Chiến tranh thương mại gây thiệt hại hàng tỷ USD cho cả Mỹ và trung Quốc trong năm 2018

Cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã gây ra thiệt hại hàng tỷ USD cho cả hai bên trong năm 2018, đánh vào các ngành công nghiệp bao gồm ô tô, công nghệ - và trên hết là nông nghiệp.

Những tổn thất có thể khiến Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và người đồng cấp Trung Quốc, ông Tập Cận Bình, có động lực để giải quyết chiến tranh hương mại của họ trước thời hạn ngày 2/3, mặc dù các cuộc đàm phán giữa các siêu cường kinh tế vẫn có thể không có kết quả như mong muốn.

Wally Tyner, nhà kinh tế nông nghiệp của Đại học Purdue cho biết, cả 2 nền kinh tế Hoa Kỳ và Trung Quốc đều mất khoảng 2,9 tỷ USD hàng năm do thuế quan của Bắc Kinh đối với đậu nành, ngô, lúa mì và lúa mạch.

"Đây là một cuộc chiến mà cả Mỹ và Trung Quốc đều thua", Wally Tyner nhận định.

Nông nghiệp bị thiệt hại nặng nề nhất đối với Mỹ vì Trung Quốc là nhà nhập khẩu đậu tương lớn nhất thế giới và năm ngoái đã nhập từ Hoa Kỳ số lượng tương đương với giá trị 12 tỷ USD hạt có dầu.

Trung Quốc chủ yếu mua đậu nành từ Brazil kể từ khi áp thuế 25% đối với đậu nành Mỹ vào tháng 7 để trả đũa thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc. Nhu cầu tăng cao đã đẩy giá đậu nành của Brazil lên mức kỷ lục so với đậu nành của Hoa Kỳ tại Chicago, đó là một trong những ví dụ về cuộc chiến thương mại làm giảm doanh số cho các nhà xuất khẩu của Hoa Kỳ và tăng chi phí cho các nhà nhập khẩu Trung Quốc.

Tổng số lô hàng xuất khẩu nông sản của Hoa Kỳ sang Trung Quốc trong 10 tháng đầu năm 2018 đã giảm 42% so với một năm trước đó xuống còn khoảng 8,3 tỷ USD, theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ.

Để bù đắp cho những người nông dân đang chịu thiệt hại, chính phủ Hoa Kỳ đã phân bổ khoảng 11 tỷ USD để thanh toán trực tiếp và mua hàng nông sản theo các chương trình thực phẩm của chính phủ, sau khi tham khảo ý kiến ​​các nhà kinh tế.

Ở Bắc Dakota, nơi xuất khẩu nộng nghiệp sang Trung Quốc thông qua các cảng ở phía Tây Bắc của Thái Bình Dương, nông dân trồng đậu nành phải đối mặt với thiệt hại ít nhất 280 triệu USD vì thuế quan của Bắc Kinh, Mark Watne, chủ tịch của Liên minh Nông dân Bắc Dakota cho biết.

Thuế quan của Trung Quốc đã cải thiện tỷ suất lợi nhuận cho các nhà máy chế biến đậu nành của Hoa Kỳ như Archer Daniels Midland Co (ADM.N) bằng cách để lại nguồn cung đậu nành giá rẻ dồi dào cho thị trường nội địa.

Giá cả tăng cao do thuế quan sẽ tác động đến người tiêu dùng.

Trung Quốc đã nối lại việc mua đậu nành của Hoa Kỳ vào đầu tháng 12 sau một thỏa thuận tạm ngừng chiến tranh thương mại được các nhà lãnh đạo hai nước đồng ý trong hội nghị thượng đỉnh G20 ở Argentina. 

Trung Quốc cũng chịu thiệt hại khi các sản phẩm như pin điện thoại bị áp thuế quan của Hoa Kỳ và khách hàng bắt đầu tìm mua từ các quốc gia khác. Một nghiên cứu do Hiệp hội Công nghệ Người tiêu dùng thực hiện cho thấy thuế quan của Hoa Kỳ đối với các sản phẩm nhập khẩu của Trung Quốc khiến ngành công nghệ phải trả thêm 1 tỷ USD mỗi tháng.

Cuộc xung đột cũng siết chặt các công ty bán lẻ, sản xuất và xây dựng của Hoa Kỳ phải trả nhiều tiền hơn cho kim loại và các hàng hóa khác. 

Áp lực giá đầu vào vẫn tăng một phần do thuế quan, đặc biệt là trong sản xuất và xây dựng, và các công ty đang vật lộn để chuyển các chi phí cao hơn này cho khách hàng, Cục Dự trữ Liên bang Dallas cho biết.

Các nhà sản xuất ô tô trong nhóm Big three gồm - General Motors, Ford và Fiat Chrysler Automenses - từng nói rằng chi phí thuế quan cao hơn dẫn đến lợi nhuận giảm khoảng 1 tỷ USD trong năm nay.