Hai người Việt Nam đã mua hộ chiếu Síp là ai?

Hãng thông tấn quốc tế của Quatar Al Jazeera vừa điều tra được một vụ rò rỉ lớn các tài liệu mật của chính phủ Síp, do Đơn vị Điều tra The Cyprus Papers tiết lộ. Vụ rò rỉ này chỉ ra hàng chục quan chức cấp cao và gia đình của họ đến từ nhiều quốc gia đã mua "hộ chiếu vàng" của Síp từ cuối năm 2017 đến cuối năm 2019.

Hai doanh nhân Việt đã mua hộ chiếu Síp

Những người mua hộ chiếu phải chi tối thiểu 2,5 triệu USD/hộ chiếu. Al Jazeera cho biết danh sách người mua có các chính trị gia của nhiều quốc gia, thành viên hội đồng quản trị của các doanh nghiệp nhà nước và người thân nhiều nguyên thủ quốc gia.

Những quan chức này được gọi là cá nhân có ảnh hưởng chính trị quan trọng (PEP), mà quốc tế xếp vào nhóm người có nguy cơ tham nhũng cao, vì họ hoặc các thành viên trong gia đình nắm giữ một số vị trí trọng yếu trong chính phủ.

Theo Al Jazeera, trong số những người mua hộ chiếu của Síp có ông P. P.Q, Tổng Giám đốc một công ty nhà nước tại TP.HCM. Ngoài ra, ông Phạm Nhật Vũ, cựu Chủ tịch Công ty Cổ phần Nghe nhìn toàn cầu (AVG), là cái tên thứ hai đã mua hộ chiếu Síp.

Không chỉ có Việt Nam, Síp còn cấp hộ chiếu cho hàng loạt nhân vật tên tuổi của chính trị nhiều nước khác. Mir Rahman Rahmani, cố vấn của Hạ viện Afghanistan cũng mua hộ chiếu. Ông không chỉ mua quốc tịch Síp cho bản thân, vợ và ba con gái, mà còn cung cấp hộ chiếu gia đình cho St. Kitts và Nevis, hai trong số những người bị tước quốc tịch của Caribe.

Rahmani là một cựu tướng lĩnh, và là một doanh nhân rất thành công trong việc xử lý các hợp đồng vận tải và nhiên liệu giữa chính phủ Afghanistan và quân đội Mỹ. Việc ông được bầu làm cố vấn của Hạ viện đã dấy lên nghi vấn gian lận phiếu bầu.

Danh sách còn có Igor Reva, quốc tịch Nga, từng là thứ trưởng phát triển kinh tế. Mohammed Jameel, thành viên Cơ quan đầu tư chung của Ả Rập Xê-út. Đường Dũng, Chủ tịch Tập đoàn năng lượng nhà nước China Resources Power Holding; Apurv Bagri, cựu Phó chủ tịch Hội đồng Dịch vụ Tài chính của Dubai; cựu thành viên Thượng viện Nga Vadim Moskovitch; cựu thành viên Cơ quan lập pháp quốc gia Ukraine Volodymyr Zubky; tỷ phú Taha Mikati, anh trai của cựu Thủ tướng Lebanon Najib Mikati.

Síp vẫn chưa tước quốc tịch các cá nhân tham nhũng

Tiết lộ trên được đưa ra sau khi Đơn vị Điều tra của Al Jazeera có được tài liệu chứng minh Síp đã bán hộ chiếu cho những tên tội phạm bị kết án và những kẻ đào tẩu khỏi pháp luật. Ngày 23/8 vừa qua, Bộ Nội vụ Síp đưa ra một tuyên bố, rằng họ đang “xem xét thông tin được công bố”.

Nigel Gould-Davies, thành viên cấp cao tại Viện Chiến lược Quốc tế của Vương quốc Anh, cho biết: “Ở nhiều quốc gia, chỉ có thể có được khối tài sản lớn thông qua các mối quan hệ và mối quan hệ bất chính. Theo Gould-Davies, lý do các quan chức này sau đó chọn lấy quốc tịch thứ hai hoặc thậm chí thứ ba, là để bảo vệ tài sản có được trong nhiều năm.

Hộ chiếu Síp được bán công khai từ năm 2013 cho đến cuối năm 2019. Ảnh: Bangkok Post

Hộ chiếu Síp là vật sở hữu đáng thèm muốn ở nhiều quốc gia, vì nó cấp quyền du lịch, làm việc và ngân hàng trên toàn Liên minh châu Âu (EU). Nước này vốn đã nhiều lần bị chỉ trích về chương trình cấp hộ chiếu dễ dàng nếu chi tiền từ năm 2013.

EU cho rằng đây là một rủi ro an ninh. Dưới áp lực từ EU, Síp đã thay đổi các quy tắc của mình vào năm 2019. Nhưng nghiên cứu của Al Jazeera cho thấy nhiều PEP đã đảm bảo tư cách công dân Síp trước khi quy tắc thay đổi có hiệu lực.

Đến tháng 7/2020, Síp đã thông qua luật mới, cho phép họ tước quyền công dân đã bán cho bất kỳ ai hiện bị coi là gây tổn hại cho lợi ích quốc gia của Síp. Trả lời các câu hỏi của Al Jazeera, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Síp Nicos Nouris không nêu được lý do tại sao nước này không tước quyền công dân của các PEP.

“Chúng tôi có một ủy ban ba thành viên độc lập nghiên cứu và đánh giá tất cả các thông tin liên quan đến những người đã được cấp quốc tịch Síp”, ông nói.