Cà phê và ca cao đang cạnh tranh với vàng như thế nào?

Nếu bạn tin rằng vàng mang lại lợi nhuận đầu tư sinh lợi nhất, thì có lẽ đã đến lúc bạn nên xem lại suy nghĩ đó. Lý do: hai loại hàng hóa mà người tiêu dùng thường xuyên sử dụng đang làm giảm bớt sức hấp dẫn của kim loại màu vàng khi nói đến lợi nhuận.

Tuy nhiên, thách thức thực sự đối với các nhà đầu tư bán lẻ là làm thế nào để đầu tư vào chúng một cách dễ dàng như khi bạn đầu tư vào kim loại sáng bóng.

Vàng đã tăng giá mạnh, đạt mức giá cao kỷ lục trong năm nay. Vào ngày 31/10, giá vàng giao ngay tăng vọt lên mức cao nhất mọi thời đại là 2.790,15 USD. Tuy nhiên, giá vàng thỏi đã giảm sau chiến thắng của ông Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, khi đồng USD mạnh lên. Đồng USD mạnh hơn làm tăng chi phí vàng thỏi cho người mua quốc tế.

Hiệu suất của vàng có vẻ rất ấn tượng, nhưng vẫn còn kém xa so với cà phê và ca cao, hai đối thủ bất ngờ không được nhiều nhà đầu tư để mắt tới, với mức tăng trưởng về giá tương lai vượt trội hơn vàng.

Cà phê Arabica, một trong những thành phần của hàng hóa mềm được giao dịch trên toàn cầu, đã tăng khoảng 90% trên Sàn giao dịch liên lục địa, còn được gọi là Ice, từ ngày 31/12/2020 đến ngày 4/11/2024, vượt xa mức tăng 45,2% của vàng trên Sàn giao dịch hàng hóa (Comex), một phần của Sàn giao dịch hàng hóa New York (Nymex), trong cùng kỳ, dữ liệu của Bloomberg cho thấy.

Vào ngày 4/11, giá hợp đồng tương lai 'C' - chuẩn mực toàn cầu cho cà phê Arabica được giao dịch ở mức 243,20 USD/pound trên sàn Ice, trong khi giá vàng tương lai trên sàn Comex được giao dịch ở mức 2.752,2 USD/ounce.

Giá cà phê Arabica tương lai đạt mức cao nhất trong 13 năm là 275,05 USD/pound vào ngày 26/9, trong khi giá cà phê Robusta tương lai giao tháng 11 đạt mức cao nhất mọi thời đại là 5.575 USD/tấn vào cùng ngày.

Stefan Uhlenbrock, nhà phân tích hàng hóa cấp cao của S&P Global Commodity Insights, chia sẻ với The National rằng: "Đây chỉ là những đỉnh giá mới nhất sau ba năm giá cà phê tăng cao, do hậu quả của tình trạng mất mùa liên tiếp ở hai quốc gia sản xuất lớn nhất thế giới là Brazil và Việt Nam".

Giống như hạt cà phê, ca cao – thành phần chính dùng để làm sôcôla cũng tăng giá do tình trạng thiếu hụt nguồn cung và thời tiết xấu ảnh hưởng đến mùa màng.

Giá tương lai của ca cao đã bỏ xa tất cả các mặt hàng mềm trong hai năm qua. Hợp đồng ca cao trên Ice – chuẩn mực thế giới cho thị trường ca cao toàn cầu được giao dịch ở mức 7.229 USD/tấn vào ngày 4/11, tăng 177% so với ngày 31/12/2020.

JP Morgan cho biết trong một báo cáo vào tháng 4 rằng giá ca cao đã đạt mức cao kỷ lục gần 10.000 USD/tấn vào tháng 3/2024.

Đằng sau những con số

Hàng hóa, chẳng hạn như vàng, dầu thô, lúa mì và nhôm là nguyên liệu thô thiết yếu và hàng hóa chưa qua chế biến có thể được tiêu thụ trực tiếp hoặc chế biến và bán lại. Chúng đóng vai trò quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp và là thành phần chính của nền kinh tế toàn cầu.

Thị trường hàng hóa toàn cầu đang trải qua triển vọng nhu cầu không chắc chắn do sự trì trệ của nền kinh tế Trung Quốc, sự mơ hồ xung quanh lập trường của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc tiếp tục cắt giảm lãi suất và sự gián đoạn chuỗi cung ứng do căng thẳng địa chính trị như chiến tranh Israel-Gaza và cuôc xung đột Nga-Ukraina.

Hầu như tất cả các loại hàng hóa đều được giao dịch trên sàn giao dịch hàng hóa dưới hình thức phái sinh, chẳng hạn như quyền chọn và hợp đồng tương lai.

