	0	29
Bạc Liêu	50	0	48
Thái Bình	38	0	35
Hải Dương	32	0	29
Ninh Bình	32	0	28
Đồng Tháp	24	0	21
Hưng Yên	23	0	22
Thanh Hóa	21	0	19
Quảng Ninh	20	0	20
Bắc Giang	20	0	20
Hoà Bình	19	0	19
Vĩnh Phúc	19	0	19
Nam Định	15	0	15
Bình Dương	12	0	12
Cần Thơ	10	0	10
Bình Thuận	9	0	9
Bắc Ninh	8	0	8
Đồng Nai	7	0	4
Quảng Ngãi	7	0	7
Hà Nam	7	0	5
Quảng Trị	7	1	6
Tây Ninh	7	0	7
Trà Vinh	5	0	5
Lạng Sơn	4	0	4
Hà Tĩnh	4	0	4
Hải Phòng	3	0	3
Ninh Thuận	3	0	2
Thanh Hoá	3	0	2
Phú Thọ	3	0	3
Đắk Lắk	3	0	3
Thừa Thiên Huế	2	0	2
Lào Cai	2	0	2
Thái Nguyên	1	0	1
Cà Mau	1	0	1
Kiên Giang	1	0	1
Bến Tre	1	0	1
Lai Châu	1	0	1
Hà Giang	1	0	1

