Tương lai nào cho thị trường bán lẻ Việt Nam: Miếng bánh béo bở (bài 4)

Bà Rebecca Pearson, Phó Giám đốc CBRE Châu Á: Các doanh nghiệp hãy áp dụng công nghệ tại cửa hàng

Việt Nam là một trong những  quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế nhanh nhất thế giới năm 2018. Những năm qua, Việt Nam còn là thị trường sản xuất tại khu vực Đông Nam Á,  thu hút nhiều tên tuổi lớn đầu tư và đặt nhà máy như Samsung, Adidas…

Bà Rebecca Pearson, Phó Giám đốc CBRE Châu Á.

Bên cạnh đó, chỉ số niềm tin của người tiêu dùng và tốc độ đô thị hóa cũng gia tăng mạnh mẽ. Theo các số liệu thống kê cho thấy, 80% doanh thu bán lẻ đều đến từ các cửa hàng truyền thống đã cho thấy sức ảnh hưởng của mô hình này. 

Chúng ta có thể thấy, các nhà bán lẻ online hay thương mại điện tử cũng đang có xu hướng mở thêm các cửa hàng thực thể bằng cách xây dựng hoặc thuê của các nhà cung cấp. Ví dụ như EverLane, KeepLand, Habitat hay ngay cả Amazon cũng đã triển khai mô hình cửa hàng Amazon 4 Star Store…

Điều này không chỉ giúp khách hàng chọn mua sản phẩm trực tuyến thông qua các ứng dụng trên thiết bị di động nữa mà còn có thể cảm nhận trực tiếp sản phẩm.

Vậy, những nhà bán lẻ phải làm gì? Đầu tiên phải hiểu, xu thế của khách hàng sẽ mua nhiều hơn khi đến cửa hàng nhận những món hàng đặt mua trực tuyến. Chẳng hạn, UniQlo, Funan cũng đã mang đến cho khách hàng cảm giác được trải nghiệm mua sắm online lẫn offline tại cửa hàng của họ.

Các nhà bán lẻ cũng không ngừng nâng cao chất lượng phục vụ và ứng dụng công nghệ để mang đến nhiều trải nghiệm đa dạng cho người tiêu dùng. Ví dụ, Nike ở Thượng Hải đã sử dụng 4.500m2 bán lẻ để người dùng trải nghiệm game và tìm hiểu rõ hơn về sản phẩm của hãng. Rồi Tiffany ở Newyork hay Louis Vuitton cũng vậy.

Tỷ trọng người thuê các nhà bán lẻ ngành hàng F&B ngày càng gia tăng. TP.HCM đã tăng 19% lên 31% từ năm 2015 đến 2018. Các Trung tâm thương mại có những khu trải nghiệm mới như khu dạy nấu ăn, trưng bày tượng sáp... bằng việc tận dụng những phần diện tích trống của trung tâm thương mại.

Một nghiên cứu cho thấy 90% khách hàng sẽ mua nhiều hơn vào lần sau khi đến cửa hàng thực thể để nhận hàng đã mua trực tuyến. Ví dụ, UniQlo khi có cửa hàng thì doanh số của họ đã tăng 40%. Cửa hàng tạo nên cảm giác thực chạm vào sản phẩm và thúc đẩy việc mua sắm tốt hơn. Vì vậy, các doanh nghiệp hãy nắm bắt và áp dụng công nghệ tại cửa hàng.

Bà Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam: Kinh doanh theo chuỗi tăng trưởng 20-30%/năm

Khoảng 15 năm trước không ai nghĩ Việt Nam có ngành công nghiệp bán lẻ nhưng giờ chúng ta đã định hình rồi. Điều nhìn thấy chắc chắc công nghiệp dịch vụ bán lẻ có tương lai tươi sáng. Và có dùng 2 từ nói về tương lai bán lẻ Việt Nam gồm công nghệ và sáng tạo. Nếu không có công nghệ và không có sáng tạo thì bán lẻ Việt Nam sẽ không phát triển được trong bối cảnh thế giới hội nhập sâu rộng như hiện nay.

