Chính phủ và đại diện các hãng xe hơi đối thoại gỡ khó về xe nhập khẩu

Xe nhập khẩu vẫn chưa được mở khóa vào Việt Nam đầu năm 2018

Suốt năm 2017, cả người mua xe lẫn các doanh nghiệp ô tô tại Việt Nam chờ đợi thời điểm 2018, khi thuế nhập khẩu xe hơi trong khu vực ASEAN về 0%. Người mua chờ đợi xe hơi giá rẻ hơn, trong khi “kẻ bán” có nguồn cung từ nhập khẩu hấp dẫn, thậm chí không ít doanh nghiệp còn muốn “xoay trục” từ lắp ráp xe trong nước sang nhập khẩu.

Tuy nhiên, tháng 10/2017, Nghị định 116/2017/NĐ-CP (Nghị định 116) ra đời, với những quy định mới về điều kiện nhập khẩu xe hơi vào Việt Nam, đã khiến xe nhập khẩu tạm thời không có đường vào Việt Nam, kể từ ngày đầu tiên của năm 2018, trùng khớp với thời điểm thuế nhập khẩu trong khu vực về 0%.

Những yêu cầu mới của Nghị định 116 về giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại xe nhập khẩu được cấp bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nước ngoài, hay kiểm định theo từng lô xe nhập khẩu, được cho là đang khiến các doanh nghiệp không thể nhập khẩu xe về (vì thiếu giấy chứng nhận), đồng thời làm tăng chi phí và thời gian kiểm định, ảnh hưởng tới giá bán xe nhập khẩu trong tương lai và thời gian chờ đợi của khách hàng (nếu việc nhập xe được thông suốt trở lại).

Theo thống kê từ Tổng cục Hải quan, trong tuần đầu tiên của tháng 2/2018, chỉ có 10 chiếc (xe du lịch) từ 9 chỗ trở xuống được nhập khẩu vào Việt Nam. Trước đó, trong tháng 1/2018, chỉ có 17 chiếc xe dưới 9 chỗ ngồi được nhập khẩu vào Việt Nam. Những con số trên là rất nhỏ so với lượng xe nhập khẩu hàng tháng thông thường, cũng như so với sức tiêu thụ của thị trường xe hơi tại Việt Nam.

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cũng liên tục gửi thư kiến nghị lên Chính phủ, gần nhất là ngay trong tuần làm việc đầu tiên sau kỳ nghỉ Tết nguyên đán. Ngày 26/2, Văn phòng Chính phủ tổ chức cuộc họp với các doanh nghiệp ô tô cũng như các Hiệp hội liên quan, để đối thoại về Nghị định 116.

Cuộc đối thoại không chỉ là vấn đề các doanh nghiệp không thể nhập khẩu xe hơi từ 1/2018, mà còn là vấn đề kiểm định theo lô, vốn được nhiều doanh nghiệp dự báo là sẽ tạo nên khó khăn không nhỏ về lâu dài, làm tăng chi phí và đặc biệt là làm chậm thời gian giao xe cho khách hàng đáng kể.

Đây là cuộc đối thoại cần thiết trong thời điểm này, khi mà thị trường xe nhập khẩu đã đóng băng được gần 2 tháng, ảnh hưởng tới cả các nước trong khu vực, và về lâu dài có thể dẫn tới việc trả đũa thương mại từ các ngành hàng khác mà Việt Nam là nước xuất khẩu.

Tuy nhiên theo các chuyên gia, cuộc họp của Văn phòng Chính phủ với các doanh nghiệp lần này nhiều khả năng vẫn chỉ là lắng nghe những khó khăn từ phía doanh nghiệp, và sẽ khó có thể có những phương án tháo gỡ ngay lập tức. Ngay cả khi có phương án, việc sửa đổi Nghị định cũng không phải là việc có thể làm trong một sớm một chiều.

Như vậy, xe nhập khẩu vẫn hứa hẹn sẽ khan hiếm và thậm chí cạn kiệt trong một vài tháng tới. Một doanh nghiệp cho biết, đã lo được giấy tờ cần thiết để có thể nhập khẩu xe từ Thái Lan ngay trong tháng 3 tới, cụ thể là giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại xe nhập khẩu được cấp bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nước ngoài. Nhiều doanh nghiệp có lẽ không ngồi yên chờ đợi việc Nghị định 116 sớm được thay đổi. Các nước có số lượng không nhỏ xe hơi xuất khẩu sang Việt Nam (điển hình là Thái Lan) cũng không chịu mất đi nguồn thu từ thị trường đầy tiềm năng. Câu chuyện về xe nhập khẩu giai đoạn “bản lề” 2018 hứa hẹn sẽ tiếp tục có nhiều diễn biến bất ngờ.