Sản phẩm phái sinh cung cấp cho các nhà đầu tư cơ hội tận dụng biến động giá của một mặt hàng mà không cần phải sở hữu hàng hóa thực tế. Nó cho phép các nhà đầu tư đầu cơ vào giá trị tương lai của một mặt hàng, mang lại tiềm năng lợi nhuận thông qua các chiến lược giao dịch chiến lược.

Trong khi hàng hóa bao gồm nhiều loại tài sản khác nhau, từ năng lượng và sản phẩm nông nghiệp đến kim loại quý và kim loại công nghiệp, giá của chúng có thể biến động, chịu ảnh hưởng của các yếu tố như mức sản xuất (cung) và nhu cầu kinh doanh.

Trong khi hầu hết các mặt hàng đều giao dịch ở mức âm trong năm qua, giá ca cao và cà phê tương lai lại là một trong những trường hợp ngoại lệ, như dữ liệu cho thấy.

Vậy điều gì đã khiến giá tương lai của hai loại hàng hóa phổ biến này tăng nhanh hơn giá vàng?

"Các đợt tăng giá của ca cao… và cà phê… YTD (tính đến nay) đã khiến những người tham gia thị trường bối rối", Vijay Valecha, giám đốc đầu tư của Century Financial, chia sẻ trên báo The National. "Một trong những lý do chính khiến giá hàng hóa (cà phê) tiếp tục tăng là do thời tiết khô hạn ở quốc gia sản xuất hàng đầu là Brazil… Tương tự như vậy, theo The National, một quốc gia sản xuất chính khác là Việt Nam cũng đã phải hứng chịu thảm họa bão làm hư hại các cánh đồng cà phê".

Giá cà phê tương lai tăng cao gần đây, một trong những mặt hàng được giao dịch rộng rãi nhất thế giới, phản ánh hạn chế về nguồn cung này. Nó cũng đánh dấu đỉnh điểm của giai đoạn ba năm giá cà phê tăng cao, bắt nguồn từ vụ thu hoạch kém liên tiếp ở hai nước sản xuất cà phê hàng đầu thế giới, Brazil (nước sản xuất cà phê Arabica lớn nhất, loại cà phê phổ biến nhất trên toàn cầu) và Việt Nam (nước sản xuất cà phê Robusta lớn nhất) do thời tiết bất lợi.

Đối với hạt cacao, hay còn gọi là ca cao, tình hình cũng tương tự. Ông Valecha cho biết: "Sự phục hồi liên tục của ca cao có thể là do thời tiết xấu ảnh hưởng đến các khu vực thu hoạch chính ở những nước trồng ca cao lớn nhất là Ghana và Bờ Biển Ngà. Tình hình còn trở nên tồi tệ hơn do hầu hết các diện tích đất và khu vực sản xuất quan trọng đều thiếu đầu tư vững chắc và cơ sở hạ tầng xung quanh để chống chọi với những tác động bất lợi đáng kể của thời tiết".

Đối với giá ca cao, một yếu tố khác thúc đẩy đợt tăng giá này là tác động có thể xảy ra của Quy định mới về chống phá rừng của EU có hiệu lực từ tháng 12 năm nay.

"Theo các quy định được đề xuất, bất kỳ loại đậu nào được nhập khẩu vào EU (khu vực có các nhà máy sô cô la hàng đầu và có khối lượng lớn nhất) phải tuân thủ các quy tắc tuân thủ mới. Điều này có thể cung cấp thêm động lực và hỗ trợ neo cho giá cả", ông giải thích.

Ngoài ra, Charles Hart, chuyên gia phân tích hàng hóa cấp cao của BMI, một công ty thuộc tập đoàn Fitch, cho biết những trở ngại về mặt cấu trúc đối với sản xuất ca cao, bao gồm việc đầu tư không đủ vào cây mới và tình trạng bệnh thực vật lan rộng, đã tích tụ ở Tây Phi trong nhiều mùa.

Tuy nhiên, trong khi giá ca cao và cà phê vượt trội hơn vàng về lợi nhuận, động lực cơ bản thúc đẩy đà tăng của thị trường lại hoàn toàn trái ngược.

"Tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng về phía cung đã làm giá ca cao và cà phê tương lai sa lầy. Sự gia tăng của vàng chủ yếu là do phía cầu, nhu cầu vàng chưa từng có của ngân hàng trung ương, vị thế đầu cơ ròng tăng vọt và sự mở rộng của các ETF được hỗ trợ bằng vàng thỏi (quỹ giao dịch trên sàn giao dịch)", Ehsan Khoman, giám đốc nghiên cứu – nghiên cứu hàng hóa, ESG và thị trường mới nổi, MUFG Emea, cho biết.

Câu hỏi lớn hiện nay là: liệu đầu tư vào cà phê và ca cao có đáng để các nhà đầu tư bán lẻ đầu tư hay không?

Các nhà phân tích cảnh báo rằng mặc dù việc đầu tư vào hợp đồng tương lai cà phê và ca cao có thể rất hấp dẫn, nhưng vẫn có một số điều cần cân nhắc trước khi đầu tư vào chúng.