Quốc Gia	Nhiễm bệnh	Tử vong	Phục hồi
United States	17.143.942	311.073	10.007.956
India	9.932.908	144.130	9.456.449
Brazil	6.974.258	182.854	6.067.862
Russia	2.707.945	47.968	2.149.610
France	2.391.447	59.072	179.087
Turkey	1.898.447	16.881	1.661.191
United Kingdom	1.888.116	64.908	0
Italy	1.870.576	65.857	1.137.416
Spain	1.771.488	48.401	0
Argentina	1.510.203	41.204	1.344.300
Colombia	1.444.646	39.356	1.328.430
Germany	1.378.518	23.692	1.003.300
Mexico	1.267.202	115.099	938.089
Poland	1.147.446	23.309	879.748
Iran	1.123.474	52.670	833.276
Peru	987.675	36.817	922.314
Ukraine	919.704	15.744	535.417
South Africa	873.679	23.661	764.977
Indonesia	629.429	19.111	516.656
Netherlands	628.577	10.168	0
Belgium	611.422	18.178	41.973
Czech Republic	586.251	9.743	511.798
Iraq	577.363	12.614	511.639
Chile	575.329	15.949	548.190
Romania	565.758	13.698	465.050
Bangladesh	494.209	7.129	426.729
Canada	475.214	13.659	385.975
Philippines	451.839	8.812	418.867
Pakistan	445.977	9.010	388.598
Morocco	403.619	6.711	362.911
Switzerland	388.828	6.266	311.500
Israel	360.630	3.014	338.784
Saudi Arabia	360.155	6.069	350.993
Portugal	353.576	5.733	280.038
Sweden	341.029	7.667	0
Austria	327.679	4.648	287.750
Hungary	285.763	7.237	83.115
Serbia	277.248	2.433	31.536
Jordan	265.024	3.437	226.245
Nepal	250.180	1.730	238.569
Ecuador	202.356	13.896	177.951
Georgia	198.387	1.922	167.281
Panama	196.987	3.411	164.855
United Arab Emirates	187.267	622	165.023
Bulgaria	184.287	6.005	87.935
Azerbaijan	183.259	2.007	119.005
Japan	181.870	2.643	153.519
Croatia	179.718	2.778	155.079
Belarus	164.059	1.282	141.443
Dominican Republic	155.797	2.367	121.323
Costa Rica	154.096	1.956	121.031
Armenia	150.218	2.556	128.694
Lebanon	148.877	1.223	104.207
Bolivia	147.716	9.026	126.720
Kuwait	146.710	913	142.599
Kazakhstan	143.735	2.147	128.218
Qatar	141.272	241	138.919
Slovakia	135.523	1.251	100.303
Guatemala	130.082	4.476	118.793
Moldova	128.656	2.625	111.314
Oman	126.719	1.475	118.505
Greece	126.372	3.785	9.989
Egypt	122.609	6.966	105.450
Ethiopia	117.542	1.813	96.307
Denmark	116.087	961	82.099
Honduras	114.943	3.001	52.392
Palestine	113.409	1.023	88.967
Tunisia	113.241	3.956	86.801
Myanmar	110.667	2.319	89.418
Venezuela	108.480	965	103.271
Bosnia Herzegovina	102.330	3.457	67.649
Slovenia	98.281	2.149	75.017
Lithuania	96.452	863	41.665
Paraguay	95.353	1.991	67.953
Algeria	93.065	2.623	61.307
Kenya	92.459	1.604	73.979
Libya	92.017	1.319	62.144
Bahrain	89.444	348	87.490
China	86.770	4.634	81.821
Malaysia	86.618	422	71.681
Kyrgyzstan	78.151	1.317	71.270
Ireland	76.776	2.134	23.364
Uzbekistan	75.396	612	72.661
Macedonia	74.732	2.169	50.852
Nigeria	74.132	1.200	66.494
Singapore	58.341	29	58.233
Ghana	53.270	327	51.965
Albania	50.000	1.028	25.876
Afghanistan	49.703	2.001	38.500
South Korea	45.442	612	32.947
El Salvador	42.397	1.219	38.481
Luxembourg	42.250	418	33.486
Montenegro	42.148	597	32.097
Norway	41.852	395	34.782
Sri Lanka	34.121	154	24.867
Finland	31.459	466	20.000
Uganda	28.168	225	10.005
Australia	28.056	908	25.690
Latvia	26.472	357	17.477
Cameroon	25.359	445	23.851
Sudan	21.864	1.372	12.667
Ivory Coast	21.775	133	21.335
Estonia	18.682	157	11.669
Zambia	18.428	368	17.487
Madagascar	17.587	259	16.992
Senegal	17.216	350	16.243
Mozambique	17.042	144	15.117
Namibia	16.913	164	14.981
Angola	16.362	372	8.990
French Polynesia	15.870	97	4.842
Cyprus	15.789	84	2.057
Congo [DRC]	14.597	358	12.773
Guinea	13.457	80	12.713
Maldives	13.392	48	12.760
Botswana	12.873	38	10.456
Tajikistan	12.777	88	12.212
French Guiana	11.906	71	9.995
Jamaica	11.875	276	8.212
Zimbabwe	11.522	310	9.599
Mauritania	11.431	236	8.248
Cape Verde	11.395	110	11.055
Malta	11.303	177	9.420
Uruguay	10.418	98	6.895
Haiti	9.597	234	8.280
Cuba	9.588	137	8.592
Belize	9.511	211	4.514
Syria	9.452	543	4.494
Gabon	9.351	63	9.204
Réunion	8.534	42	8.037
Guadeloupe	8.524	154	2.242
Hong Kong	7.722	123	6.345
Bahamas	7.698	164	6.081
Andorra	7.382	79	6.706
Swaziland	6.912	132	6.476
Trinidad and Tobago	6.900	123	6.204
Rwanda	6.832	57	6.036
Democratic Republic Congo Brazzaville	6.200	100	4.988
Malawi	6.080	187	5.659
Guyana	5.973	156	5.144
Nicaragua	5.887	162	4.225
Mali	5.878	205	3.697
Djibouti	5.749	61	5.628
Mayotte	5.616	53	2.964
Martinique	5.575	42	98
Iceland	5.571	28	5.401
Suriname	5.381	117	5.231
Equatorial Guinea	5.195	85	5.061
Aruba	5.079	46	4.911
Central African Republic	4.936	63	1.924
Somalia	4.579	121	3.529
Burkina Faso	4.300	73	2.940
Thailand	4.261	60	3.977
Gambia	3.785	123	3.653
Curaçao	3.699	11	1.889
Togo	3.295	66	2.821
South Sudan	3.222	62	3.043
Benin	3.090	44	2.972
Sierra Leone	2.451	75	1.853
Guinea-Bissau	2.447	44	2.378
Niger	2.361	82	1.329
Lesotho	2.307	44	1.398
Channel Islands	2.192	48	1.339
New Zealand	2.100	25	2.032
Yemen	2.085	606	1.384
San Marino	1.982	52	1.685
Chad	1.784	102	1.611
Liberia	1.676	83	1.358
Liechtenstein	1.579	21	1.366
Vietnam	1.405	35	1.252
Sint Maarten	1.269	26	1.111
Gibraltar	1.104	6	1.040
Sao Tome and Principe	1.010	17	952
Mongolia	918	0	384
Saint Martin	801	12	675
Turks and Caicos	771	6	741
Taiwan	749	7	612
Burundi	735	1	640
Papua New Guinea	729	8	601
Diamond Princess	712	13	699
Eritrea	711	0	564
Monaco	678	3	609
Comoros	633	7	606
Faeroe Islands	530	0	506
Mauritius	524	10	489
Tanzania	509	21	183
Bermuda	456	9	247
Bhutan	439	0	408
Isle of Man	373	25	344
Cambodia	362	0	319
Cayman Islands	302	2	277
Barbados	297	7	273
Saint Lucia	278	4	240
Seychelles	202	0	184
Caribbean Netherlands	177	3	166
St. Barth	162	1	127
Brunei	152	3	147
Antigua and Barbuda	148	5	138
Saint Vincent and the Grenadines	98	0	81
Dominica	88	0	83
Grenada	85	0	41
British Virgin Islands	76	1	72
Fiji	46	2	38
Macau	46	0	46
Laos	41	0	34
New Caledonia	36	0	35
Timor-Leste	31	0	30
Saint Kitts and Nevis	28	0	23
Vatican City	27	0	15
Falkland Islands	23	0	17
Greenland	19	0	18
Solomon Islands	17	0	5
Saint Pierre Miquelon	14	0	14
Montserrat	13	1	12
Western Sahara	10	1	8
Anguilla	10	0	4
MS Zaandam	9	2	7
Marshall Islands	4	0	4
Wallis and Futuna	3	0	1
Samoa	2	0	2
Vanuatu	1	0	1

Dữ liệu trên được thống kê theo nguồn https://corona.kompa.ai/, https://ncov.moh.gov.vn/

(Nguồn: TTXVN)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin