Xung đột Nga – Ukraina: Vì sao Mỹ và phương Tây không cấm vận dầu khí Nga?

Cho đến nay, các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và Châu Âu đã không cấm xuất khẩu dầu hoặc khí đốt và bao gồm các ngoại lệ đối với các giao dịch thanh toán cho dầu và khí đốt. Các nhà lãnh đạo phương Tây không muốn hạn chế xuất khẩu dầu của Nga vào thời điểm thị trường năng lượng toàn cầu bị thắt chặt và giá cao đang thúc đẩy lạm phát ở các nền kinh tế phát triển.

Nhưng việc Nga tấn công Ukraina vẫn làm rung chuyển các thị trường trên toàn thế giới. Hôm thứ Ba, giá dầu tăng mạnh khi dầu thô chuẩn của Mỹ vượt 106 USD / thùng - mức giá cao nhất kể từ năm 2014.

Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol cho biết: “Tình hình trên thị trường năng lượng rất nghiêm trọng và đòi hỏi phải có sự chú ý của chúng tôi”.

Tháng trước, IEA cho biết nhu cầu dầu toàn cầu là 100,2 triệu thùng/ngày trong quý 4 năm 2021. Nhu cầu dự kiến ​​sẽ tăng lên mức trung bình 100,6 triệu thùng/ngày trong năm nay, do các hạn chế nhằm hạn chế sự lây lan của COVID-19 IEA đã được nới lỏng.

Nga đóng vai trò quan trọng trên thị trường năng lượng toàn cầu với tư cách là nhà sản xuất dầu lớn thứ ba. Nga xuất khẩu 5 triệu thùng dầu thô mỗi ngày và chiếm khoảng 12% kim ngạch thương mại dầu toàn cầu. Khoảng 60% trong số đó đến châu Âu và 20% khác đến Trung Quốc.

Để ổn định thị trường, ngày 1/3, 31 quốc gia thành viên của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã đồng ý giải phóng 60 triệu thùng dầu từ nguồn dự trữ chiến lược của mình - một nửa trong số đó từ Hoa Kỳ.

Đây được xem là một thông điệp mà cơ quan này muốn gửi đến Nga rằng, thị trường dầu mỏ sẽ không thiếu nguồn cung khi nước này tạm dừng cung cấp.

Hội đồng quản trị của IEA - có trụ sở tại Paris - đã đưa ra quyết định tại một cuộc họp bất thường của các bộ trưởng năng lượng do Bộ trưởng Năng lượng Hoa Kỳ Jennifer Granholm chủ trì.

Bà cho biết trong một tuyên bố rằng, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã phê duyệt cam kết đưa ra thị trường 30 triệu thùng và Hoa Kỳ sẵn sàng "thực hiện các biện pháp bổ sung" nếu cần.

Quyết định của nhóm phản ánh cam kết chung của chúng tôi trong việc giải quyết những gián đoạn đáng kể về thị trường và nguồn cung liên quan đến cuộc xung đột giữa Nga và Ukraina, bà Granholm nói.

Ngoài Hoa Kỳ, các thành viên khác của tổ chức bao gồm Đức, Pháp, Vương quốc Anh, Nhật Bản và Canada cũng đã phóng thích một số dầu trong kho dự trự chiến lược của mình.

Các thành viên IEA đang dự trữ 1,5 tỷ thùng dầu. Lượng dầu được giải phóng nói trên chỉ chiếm 4% lượng dự trữ, tương đương khoảng 2 triệu thùng mỗi ngày và kéo dài trong 30 ngày.

Đây là lần thứ tư trong lịch sử IEA thực hiện hành động giải phóng dầu dự trữ chiến lược kể từ khi lệnh cấm vận dầu mỏ nhằm vào các quốc gia Arab được thực hiện vào năm 1974.

Theo quan điểm của Hoa Kỳ, giá dầu thô quyết định phần lớn trong chi phí dành cho xe hơi của người dân. Theo liên đoàn câu lạc bộ mô tô liên bang AAA, mức trung bình trên toàn quốc cho một gallon xăng là 3,61 USD, tức là tăng thêm 26 xu một tháng trước và tăng 90 xu so với một năm trước.

Năm 2021, Hoa Kỳ nhập khẩu khoảng 245 triệu thùng dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ từ Nga - tăng 24% so với năm 2020. Gần 8% dầu nhập khẩu là dầu thô và hầu hết đến từ Nga, dựa trên dữ liệu từ bộ phận thống kê của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ.

Vào tháng 11, Biden tuyên bố giải phóng 50 triệu thùng dầu nhưng biện pháp này chỉ có tác động tạm thời và giá dầu vẫn tiếp tục tăng.

Stewart Glickman, nhà phân tích dầu mỏ của CFRA Research, cho biết bản công bố mới nhất sẽ chỉ hữu ích một phần, vì phần lớn trữ lượng là dầu nhẹ, trong khi Mỹ phần lớn nhập khẩu loại dầu nặng hơn từ Nga.

Granholm nhấn mạnh sự cần thiết phải đầu tư vào năng lượng tái tạo như một cách để giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ và khí đốt tự nhiên của Nga.

Để đạt được mục tiêu đó, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Joe Manchin ở Tây Virginia đã kêu gọi Biden và ngành công nghiệp dầu mỏ thực hiện hành động ngay lập tức “lên tới và bao gồm cả việc cấm nhập khẩu dầu thô từ Nga”.

Manchin, người ủng hộ các nhiên liệu hóa thạch như than đá và khí đốt tự nhiên, những yếu tố quan trọng đối với trạng thái sản xuất năng lượng nói rằng cần có thời gian để độc lập về năng lượng.