Đầu tiên, không dễ để một nhà đầu tư bán lẻ tham gia vào đợt tăng giá cà phê và ca cao trên thị trường khi so sánh với vàng.

Người ta có thể đầu tư vào hàng hóa ca cao và cà phê bằng cách mua cổ phiếu riêng lẻ, ETF, hợp đồng tương lai hoặc quỹ tương hỗ tập trung vào chúng, nhưng có một lưu ý: trong khi các nhà đầu tư vàng riêng lẻ có thể mua vàng thỏi, tiền xu hoặc đồ trang sức và cất chúng trong két an toàn, thì điều này lại không khả thi đối với hàng hóa mềm dễ hỏng như cà phê và ca cao.

"Các nhà đầu tư bán lẻ khó tiếp cận đợt tăng giá của thị trường cà phê và ca cao hơn so với vàng. Vàng rất thanh khoản và dễ đầu tư thông qua các kênh như ETF, vàng vật chất và hợp đồng tương lai, khiến nó dễ tiếp cận với hầu hết các nhà đầu tư", ông Valecha cho biết.

Ngược lại, cà phê và ca cao là những thị trường chuyên biệt hơn với ít lựa chọn trực tiếp hơn. Ông cho biết: "Những mặt hàng này chủ yếu được giao dịch thông qua hợp đồng tương lai, rủi ro hơn và có hồ sơ rủi ro/lợi nhuận cao đòi hỏi nhiều kiến thức hơn về phía nhà đầu tư bán lẻ".

Thứ hai, như Joshua Mahoney, nhà phân tích thị trường chính của Scope Markets, giải thích, giống như hầu hết mọi hàng hóa mềm, hợp đồng tương lai cà phê và ca cao ít phụ thuộc vào tâm lý thị trường và hoạt động kinh tế để định hướng, "với giá thường bị chi phối bởi các yếu tố có thể dẫn đến vụ thu hoạch bội thu hoặc ảm đạm".

Ông cảnh báo rằng giao dịch hàng hóa tương lai có thể mang đến cơ hội tận dụng bất kỳ xu hướng cụ thể nào về giá ca cao và cà phê, "mặc dù nên lưu ý đến bất kỳ biến động tiềm ẩn nào trong ngắn hạn".

Ông nói thêm rằng các nhà đầu tư muốn tham gia vào xu hướng cà phê hoặc ca cao có thể sẽ thấy đây là thị trường ít được quan tâm hơn.

"Một mặt, có các ETF tìm cách theo dõi giá của hàng hóa. Tuy nhiên, những người tìm kiếm cổ phiếu đơn lẻ có thể thấy khó khăn hơn vì thực tế là các công ty bán vật liệu có thể không phải là nhà sản xuất".

Ví dụ, một người muốn tiếp xúc với cà phê có thể đầu tư vào Starbucks, tuy nhiên lợi nhuận của họ có thể giảm mạnh trong trường hợp giá cà phê tăng cao nếu chi phí tăng này không được chuyển toàn bộ cho khách hàng.

"Ngay cả nếu có, họ cũng có thể gặp phải tình trạng nhu cầu thấp hơn. Tương tự như vậy, Hershey có thể sẽ trở nên ít lợi nhuận hơn khi giá ca cao tăng, với nhiều khách hàng có thể sẽ thay thế sản phẩm của họ nếu giá tăng quá nhiều", ông giải thích.

Tương tự như vậy, các thương hiệu sô cô la đang phải vật lộn với tác động của chi phí ca cao tăng cao và nhiều thương hiệu đang chuyển gánh nặng này sang người tiêu dùng dưới hình thức tăng giá, báo cáo của JP Morgan vào tháng 4 cho biết.

Một cách khác để tiếp cận thị trường ca cao và cà phê là thông qua CFD (Hợp đồng chênh lệch), một sản phẩm phái sinh tương tự như hợp đồng tương lai, nhưng được giao dịch trực tiếp chứ không phải trên sàn giao dịch.

Chris Weston, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại Pepperstone, chia sẻ trên tờ The National rằng: "CFD cho phép các nhà giao dịch giao dịch ca cao và cà phê, cả mua và bán và sử dụng đòn bẩy, do đó, chúng đòi hỏi cá nhân phải có khả năng chịu rủi ro cao hơn và hiểu biết về thị trường".

"Do CFD liên quan đến đòn bẩy – nghĩa là bạn chỉ đặt một tỷ lệ phần trăm của toàn bộ giá trị làm ký quỹ, nên chúng thực sự hướng đến các nhà giao dịch, những người muốn nắm bắt những thay đổi về giá trong khung thời gian ngắn hạn, nhưng điều đó thực sự phụ thuộc vào chiến lược mà nhà giao dịch triển khai".