Bà Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam.

Bán lẻ theo chuỗi là mơ ước của các nhà bán lẻ, kể cả các nhà bán lẻ nhỏ, nhà đầu tư khởi nghiệp… Ở hầu hết các ngành bán lẻ đều có thể kinh doanh theo chuỗi, ví dụ chuỗi bán lẻ di động, điện máy, thời trang, giày dép, đồ dành cho mẹ và bé, chăm sóc sắc đẹp, mỹ phẩm, dược phẩm… và đặc biệt phát triển mạnh mẽ là các chuỗi ẩm thực, ăn uống.

Mô hình bán lẻ chuỗi chỉ mới phát triển mạnh ở Việt Nam trong vài năm gần đây nhằm gia tăng sự nhận biết thương hiệu, tăng khả năng cạnh tranh và nâng cao doanh thu. Theo ước tính của một số chuyên gia, mô hình kinh doanh chuỗi ở Việt Nam tăng trưởng rất mạnh, khoảng 20-30%/năm trong vài năm gần đây.

Một con số vô cùng ấn tượng dù chúng ta có xuất phát điểm thấp, nhưng có sự thuận lợi về kinh tế vĩ mô, các hoạt động thuận lợi để kinh doanh theo chuỗi.

Triển vọng ngành bán lẻ theo chuỗi chỉ thành công nếu đáp ứng được quy mô lớn, phương pháp quản trị tốt và có thương hiệu uy tín. Sân chơi rất rộng mở với tỷ lệ phát triển bán lẻ tăng trưởng ở 2 chữ số, luôn cao hơn tăng trưởng GDP của đất nước từ 1,5 đến 2 lần, không có nhiều ngành có mức tăng trưởng như thị trường bán lẻ.

Bên cạnh đó, thị trường Việt Nam với hơn 90 triệu dân, người tiêu dùng trẻ, năng động, mức đô thị hóa mạnh mẽ hơn, 30% mỗi năm. Đây là những tiền đề để thị trường bán lẻ Việt phát triển mạnh.

Kinh doanh theo chuỗi còn có yếu tố thúc đẩy lớn đó là tỷ lệ bán lẻ hiện đại trong thị trường bán lẻ còn ở mức khá thấp, chưa đạt mức 30% trên toàn bộ thị trường gồm siêu thị, đại siêu thị, trung tâm mua sắm cửa hàng tiện ích, bán lẻ online… Do đó không gian phát triển bán lẻ hiện đại mà cụ thể là kinh doanh theo chuỗi còn rất nhiều, là mảnh đất tiềm năng cho nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Các chuỗi phát triển ở Việt Nam học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm từ các chuỗi lớn trên thế giới. Bán lẻ Việt Nam cũng rất sáng tạo và có nhiều điểm đặc thù của ngành bán lẻ Việt và văn hóa Việt.

Trong nhiều yếu tố đảm bảo sức cạnh tranh cho ngành bán lẻ thì vấn đề lựa chọn vị trí mặt bằng là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất, bên cạnh các yếu tố nguồn nhân lực, tài chính, chiến lược, kỹ năng, công nghệ…

Nhiều nhà bán lẻ lựa chọn các trung tâm thương mại, tổ hợp có tất cả điều kiện về công nghệ, môi trường… Và ở Việt Nam thì Vincom là địa điểm có thể hội tụ những điều kiện này.

Ông Geoffrey Morrison, Sáng lập và Giám đốc điều hành Concept: Tương lai bán lẻ phụ thuộc nhiều vào truyền thông số

Cửa hàng Gucci ở quận Soho, New York giúp cho khách hàng hiểu được phong cách, triết lý cuộc sống của Gucci. Tại đây có rất nhiều cửa hàng thời trang, khi Gucci mở tại đây họ tạo ra không gian hiểu được phong cách, trải nghiệm không gian mua sắm lên tới 1000m, giúp khách có trải nghiệm ấm cúng như ở nhà.

