Tại sao Trung Quốc không thể thu hút nhân tài ngành công nghệ từ nước ngoài?

Sau khi bị sa thải hàng loạt tại Amazon vào tháng 1/2023, kỹ sư phần mềm người Canada Mark Liu đã lên chuyến bay trở về quê hương của mình ở miền trung Trung Quốc.

Chàng trai 30 tuổi quyết định nghỉ ngơi ở nhà, dành thời gian cho bố mẹ và ông bà, đồng thời chuẩn bị tìm công việc mới. Nhưng anh sẽ không tìm kiếm ở Trung Quốc.

Liu vẫn đang tìm kiếm cơ hội ở Canada, mặc dù làn sóng sa thải công nghệ hiện nay không có dấu hiệu kết thúc.

Liu, người đã chuyển đến Canada vào năm 2019, cho biết: "Tôi vẫn chưa cân nhắc việc quay lại Trung Quốc để làm việc vào thời điểm hiện tại.

Trong vài tháng qua, khi tình trạng sa thải nhân công trong lĩnh vực công nghệ gia tăng và Trung Quốc mở cửa trở lại biên giới sau ba năm thực hiện chính sách "Zero-COVID", các kỹ sư Trung Quốc làm việc tại Mỹ và Canada đã phân vân nên ở lại hay đi.

Trong khi Trung Quốc hy vọng thu hút nhân tài về nước trong bối cảnh cuộc chiến công nghệ đang sôi sục với Mỹ, thì những người Trung Quốc sống ở nước ngoài đang bị cản trở bởi sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống tồi tệ hơn và văn hóa làm việc căng thẳng hơn, thậm chí độc hại.

Liu là một trong số họ, mặc dù đôi khi anh tự hỏi liệu có phải là lựa chọn đúng đắn khi ở cách nhà hơn 9.000 km chỉ để thoát khỏi tình trạng làm thêm giờ liên miên và sự quản lý áp bức.

Sau khi tốt nghiệp cử nhân năm 2014, anh gia nhập một ngân hàng nhà nước ở Thượng Hải, nơi sếp của anh nói rõ ràng với nhóm rằng số giờ làm thêm "bắt buộc" của họ phải là 46 giờ mỗi tháng.

"Nếu bạn không đạt yêu cầu 46 giờ, sếp sẽ phê bình bạn. Và trong năm thứ hai, nó đã trở thành 50 giờ", Liu nói, đồng thời cho biết thêm công ty cũng thường xuyên yêu cầu nhân viên tham gia các buổi hội thảo sau giờ làm việc.

"Công ty đang cố gắng hết sức để thao túng bạn, kiềm chế và kiểm soát bạn. Bạn chỉ cảm thấy rằng công ty không phải là đối tác và người hỗ trợ của bạn, mà bạn là một nô lệ được trả tiền".

Luật lao động Trung Quốc quy định rằng thời gian làm việc theo luật định là tám giờ mỗi ngày và 40 giờ một tuần, nhưng rất ít người sử dụng lao động tuân thủ.

Theo Cục Thống kê Quốc gia, tuần làm việc trung bình của nhân viên Trung Quốc là 47,9 giờ tính đến tháng 12/2022. Để so sánh, vào tháng 1/2023, tuần làm việc trung bình của tất cả nhân viên làm việc trong bảng lương phi nông nghiệp tư nhân ở Mỹ là 34,7 giờ, Cục Thống kê Lao động Mỹ cho biết.

Các công ty Trung Quốc nổi tiếng với các giá trị làm việc chăm chỉ, điển hình là văn hóa 996 của lĩnh vực công nghệ, nghĩa là làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, sáu ngày một tuần.

Trong khi một số công ty công nghệ đã giảm giờ làm trong hai năm qua trước phản ứng dữ dội trên mạng xã hội, thì 40 giờ mỗi tuần vẫn là giấc mơ xa vời đối với nhiều nhân viên công nghệ, những người đồng thời bị coi là già ngay khi họ đến tuổi trưởng thành. 35 tuổi và có nguy cơ bị coi là "dư thừa".

Trên 1Point3Acres, một cộng đồng trực tuyến dành cho nhân viên công nghệ Trung Quốc ở nước ngoài, các bài đăng so sánh văn hóa làm việc của Trung Quốc và Mỹ đã xuất hiện thường xuyên trong vài tháng qua, vì nhiều người dùng đang cân nhắc việc quay trở lại Trung Quốc.

"So với các công ty ở Mỹ, có nhiều chính trị văn phòng hơn, ít tự do hơn ở các công ty Trung Quốc và tài năng không được coi trọng", một người dùng cho biết.

Điều đó có thể gây rắc rối cho Trung Quốc, quốc gia đang khát nhân tài công nghệ, đặc biệt là những người có kinh nghiệm làm việc và nghiên cứu ở nước ngoài, khi nước này đang phải đối mặt với sự ngăn chặn công nghệ cao từ Mỹ và các đồng minh.

Ngành công nghiệp bán dẫn đang chịu áp lực của Trung Quốc, từ các công ty nhà nước đến các công ty tư nhân mới thành lập  đang đưa ra các gói lương ấn tượng để thu hút các kỹ sư.

Một kỹ sư chip Trung Quốc làm việc tại bờ biển phía tây nước Mỹ, người chỉ cho biết tên của mình là Neo, cho biết mỗi ngày anh đều tự hỏi liệu mình có nên trở về nhà hay không.

"Câu trả lời là không", anh nói. "Khối lượng công việc sẽ lớn hơn nhiều, nhưng lương có thể không. Cho đến nay tôi không biết bất kỳ kỹ sư trẻ nào đã chọn quay trở lại".

Hầu hết trở về nước vì họ đã chạm ngưỡng giới hạn ở Mỹ và có thể đảm bảo một vị trí cao hơn ở cấp phó chủ tịch hoặc cấp điều hành trong một công ty Trung Quốc.

"Thường thì họ đã có thẻ xanh vào thời điểm đó, vì vậy họ có thể ở lại Trung Quốc lâu hơn nếu muốn hoặc quay lại Mỹ sau một thời gian", ông nói.

Sự khác biệt trong văn hóa làm việc cũng là một cân nhắc quan trọng đối với Neo.

Là một người cha có con nhỏ, anh thường tham dự cuộc họp buổi sáng trên giường, trước khi ăn sáng, cho em bé ăn và dắt chó đi dạo. Chỉ sau đó anh đi vào văn phòng.

"Tôi không thể tưởng tượng được việc làm này nếu tôi quay trở lại Trung Quốc," anh nói. "Và bất cứ khi nào có vấn đề xảy ra ở đây, mọi người có thể tập trung vào việc tìm ra giải pháp hơn là thủ phạm. Không ai cạnh tranh với nhau bằng cách ở lại văn phòng trong một thời gian dài hơn".

Mặc dù hiện tại Liu đang hạnh phúc ở Canada, nhưng anh không loại trừ khả năng quay trở lại Trung Quốc trong tương lai.

"Có ai thực sự muốn đi xa nhà, không có cha mẹ, người thân, bạn bè ở bên và không thể nói tiếng mẹ đẻ không?" Lưu nói.

"Tôi nghĩ mọi người sẽ muốn quay trở lại Trung Quốc nếu điều kiện cho phép, để giúp xây dựng đất nước của chính họ từ một bức tranh rộng lớn hơn, hoặc chỉ để đoàn tụ với gia đình của họ".

(Nguồn: SCMP)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin