Bong bóng bất động sản đã 'xóa sổ' hàng triệu việc làm như mơ ở Trung Quốc

Ivy Zhang cho rằng cô đã thành công. Vừa tốt nghiệp sau khi học xong ngành hóa học, cô đã gia nhập một trong những công ty bất động sản lớn nhất Trung Quốc vào năm 2016, khi thị trường bất động sản của đất nước này đang cất cánh. 

Cô làm việc đến 11h đêm mỗi ngày và được chuyển đến một thành phố lớn hơn sau khi được chỉ định là "nhà vô địch bán hàng". Cô đã nuông chiều bản thân trong thời gian nghỉ ngơi hạn hẹp của mình bằng cách thường xuyên mua các gói spa trị giá 550 USD. Tiền nhiều đến nỗi cô không phải suy nghĩ nhiều về nó. "Tài khoản ngân hàng là một chuỗi các con số", cô Zhang nói.

Sở hữu bất động sản là điều cần thiết đến mức thường là điều kiện tiên quyết cho hôn nhân. Giá cả dường như không bao giờ giảm, vì vậy căn hộ chung cư vừa là hình thức lưu trữ tài sản, bảo hiểm và tiết kiệm hưu trí. Và đã có lúc bất động sản tại Trung Quốc chiếm đến 1/4 tổng sản phẩm quốc nội, theo Bloomberg Economics, thậm chí còn cao hơn.

Nhưng những ngày tháng đó không kéo dài. Mặc dù Chủ tịch Tập Cận Bình đã cảnh báo rằng "nhà để ở, không phải để đầu cơ", nhưng đến năm 2021, các nhà phát triển đã bán nhà nhanh hơn tốc độ xây dựng và vay nợ chồng chất để tìm kiếm sự mở rộng. Khi chính phủ thực hiện nhiều quy định mới về vay bất động sản, tất cả đều sụp đổ. 

Nhiều người mua nhà phải chờ đợi do việc xây dựng bị đình trệ, gây ra các cuộc biểu tình trên khắp Trung Quốc. Các nhà phát triển bao gồm Country Garden Holdings và Tập đoàn khổng lồ China Evergrande Group đã vỡ nợ trái phiếu. Thu ngân sách của chính phủ Trung Quốc lao dốc. Hình ảnh những khu nhà trống và các công trình công cộng chưa hoàn thành đã trở thành biểu tượng toàn cầu về lòng tin suy yếu và sự bất bình.

Còn cuộc sống của một nhóm chuyên gia trẻ tuổi, nghĩ rằng họ đã tìm được lối tắt để bước vào tầng lớp trung lưu giàu có của Trung Quốc, đã bị đảo lộn. Những gì tưởng chừng như là sự nghiệp cả đời hóa ra lại chỉ là một khoảnh khắc trong bong bóng. 

Theo Ke Yan Zhi Ku, một nhóm nghiên cứu bất động sản, sự suy thoái đã đẩy khoảng 500.000 người ra khỏi lĩnh vực bất động sản trong vòng 3 năm tính đến năm 2023. Đó là chưa kể công nhân trong các ngành liên quan như xây dựng và tiếp thị. 

Ông Alex Capri, thành viên cấp cao tại Đại học Quốc gia Singapore, cho biết tất cả họ đều phải đối mặt với những thất bại trong quá trình phát triển sự nghiệp, buộc phải điều chỉnh kỹ năng ở quy mô lớn.

Thời mà một số công ty bất động sản tặng xe Mercedes-Benz làm tiền thưởng cuối năm đã là ký ức xa vời, nhưng nhiều nhà phân tích cho rằng đây vẫn chưa phải là đáy. Theo Bloomberg Economics, sức nặng kinh tế của lĩnh vực nhà ở có thể giảm xuống còn khoảng 16% GDP của Trung Quốc vào năm 2026. 

Các nhà phân tích cho biết, khả năng đó có nguy cơ khiến khoảng 5 triệu người, tương đương với dân số Ireland có nguy cơ thất nghiệp hoặc giảm thu nhập. Ngay cả những người lao động trẻ đang ở độ tuổi sung sức nhất cũng đang phải vật lộn để tìm việc làm, với tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên lên tới 15,3% sau khi Trung Quốc sửa đổi phương pháp dữ liệu của mình. 

Bà Anne Stevenson-Yang, đồng sáng lập J Capital Research Ltd., cho biết: "Mọi người rất chán nản và sợ hãi. Tình hình rất nghiêm trọng".

Cô Zhang, 30 tuổi, từng bán được gần 1 tỷ CNY (139 triệu USD) giá trị căn hộ cho Country Garden, đã phải bán thực phẩm bổ sung sức khỏe trên mạng xã hội để thanh toán các hóa đơn. Cho đến nay, cô chỉ bán được 3 mặt hàng mỗi tháng. Con số này còn lâu mới bằng thời cô kiếm được tới 83.000 USD/năm. 

Cô và chồng đã hoãn việc sinh con, và cô lùng sục trên mạng để tìm các ưu đãi giảm giá, tự nấu ăn để tránh mua đồ mang về và hạn chế giao lưu để cắt giảm chi phí. Cô Zhang nói: "Cuộc sống như trước đây chỉ còn là giấc mơ. Nếu trước đây tôi đã chi 3.000 CNY, thì giờ tôi đang xem liệu mình có thể giảm xuống còn 2.000 CNY không. Sau đó, tôi sẽ xem liệu mình có thể giảm xuống còn 1.000 không. Miễn là tôi có thể sống sót".

Nỗi đau không chỉ giới hạn ở nhân viên bán hàng. Anh Ivan Li, 28 tuổi, đã 2 lần mất chức giám đốc quan hệ nhà đầu tư ở Hong Kong. Hầu hết các nhà phát triển đã ngừng phát hành trái phiếu bằng USD tại thị trường trị giá 203 tỷ USD. 

"Dần dần, khi cuộc khủng hoảng ngày càng gia tăng, bạn có thể cảm thấy rằng việc hợp tác với những nhà đầu tư và nhà phân tích nước ngoài đã trở thành mối quan tâm nhỏ nhất của ban quản lý", anh Li nói.

Anh Charlie Zeng, cựu nhân viên của các nhà phát triển bao gồm China Vanke Co., người từng kiếm được hơn 250.000 USD vào những năm hoàng kim, đã dành một năm để tìm việc làm. 

Trong thời điểm tuyệt vọng nhất, anh đã tình nguyện giảm 90% lương. Sau 70 cuộc phỏng vấn, anh ấy nhận được một số lời đề nghị nhưng tất cả đều bị hủy bỏ. Mặc dù cuối cùng anh đã tìm được việc làm nhưng anh ấy vẫn bi quan về bất động sản. "Không có tương lai trong ngành này", anh Zeng nói.

Doanh số bán căn hộ và bất động sản thương mại trong năm nay dự kiến giảm 45% kể từ năm 2021, theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp và ước tính từ Fitch Ratings Inc. Giá trị doanh số bán nhà mới từ 100 công ty bất động sản lớn nhất đã giảm khoảng 45% trong tháng 4 từ một năm trước đó. 

Ngay cả China Vanke, từng được coi là người chắc chắn sống sót nhờ sự hậu thuẫn của nhà nước, cũng đang phải chịu áp lực, với việc xếp hạng tín dụng bị cắt giảm sâu.

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin