Vốn FDI vào Trung Quốc giảm xuống mức thấp nhất trong 30 năm

Thước đo vốn đầu tư nước ngoài mới chảy vào nước này thể hiện dòng tiền kết nối với các thực thể thuộc sở hữu nước ngoài ở Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 1993.

Dữ liệu chỉ ra rằng tác động của lệnh phong tỏa nghiêm ngặt để chống lại đại dịch COVID-19 và khả năng phục hồi kinh tế yếu trong năm ngoái đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới luồng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chảy vào Trung Quốc.

Trong quý 3/2023, luồng FDI vào nước này đã giảm lần đầu tiên kể từ năm 1998. Đến quý 4/2023, mặc dù đã bắt đầu phục hồi nhẹ và tăng trưởng trở lại, nhưng con số 17,5 tỷ USD đầu tư mới vẫn thấp hơn 1/3 so với cùng kỳ năm 2022.

Theo các nhà kinh tế, dữ liệu của SAFE đo lường dòng chảy vốn ròng, có thể phản ánh xu hướng lợi nhuận của công ty nước ngoài hoạt động tại Trung Quốc, cũng như những thay đổi về quy mô hoạt động của họ tại đây.

Trung Quốc đang nỗ lực thu hút đầu tư, nhân sự và công nghệ từ nước ngoài theo chính sách "cải cách và mở cửa" do Đặng Tiểu Bình khởi xướng từ cuối những năm 1970. FDI đang ở mức thấp nhất kể từ khoảng thời gian Đặng đẩy nhanh chính sách đó trong chuyến công du miền nam Trung Quốc năm 1992.

Các công ty nước ngoài đã giảm quy mô hoạt động tại Trung Quốc sau khi chính phủ Trung Quốc tập trung nhiều hơn vào việc bảo vệ an ninh quốc gia, bao gồm cả việc trấn áp hoạt động gián điệp. 

Các nhà chức trách thắt chặt kiểm soát các công ty nghiên cứu tiến hành phân tích thị trường và các hoạt động khác, đồng thời đã có báo cáo về việc công nhân của các công ty nước ngoài bị giam giữ.

Gallup, công ty nghiên cứu của Mỹ, đã quyết định rút khỏi Trung Quốc vào năm ngoái, theo Financial Times.

Các công ty Mỹ và châu Âu thường tiến hành nghiên cứu sâu rộng về điều kiện kinh doanh trước khi đầu tư, tuy nhiên công việc này được cho là đã bị trì hoãn ở nhiều công ty nghiên cứu do sửa đổi luật chống gián điệp có hiệu lực từ tháng 7.

"Chúng tôi không thể tiến hành đầy đủ các nghiên cứu", một giám đốc điều hành của một công ty Mỹ cho biết.

Các doanh nghiệp Nhật Bản cũng có mối quan ngại tương tự. Trong một cuộc khảo sát với các công ty Nhật Bản hoạt động tại Trung Quốc được thực hiện vào tháng 11 và tháng 12, một số người được hỏi bày tỏ lo ngại về cuộc sống hàng ngày của họ do những bất ổn về luật chống gián điệp và lưu ý rằng trụ sở chính không phê duyệt các đề xuất đầu tư.

Với việc Mỹ hạn chế khả năng tiếp cận của Trung Quốc với chất bán dẫn tiên tiến, các doanh nghiệp liên quan đến chip rõ ràng đang rời xa đất nước này. Trung Quốc chiếm 48% vốn FDI liên quan đến chip toàn cầu vào năm 2018, nhưng con số này đã giảm xuống còn 1% vào năm 2022, theo Rhodium Group.

FDI liên quan đến chip của Mỹ đã tăng lên 37% từ 0% trong khoảng thời gian đó, trong khi thị phần tổng hợp của Ấn Độ, Singapore và Malaysia tăng lên 38% từ 10%.

Truyền thông Trung Quốc đưa tin, công ty Teradyne của Mỹ, nhà sản xuất thiết bị thử nghiệm chế tạo chip lớn, đã chuyển cơ sở sản xuất quan trọng của mình từ tỉnh Giang Tô của Trung Quốc sang Malaysia. Graphcore của Anh, công ty phát triển chip cho các ứng dụng trí tuệ nhân tạo, được cho là đã sa thải hầu hết nhân viên của mình tại Trung Quốc.

Trong khi đó, các nhà sản xuất ô tô buộc phải thay đổi khi các hãng xe Trung Quốc trở nên cạnh tranh hơn. Mitsubishi Motors cho biết vào tháng 10 rằng họ sẽ ngừng sản xuất ô tô tại Trung Quốc. Toyota Motor và Honda Motor đang cắt giảm nhân sự tại các liên doanh Trung Quốc của họ.

Sự suy giảm kéo dài trong tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc là một lý do khác khiến các công ty nước ngoài hạn chế đầu tư. Cầu trong nước yếu một phần do thị trường bất động sản sụt giảm và có dấu hiệu cảnh báo giảm phát.

Mặc dù các công ty Trung Quốc đã bắt đầu đạt được lợi thế công nghệ trong một số lĩnh vực như xe điện và camera giám sát, nhưng họ vẫn cần sự hỗ trợ của các công ty nước ngoài trong các lĩnh vực như chip tiên tiến. 

Sự cải thiện về năng suất của Trung Quốc có thể chậm lại nếu các tập đoàn nước ngoài tiếp tục rút lui hoặc thu hẹp quy mô hoạt động tại đây. Điều này cùng với việc lực lượng lao động bị thu hẹp có thể gây tổn hại cho tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong trung và dài hạn.

Nhận thức được những rủi ro này, chính phủ Trung Quốc vào tháng trước đã nới lỏng yêu cầu về doanh thu đối với các công ty phải sàng lọc trước khi liên doanh có thể được phê duyệt theo luật chống độc quyền. 

Bằng cách tạo điều kiện dễ dàng hơn cho việc thực hiện các thương vụ mua lại, bao gồm cả những thương vụ liên quan đến các công ty nước ngoài, chính phủ hy vọng sẽ làm cho thị trường Trung Quốc trở nên hấp dẫn hơn.

Tuy nhiên, các công ty nước ngoài lo ngại vì những bất ổn về cách Trung Quốc sẽ thực hiện các chính sách liên quan đến an ninh quốc gia và các lĩnh vực khác, cũng như các lý do mang tính cơ cấu khiến tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm hơn. 

Liệu những nỗ lực mở cửa của chính phủ có dẫn đến đầu tư mới của các công ty nước ngoài hay không vẫn còn phải xem xét.

(Nguồn: Nikkei)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin