Liệu Trung Quốc có đủ nguồn dự trữ ngoại hối để tồn tại trong cuộc chiến thương mại với Mỹ?

Chính phủ Trung Quốc hiện tại có kho dự trữ ngoại hối lớn nhất thế giới, tuy nhiên thời gian gần đây, họ phải dùng nhiều biện pháp nhằm ngăn chặn dòng vốn chảy ra nước ngoài trong khi căng thẳng thương mại với Mỹ đang gia tăng.

Bắc Kinh hiện đang xem xét kỹ lưỡng việc sử dụng nguồn ngoại tệ USD của các công ty và các cá nhân Trung Quốc hay không, trong trường hợp có dấu hiệu của một cuộc khủng hoảng tài chính, cùng với nỗ lực thúc đẩy thu hút nguồn vốn nước ngoài, điều này đã làm các nhà phân tích nghi ngờ rằng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới lo lắng về nguy cơ thiếu ngoại tệ đồng USD.

Nhìn bề ngoài, Trung Quốc là quốc gia nằm giữ nguồn dự trữ ngoại hối lớn nhất thế giới, 2/3 nguồn dự trữ ngoại hối trị giá 3.100 tỷ USD được cho chủ yếu là đồng USD.

Các nhà phân tích nghi ngờ rằng Trung Quốc sẽ phải chịu một cuộc khủng hoảng tài chính sắp xảy ra tương tự như cuộc khủng hoảng mà Argentina đã trải qua năm ngoái. Quốc gia Mỹ Latinh đã bị ảnh hưởng bởi một cuộc khủng hoảng tiền tệ và lạm phát vì sự thiếu hụt về cơ cấu làm hạn chế nhu cầu thực tế và ngăn chặn nền kinh tế tăng trưởng bền vững.

"Nếu có một cú sốc bất ngờ đối với quốc gia, Trung Quốc sẽ không có đủ USD để hỗ trợ đồng tiền của riêng mình", Kevin Lai nói, nhà kinh tế trưởng của châu Á, ngoại trừ Nhật Bản, tại Daiwa Capital Markets. "Vì vậy, đó là lý do tại sao Trung Quốc cần ngăn chặn dòng tiền chảy ra trong khi tạo ra dòng tiền để hỗ trợ đồng nhân dân tệ".

Giống như đồng tiền của các quốc gia có chủ quyền khác, đồng nhân dân tệ được hỗ trợ bởi dự trữ ngoại hối, phần lớn được đầu tư vào chứng khoán Kho bạc Mỹ. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc - ngân hàng trung ương của đất nước - có thể cần những tài sản đó không chỉ để hỗ trợ đồng nhân dân tệ bằng cách can thiệp vào thị trường ngoại tệ, mà còn bảo lãnh cho hệ thống ngân hàng trong nước.

Rủi ro là nếu các biện pháp kiểm soát vốn của Trung Quốc không hiệu quả, việc rút tiền và một phần dự trữ của Trung Quốc không dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt, thì ngân hàng trung ương sẽ sớm không đủ tiền để duy trì sự ổn định tiền tệ.

Kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu áp thuế đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc vào tháng 7 năm ngoái, đã có những lo ngại về sự suy giảm mạnh hơn dự kiến ​​của nền kinh tế Trung Quốc, điều này sẽ đẩy nhanh dòng vốn chảy ra và làm giảm nguồn cung USD trong hệ thống tài chính trong nước .

Các nhà hoạch định chính sách lo ngại rằng bằng cách đào sâu vào dự trữ ngoại hối, có thể khiến tổng tài sản ngoại hối sẽ giảm xuống dưới mắc 3 nghìn tỷ USD, đièu này sẽ tạo ra một chu kỳ luẩn quẩn và tạo ra sự khấu hao tiền tệ. Các nhà chức trách Trung Quốc đã giữu dự trữ ngoại tệ ổn định ở mức khoảng 3.100 tỷ USD kể từ khi tiêu gần 1 nghìn tỷ USD từ giữa năm 2014 đến 2017 để bảo vệ tỷ giá nhân dân tệ.

Dự trữ ngoại tệ của Trung Quốc hiện chỉ còn chưa đến 30% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), giảm từ 48% trong năm 2010. Đồng thời, nợ nước ngoài của nước này đã tăng vọt lên mức cao nhất mọi thời đại là 1.970 tỷ USD vào năm ngoái. Điều này có nghĩa là 3.100 USD dự trữ ngoại hối của nó gấp khoảng 1,6 lần nợ nước ngoài và đủ để chi trả cho 12 tháng nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ.

Vấn đề của Trung Quốc ở sự không minh bạch vì chính phủ là chủ sở hữu cuối cùng của gần như tất cả các khoản nợ của công ty nhà nước. Các doanh nghiệp nhà nước và các tổ chức nhà nước khác được hưởng sự bảo đảm ngầm từ chính phủ và các hình thức ưu đãi khác.

Tổng số phát hành trái phiếu Trung Quốc đã tăng lên 1.000 tỷ USD trong năm 2018, tăng từ 927 triệu USD năm 2017 và 774 triệu USD trong năm 2015, theo dữ liệu từ Dealogic. Đồng thời, nợ doanh nghiệp ở Trung Quốc đứng ở mức 155% GDP trong quý II/2018, cao hơn nhiều so với các nền kinh tế lớn khác và khó có thể bền vững, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế cho biết. Để so sánh, mức nợ doanh nghiệp của Nhật Bản là 100% GDP và của Mỹ là 74%.

Khi cuộc chiến thương mại với Mỹ leo thang, chính phủ đang âm thầm thắt chặt dòng tiền ra bên ngoài, mặc dù theo luật pháp Trung Quốc, công dân được phép rút tới 50.000 USD mỗi năm.

Cựu cố vấn ngân hàng trung ương Yu Yongding cho biết cá nhân ông đã bị từ chối chuyển 20.000 USD từ tài khoản cá nhân của mình ra nước ngoài. Theo Yu Yongding, ngân hàng từ chối cung cấp dịch vụ này vì ông đã hơn 65 tuổi. Các ngân hàng Trung Quốc cũng đang xem xét kỹ lưỡng việc rút ngoại tệ từ 3.000 USD trở lên trong bất kỳ giao dịch nào, giảm từ 5.000 USD trước đó.

"Tôi luôn luôn ủng hộ kiểm soát tài khoản vốn và tôi luôn khuyến khích các biện pháp đó. Nhưng đôi khi chúng ta có xu hướng quá cực đoan trong việc thực hiện", ông Yu Yoding cho biết, trích dẫn bởi cổng thông tin Trung Quốc Sina.com.