MC Donald ứng dụng công nghệ check in-check out kỹ thuật số giúp cho hoạt động thanh toán nhanh hơn.

Hay như ở Ở Cairo của Ai Cập, chúng tôi đổi mới hoàn toàn khu trung tâm thương mại giúp cho 185.000m2 hoàn toàn trở nên sinh động với những khu ăn uống, thời trang đặc sắc. Chúng ta có thể thấy tất cả không gian, môi trường xung quanh, đây là những bối cảnh thể hiện sự sinh động, bắt mắt, hấp dẫn khách hàng.

Xu hướng bán lẻ mới cho thấy, đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ số, truyền thông số. Tương lai bán lẻ phụ thuộc nhiều vào những ứng dụng sáng tạo này.

Xu hướng không gian bán lẻ đang thay đổi rất nhiều, nhiều trung tâm thương mại cũ ở Bangkok đã có điều chỉnh để làm sao cho nổi trội cuốn hút hơn, bắt mắt hơn. Nhiều thương hiệu hàng đầu cũng đã có những động thái cụ thể, phản ứng của Nike là đổi mới trong cửa hàng của họ như ngôi nhà đổi mới sáng tạo, giúp khách hàng có những trải nghiệm thực tế hơn.

MC Donald cũng ứng dụng công nghệ check in-check out kỹ thuật số giúp cho hoạt động thanh toán, nhận hàng diễn ra nhanh hơn, giúp cho cửa hàng giảm đi sai sót. Chuỗi của hàng băn đồ thể thao, có những phòng thử đồ quần áo có thiết bị cảm biến giúp khách hàng trong quá trình thay đồ có thể tìm kiếm món đồ khác, cùng nhiều tương tác thú vị ngay trong phòng thử đồ.

Yếu tố ảnh hưởng lớn đến thành công của ngành bán lẻ đó chính là công nghệ. Công nghệ tạo ra đặc thù độc đáo, tạo sự tương tác của khách hàng với công nghệ số. Giúp khách hàng dễ dàng tìm kiếm mọi thứ qua điện thoại thông minh, thậm chí khách hàng có thể tới cửa hàng tự thiết kế, tự lựa chọn rồi đặt món hàng đó.

3 điểm lớn để ngành bán lẻ phát triển là làm thể nào tăng kết nối, tăng tương tác tạo ra môi trương tương tác tốt hơn? Làm thế nào gắn thẻ khách hàng thường xuyên, kết hợp công nghệ để gia tăng trải nghiệm cho khách? Giới thiệu những đổi mới sáng tạo, tạo ra trải nghiệm hoàn toàn mới mẻ cho khách, tạo ra hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Bà Dymfke Kuijpers, Đối tác cấp cao phụ trách mảng bán lẻ toàn cầu của McKinsey: Phải ứng dụng AI

6 xu hướng mới về kỹ thuật số và trí tuệ nhân tạo trong trung tâm thương mại, gồm ranh giới giữa bán lẻ truyền thống và bán lẻ trực tuyến ngày càng mờ đi, công nghệ mới và Trí tuệ nhân tạo (AI) giúp cho các bên thắt chặt quan hệ, người dùng kỹ thuật số kỳ vọng tăng sự trải nghiệm, xu hướng hợp tác mới giữa nhà chủ mặt bằng và người thuê, từ kênh phân phối đến thương hiệu, các mô hình kinh tế có khả năng phát triển.

Các nhà bán lẻ xây dựng ứng dụng (App), tặng điểm thưởng cho khách hàng của mình… nhằm giúp mối quan hệ ngày càng thêm chặt chẽ hơn.

Các nhà bán lẻ xây dựng ứng dụng (App), tặng điểm thưởng cho khách hàng của mình… nhằm giúp mối quan hệ ngày càng thêm chặt chẽ hơn. Trong khi đó công nghệ mới cũng tác động mạnh mẽ đến hiêu quả vận hành và marketing của nhà bán lẻ, giúp họ đạt được hiệu quả cao hơn.

