Grab đối mặt với ngã rẽ khi dịch vụ ăn uống tại chỗ phục hồi

Tuy nhiên, khi đại dịch lắng đi và thực khách bắt đầu có xu hướng đến, quán ăn, nhà hàng, các công ty đang chịu áp lực phải điều chỉnh mô hình kinh doanh của mình để đáp ứng những thách thức mới.

Theo công ty phân tích Momentum Works có trụ sở tại Singapore, 6 thị trường giao hàng thực phẩm lớn nhất ở Đông Nam Á đã đạt tổng giá trị hàng hóa là 15,5 tỷ USD vào năm ngoái, trong đó Grab kiểm soát 49%.

Á quân với 22% là Foodpanda, một chi nhánh của nền tảng Delivery, GoTo Group, công ty mẹ của nền tảng di động Gojek tại Indonesia, đứng thứ ba với 14%.

Theo Nikkei, Grab đã chiếm được vị trí hàng đầu tại tất cả, trừ một thị trường, Malaysia, nơi 49% thị phần của Foodpanda vượt qua 48% của Grab.

Bản địa hóa nhằm điều chỉnh các dịch vụ phù hợp với từng quốc gia trong khu vực là một chìa khóa thành công.

Grab đã phát triển chủ yếu nhờ hoạt động kinh doanh đặt xe. Công ty mở rộng thị phần thông qua chiến lược bản địa hóa, tung ra các phiên bản ứng dụng với ngôn ngữ, giao diện và chức năng thanh toán được tùy chỉnh cho từng thị trường.

Năm 2018, Grab tiếp quản mảng kinh doanh Đông Nam Á của Uber. Thông qua thương vụ này, Grab đã mua lại mạng lưới của UberEats trong khu vực cũng như kinh nghiệm giao đồ ăn của ứng dụng. Những tài sản đó đã tạo bàn đạp để Grab triển khai hoạt động kinh doanh giao đồ ăn của riêng mình.

Mặc dù có xuất xứ từ châu Âu, Foodpanda là công ty tiên phong trong lĩnh vực giao đồ ăn ở Đông Nam Á, gia nhập khu vực này vào năm 2012. Vào tháng 3 năm ngoái, công ty mẹ Delivery đã hoàn tất việc mua Woowa Brothers, công ty điều hành ứng dụng giao đồ ăn lớn nhất Hàn Quốc Baemin. Nền tảng Baemin cũng đang hoạt động tại Việt Nam.

Nhưng ở Indonesia, nơi taxi mô tô là tiêu chuẩn, Foodpanda đã bị đội xe hai bánh của Gojek qua mặt và đóng cửa các hoạt động kinh doanh địa phương vào năm 2016. Foodpanda thậm chí đã rút khỏi Việt Nam một thời gian vào năm 2015.

Theo nhóm phân tích Frost & Sullivan, thị trường giao hàng thực phẩm của Đông Nam Á đang trên đà mở rộng lên 49,7 tỷ USD vào năm 2030, gấp 3,3 lần so với năm 2021. Nhu cầu dự kiến sẽ tăng đối với vận chuyển thực phẩm, quảng cáo và các ngành công nghiệp ngoại vi khác.

Giao đồ ăn tiếp tục thu hút những người mới đến. Năm ngoái, tập đoàn công nghệ khổng lồ của Singapore Sea Group đã mở rộng sang thị trường Indonesia, sau đó vào Malaysia, Thái Lan và Việt Nam.

Nhưng nhu cầu ở tại nhà, vốn làm tăng tốc ngành công nghiệp, đã bắt đầu giảm xuống. Grab đã báo cáo tổng giá trị hàng hóa (GMV) - tổng giá trị của các giao dịch được thực hiện thông qua nền tảng của Grab - là 2,47 tỷ USD cho chi nhánh giao hàng tận nhà của mình trong quý IV,  phản ánh hướng dẫn 2,55 tỷ USD của công ty.

GMV hợp nhất cả năm dự kiến sẽ tăng trưởng từ 21% đến 25%, giảm so với mức tăng dự báo trước đó là từ 30% đến 35%.

Giám đốc điều hành Grab cho biết: "Chúng tôi dự đoán nhu cầu giao đồ ăn sẽ giảm đi một phần nào đó".

Các công ty giao đồ ăn đang gấp rút mở rộng mạng lưới hậu cần và sự tham gia của khách hàng nhằm thu hút nhiều người dùng hơn. Vào tháng 1, Grab đã hoàn tất việc mua lại chuỗi siêu thị cao cấp Jaya Grocer của Malaysia. Tháng trước, công ty khởi nghiệp này đã bắt tay với Coca-Cola để tiếp cận với nhiều dòng sản phẩm và cửa hàng đối tác hơn.

