Nikkei Asia: Các nhà máy Việt Nam gặp khó khăn do đơn đặt hàng chậm lại

Đây được cho là một năm thuận lợi đối với nhà sản xuất vải lưới tại Việt Nam nơi James Lee làm giám đốc kinh doanh. Khi Trung Quốc nới lỏng chính sách "Zero-COVID", các doanh nghiệp kỳ vọng nhu cầu sẽ tăng vọt sẽ mang lại lợi thế cho nền kinh tế.

Thay vào đó, các đơn đặt hàng tại công ty của Lee, Daeduck Mesh Vina, chuyên cung cấp vải cho ba lô và mũ, quá chậm nên anh ấy đang tìm kiếm người mua trong nước để thay thế những người nước ngoài vốn là khách hàng thường xuyên của ông.

"Khách hàng của tôi, đối thủ cạnh tranh của tôi, nhiều người đang nói rằng điều đó còn tồi tệ hơn thời kỳ COVID", ông Lee nói với tờ Nikkei Asia.

GDP quý 1 của cả nước tăng thấp (tăng 3,32% so với cùng kỳ năm trước) cho thấy nền kinh tế Việt Nam đang đối mặt nhiều khó khăn, thách thức, đây cũng là điều khiến nhiều chuyên gia kinh tế bất ngờ. 

Con số này thấp hơn nhiều so với dự báo và đánh dấu sự đảo ngược đối với nền kinh tế đang phát triển nhanh nhất châu Á gần đây.

Trong khi xuất khẩu giảm ảnh hưởng đến tăng trưởng, thì nhập khẩu giảm đồng thời, vốn được sử dụng chủ yếu để sản xuất sản phẩm xuất khẩu, cho thấy các nhà sản xuất không lạc quan về sự phục hồi trong ngắn hạn của nhu cầu toàn cầu.

Sự suy giảm trong quý 1 đã khiến các nhà kinh tế cắt giảm dự báo cả năm của họ, viện dẫn những rủi ro như căng thẳng trong lĩnh vực bất động sản trong nước và lo ngại về suy thoái kinh tế toàn cầu ảnh hưởng đến các đơn đặt hàng nhà máy, huyết mạch của nền kinh tế Việt Nam.

"Chúng tôi nghĩ rằng sự sụt giảm xuất khẩu vẫn chưa kết thúc, vì nhu cầu toàn cầu tiếp tục suy yếu trong suốt cả năm", trợ lý kinh tế Theng Theng Tan của Oxford Economics viết trong một báo cáo vào tuần trước. "Lĩnh vực bất động sản cũng đang phải đối mặt với những trở ngại nghiêm trọng trong nước từ khủng hoảng tín dụng".

Wendy Nguyen, nhân viên bán hàng tại nhà cung cấp quần áo thể thao Shindo, đồng ý rằng một năm đã có một khởi đầu khó khăn hơn dự kiến: Đơn đặt hàng tại công ty của cô cho đến nay thấp hơn 20% so với năm 2022. "Đó không phải là về công ty chúng tôi, mà là về thị trường", cô nói trong một cuộc phỏng vấn về nhu cầu thiếu hụt". Tất cả chúng tôi đều ngạc nhiên".

Oxford Economics dự báo mức tăng trưởng GDP của Việt Nam là 4,2% trong năm 2023, giảm gần một nửa so với mức tăng trưởng 8% của năm ngoái. Nhập khẩu giảm là một dấu hiệu đặc biệt tiết lộ vì nhập khẩu của Việt Nam chủ yếu chuyển sang xuất khẩu, nhiều tháng sau đó.

"Điều này có thể báo hiệu rằng các nhà sản xuất vẫn bi quan về triển vọng nhu cầu bên ngoài, do họ thận trọng về việc mua đầu vào", các nhà kinh tế Brian Lee Shun Rong và Chua Hak Bin của Maybank viết trong một phân tích, lưu ý rằng máy tính và các sản phẩm điện tử dẫn đầu mức tăng trưởng 15% hàng năm. Năm nhập khẩu suy giảm trong quý trước.

Đồng thời, xuất khẩu giảm 12%, mức giảm thể hiện ở tất cả các loại sản phẩm hàng đầu: điện thoại và các thiết bị điện tử khác, quần áo, giày dép và sản phẩm gỗ, theo cơ quan thống kê Việt Nam.

Trung Quốc là nguồn nhập khẩu và khách du lịch hàng đầu vào Việt Nam, đồng thời là người mua hàng xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam sau Mỹ. Nhưng việc Bắc Kinh chấm dứt các biện pháp kiềm chế COVID không mang lại lợi ích cho xuất khẩu hoặc du lịch.

Các tài xế xe tải đã phải đợi một tháng vào năm ngoái để chở hàng từ Việt Nam sang Trung Quốc, nơi áp đặt các hạn chế biên giới, bao gồm cả các sản phẩm khử trùng. Dữ liệu hải quan mới nhất cho thấy điều đó được cho là sẽ kết thúc vào tháng 1, nhưng thay vì tăng, các chuyến hàng đến Trung Quốc đã giảm 5,3% trong tháng 1 và tháng 2 so với hai tháng đầu năm 2022. 

Các tài xế tiếp tục gặp phải tình trạng chậm trễ ở biên giới, đến mức tuần trước thủ tướng Việt Nam đã yêu cầu người đồng cấp Trung Quốc giúp đẩy nhanh quá trình thông quan, một bài đăng trên trang web của chính phủ cho biết.

Khoảng 140.000 người Trung Quốc đã vào Việt Nam trong quý 1/2023, giảm so với 1,3 triệu trong ba tháng đầu năm 2019, trước khi đại dịch xảy ra, theo cơ quan thống kê.

Theo dữ liệu hải quan, xuất khẩu sang Nga thậm chí còn giảm sâu hơn, giảm 60% trong tháng 1 và tháng 2 so với cùng kỳ năm ngoái. Theo một truyền thông địa phương được chia sẻ trên trang web của chính quyền thành phố Hồ Chí Minh, các biện pháp trừng phạt đối với Nga vì xung đột với Ukraina là lý do.

Với phần lớn những điều này nằm ngoài tầm kiểm soát của Nguyễn, cô hy vọng mọi chuyện sẽ tốt hơn vào cuối năm, nói rằng: "Chúng tôi chỉ chờ cho các cuộc khủng hoảng qua đi".

(Nguồn: Nikkei)