Ví dụ, Uniqlo có thể tạo ra 600 phong cách khác nhau cho khách hàng chỉ với 1 chiếc tai nghe. Chiếc tai nghe này tương tác với xung nhịp của não, đọc được suy nghĩ của khách hàng để tổng hợp thông tin, sau đó cho ra sản phẩm phù hợp với thị hiếu, sở thích. Chính từ sự ứng dụng công nghệ mới đã giúp hãng có được những khách hàng trung thành cũng như thu hút được khách hàng tiềm năng.

Hay như Nike với thiết kế cửa hàng sáng tạo, người tiêu dùng có thể chơi game để tìm hiểu rõ hơn về sản phẩm, Prada có robot ngay tại khu trải nghiệm sản phẩm để giới thiệu cho khách hàng, Gucci xây dựng cửa hàng như một thư viện để khách hàng chạm đến văn hóa đến thời trang…

Thomas Ngo, Đồng sáng lập & Giám đốc điều hành NKID Group: Đổi mới từng ngày để phù hợp với thị hiếu khách hàng

Chúng tôi luôn hướng tới, đưa nụ cười đến tất cả mọi người, lấy nụ cười để thay đổi thế giới. Phải “điên khùng” vì khách hàng, luôn luôn đi theo nhu cầu của khách hàng.

Chúng tôi luôn luôn nỗ lực đưa ra những trải nghiệm độc đáo, mới mẻ nhất để hấp dẫn khách hàng như đưa ra hồ cát lớn nhất trong nhà, thiết kế sân chơi giống như ngoài trời đưa vào nhà, đầu tư đưa tuyết đầu tiên về Việt Nam…

Mỗi địa điểm ở Vincom chúng tôi phải suy nghĩ để thay đổi liên tục từng ngày từng tháng để phù hợp với thị hiếu. Cuối cùng, điều quan trọng nhất trong bán lẻ là phục vụ khách hàng, làm sao mình đi sâu đi sát, hiểu khách hàng tốt nhất. Có thể mình đi sau, đi trước nhưng bám sát khách hàng thì mình sẽ thành công.

Starbuck Vietnam thích ứng với khách hàng bằng chất lượng phục vụ, cải tiến menu.

Patricia Marques, Tổng giám đốc Starbuck Vietnam: Thích ứng với khách hàng bằng chất lượng phục vụ, cải tiến menu

Chúng tôi là một phần của chuỗi bán lẻ khổng lồ, tuy nhiên hoạt động thương mại điện tử chúng tôi vẫn chưa tham gia... Thay vào đó, chúng tôi thực hiện việc đổi mới, thích ứng với khách hàng bằng trình bày đồ uống, chất lượng phục vụ, cải tiến menu. Những việc này đã thực sự khuấy động hoạt động kinh doanh của chúng tôi trong 12 tháng vừa qua.

Hiện nay, bắt đầu có những khách hàng yêu cầu giao hàng, vì vậy các cửa hàng mới của chúng tôi đã có những đổi mới để phù hợp với xu hướng. Việc giao hàng làm sao trong thời gian đủ để đảm bảo chất lượng.

Ngoài ra, chúng tôi xây dựng lại các cửa hàng, sắp đặt chỗ ngồi làm sao để khách hàng thấy chỗ ngồi thuận tiện, không gian phù hợp nhất. Hiện chúng tôi có cả cửa hàng kích cỡ như văn phòng, phù hợp với đủ loại đối tượng. Chúng tôi đã sử dụng những ứng dụng, thẻ thông minh để gắn kết hơn nữa với khách hàng. 

Thực sự giao hàng đã tạo ra cuộc cách mạng trong ngành thực phẩm đồ uống, đây là cách thức mới. Chúng tôi sẽ tạo nên những điều mới, đổi mới sáng tạo hơn để phục vụ khách hàng.