Grab có kế hoạch nâng cấp dịch vụ đăng ký hàng tháng với mức phí cố định, dịch vụ này gần đây đã được triển khai ở dạng beta. Chương trình sẽ nhắm mục tiêu đến những người dùng thường xuyên của superapp.

Trong khi đó, đối thủ gần nhất của Grab là Foodpanda đã định vị dịch vụ kinh doanh cho các nhà hàng như một nguồn doanh thu chính. Foodpanda đang xem xét phát triển phần mềm cho các nhà hàng và nhà cung cấp thực phẩm tham gia để hỗ trợ việc nhận và thực hiện đơn đặt hàng.

Giám đốc điều hành của Foodpanda, ông Jakob Angele, nói trên Nikkei : "Vẫn còn nhiều việc phải làm về mặt thực phẩm".

GoTo đang tập trung nguồn lực tại Indonesia, thị trường lớn nhất Đông Nam Á. Vào tháng 7/2021, công ty con Gojek đã bán các hoạt động tại Thái Lan cho Capital A, công ty mẹ của hãng hàng không giá rẻ Malaysia AirAsia.

Tháng trước, với lợi ích tăng cường sức mạnh tổng hợp trong toàn nhóm, GoTo đã thêm chức năng giao đồ ăn của Gojek vào Tokopedia, ứng dụng mua sắm trực tuyến công ty con.

Sự cạnh tranh gay gắt đã khiến các doanh nghiệp giao hàng thực phẩm luôn chìm trong tình trạng đỏ mắt, và việc cắt giảm chi phí hoạt động đã nổi lên như một thách thức cấp bách. Grab đã chiếm thị phần bằng cách cung cấp một loạt các chiết khấu và các ưu đãi bán hàng khác.

Lần này, công ty cam kết "đẩy nhanh con đường dẫn đến lợi nhuận của chúng tôi", Giám đốc điều hành Anthony Tan cho biết.

Grab đã đóng cửa các trung tâm hoàn thành tại ba quốc gia, bao gồm Singapore, với mục tiêu tổng giao hàng hòa vốn trên thu nhập đã điều chỉnh trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu hao (EBITDA) trong quý II / 2023.

Việc chuyển hướng sang lợi nhuận này có thể bắt nguồn từ những nhà đầu tư không đủ kiên nhẫn. Trong nửa đầu năm, Grab đã lỗ ròng 1 tỷ USD. Mặc dù kết quả là sự cải thiện so với khoản lỗ 1,4 tỷ USD so với một năm trước đó, giá trị cổ phiếu của Grab đã giảm xuống còn 1/4 so với mức giá đầu tiên vào tháng 12 trên sàn Nasdaq.

Foodpanda đã rời Nhật Bản vào tháng Giêng, hơn một năm sau khi thâm nhập thị trường. Công ty quyết định tập trung nguồn lực vào các thị trường cốt lõi ở Đông Nam Á. Vào tháng 4, Delivery Hero đã tiết lộ kế hoạch đạt được EBITDA được điều chỉnh tích cực ở cấp độ nhóm vào năm 2023.

Các nhà chức trách chống độc quyền đang tiến hành trấn áp những kẻ đầu nậu cung cấp thực phẩm lại gây ra một mối nguy hiểm khác. Khi Uber đồng ý chuyển giao tài sản Đông Nam Á cho Grab, các quan chức Singapore đã phạt cả hai công ty. Philippines đã tạm dừng hoạt động sáp nhập cho đến khi hoàn thành cuộc rà soát chống cạnh tranh.

Khi Delivery mua lại Woowa Brothers, công ty của Đức đã bị ủy ban thương mại công bằng của Hàn Quốc buộc phải bán bớt Delivery Hero Korea, công ty quản lý ứng dụng giao đồ ăn lớn thứ hai trong nước.

Sự đóng góp của các nhân viên hợp đồng đã hỗ trợ sự phát triển của các ứng dụng giao đồ ăn, nhưng điều kiện làm việc không ổn định đã tạo ra một tầng lớp lao động thấp . Vào tháng 8 năm 2021, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long cho biết chính phủ có kế hoạch hỗ trợ các công nhân hợp đồng, nhà lãnh đạo chỉ ra tên các công ty đã thuê họ.

"Tôi đặc biệt lo ngại về một nhóm cụ thể" những người lao động có mức lương thấp, Lee nói. "Đây là những nhân viên giao hàng. Họ làm việc với các nền tảng trực tuyến như Foodpanda, Grab hay Deliveroo".

(Nguồn: Nikkei)