Chiếc Boeing 737 Max 8 của Lion Air suýt gặp nạn trước khi rơi 1 ngày

Một ngày trước khi rơi vào hôm 29/10/2018, chiếc máy bay Boeing 737 Max 8 của hãng Lion Air cũng đã gặp trục trặc nghiêm trọng, nhưng may mắn được cứu nhờ sự can thiệp kịp thời và hiệu quả của một viên phi công bí ẩn.

CNBC dẫn hai nguồn tin biết về cuộc điều tra đang diễn ra của Indonesia cho biết phi hành đoàn điều khiển chiếc Boeing 737 Max 8 bay từ Bali sang Jakarta trong ngày 28/10/2018 đã mất khả năng kiểm soát chiếc máy bay này. Và phi hành đoàn nhận được sự trợ giúp từ một nhân vật đặc biệt có mặt trong buồng lái lúc đó – một phi công đang nghỉ phép.

Máy bay Boeing 737 Max 8 của Lion Air.

Các nhà điều tra cho biết sự cố hệ thống điều khiển chuyến bay hôm đó giống hệt sự cố đã xảy ra trên chuyến bay của ngày sau. Máy bay Boeing 737 Max 8 khác, được điều hành bởi một phi hành đoàn khác, đã rơi xuống Biển Java, khiến toàn bộ 189 người trên máy bay thiệt mạng.

Lion Air đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận của CNBC. "Tất cả dữ liệu và thông tin mà chúng tôi có trên chuyến bay và máy bay đã được nộp cho Ủy ban An toàn Giao thông Indonesia. Chúng tôi không thể cung cấp thêm bình luận trong giai đoạn này do cuộc điều tra về vụ tai nạn đang diễn ra", người phát ngôn Danang Prihantoro của Lion Air nói.

Vụ tai nạn tháng 10/2018 liên quan đến chuyến bay của Lion Air đã được xem xét lại sau khi một chiếc máy bay Boeing 737 Max khác bị rơi trong tháng 3 ở Ethiopia, làm toàn bộ 157 người trên máy bay thiệt mạng.

Hai vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến cùng một mô hình máy bay đã dẫn đến nhiều phản ứng của các nhà chức trách trên toàn thế giới - bao gồm ở Mỹ, Châu Âu, Trung Quốc và Indonesia - cấm bay đối với máy bay Boeing 737 Max. Bộ Giao thông Vận tải Mỹ cho biết hôm 19/3, họ đã yêu cầu kiểm toán của Cục Hàng không Liên bang về máy bay Boeing 737 Max 8.

Ở một diễn biến liên quan đến chiếc 737 Max, ngày 19/3, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Mỹ Elaine Chao đã chỉ thị một văn phòng giám sát nội bộ kiểm tra quy trình cấp phép sử dụng cho dòng máy bay 737 Max của hãng Boeing sau khi hai tai nạn hàng không xảy ra với loại máy bay này trong vòng 6 tháng qua đã khiến hơn 300 người thiệt mạng.

Trong thông báo gửi tới Tổng thanh tra Giao thông vận tải Calvin Scovel, Bộ trưởng Chao cho biết Boeing đã yêu cầu một "chứng chỉ sửa đổi" đối với dòng máy bay 737 Max 8 hồi tháng 1/2012 và đã nhận được chứng chỉ này vào tháng 3/2017. Bà hy vọng việc thanh tra này sẽ làm rõ lịch sử chi tiết và khách quan dựa trên sự thật về quy trình cấp phép sử dụng dòng máy bay trên.

Cùng ngày, Chủ tịch Ủy ban Giao thông và Cơ sở hạ tầng Hạ viện Mỹ Peter DeFazio cùng nghị sĩ đảng Dân chủ Rick Larsen, một thành viên của Ủy ban này, cũng yêu cầu Tổng thanh tra Giao thông vận tải điều tra các quyết định then chốt mà Cơ quan Hàng không Dân dụng Liên bang Mỹ (FAA) đã đưa ra trong việc cấp phép sử dụng máy bay Boeing 737 Max.

Trong bức thư của mình, hai nghị sĩ đảng Dân chủ này nhấn mạnh những vụ tai nạn máy bay gần đây liên quan đến máy bay Boeing 737 MAX cho thấy sự cần thiết phải có một cách tiếp cận chủ động hơn đối với vấn đề an toàn bay. Họ yêu cầu xem xét cách thức mà mỗi tính năng mới của Boeing 737 Max, bao gồm việc lắp đặt các động cơ trên máy bay, việc điều chỉnh tương ứng tính năng tự động, cảm biến góc tấn, cũng như phần mềm mới "được thử nghiệm, chứng nhận và lắp đặt vào máy bay".

Các nghị sĩ này cũng muốn nhận được một bản tường trình về các biện pháp khắc phục sau vụ tai nạn máy bay của hãng hàng không Lion Air tại Indonesia hồi tháng 10 năm ngoái và liệu các phi công có được đào tạo bài bản trước khi máy bay 737 Max được đưa vào sử dụng cho dịch vụ vận chuyển hành khách.

Văn phòng Tổng thanh tra Giao thông phản hồi rằng sẽ mở cuộc điều trađối với việc cấp phép sử dụng máy bay 737 Max song không cung cấp thêm thông tin chi tiết. Trước đó, FAA khẳng định tuân thủ mọi quy trình tiêu chuẩn khi cấp phép sử dụng với dòng máy bay 737 Max của hãng Boeing.

Theo đó, hãng này nhấn mạnh các quy trình được thiết kế chặt chẽ và đều đã cho ra những mẫu thiết kế máy bay an toàn.  Việc vụ tai nạn của hãng hàng không Ethiopia Airlines khiến 157 người thiệt mạng hôm 10/3 vừa qua có nhiều điểm tương đồng với vụ tai nạn của hãng Lion Air hồi tháng 10/2018 khiến 189 người thiệt mạng đã làm dấy lên không ít hoài nghi về qui trình cấp phép sử dụng cho dòng máy bay 737 MAX.

Loại máy bay này chỉ vừa mới được đưa vào sử dụng từ tháng 5/2017 để cạnh tranh với dòng máy bay A320 Neo của Airbus. Từ năm 2009, do áp lực cắt giảm ngân sách hoạt động, FAA đã ủy quyền một số giai đoạn trong qui trình cấp phép cho các nhà sản xuất máy bay hoặc cho các chuyên viên bên ngoài.

FAA bảo vệ cơ chế ủy quyền này và khẳng định rằng 737 Max đã trải qua nhiều cuộc kiểm tra và đánh giá kỹ càng cùng với sự tham vấn các cơ quan hàng không khác trước khi được cấp phép.