Xe không người lái: Lợi hay hại?

Thế giới tương lai đang dần hiện ra ở ngay trước mắt chúng ta với sự phát triển nhanh như vũ bão của tự động hóa và trí tuệ nhân tạo. Một ví dụ điển hình chính là xe tự hành. Vậy với những chiếc xe không người lái đang được phát triển và đã sẵn sàng lăn bánh, cuộc sống của chúng ta sẽ thay đổi như thế nào?

Xe không người lái và nền kinh tế tự động

Xe không người lái sẽ có nhiều tác động đáng chú ý đến nền kinh tế của chúng ta. Hiện tại, ít nhất 36% người Mỹ đã sử dụng dịch vụ gọi xe thông minh và riêng Uber hiện đang tuyển dụng khoảng 2 triệu tài xế tại Hoa Kỳ. Khả năng cao là Uber sẽ sử dụng phương tiện tự động và tất cả những tài xế này sẽ mất việc.

Chỉ riêng tại thành phố New York, hơn 13.000 tài xế taxi và 60.000 tài xế ô tô tư nhân (bao gồm Uber và Lyft) có thể mất thu nhập. Trẻ em rồi sẽ đi học bằng xe buýt tự động, nghĩa là những bác tài xe buýt đó cũng sẽ mất việc.

Nhiều tiện ích tự động mà chúng ta tương tác tính ra cũng mới chỉ có công nghệ nhỏ cải thiện quy trình làm việc, giúp chúng ta kiểm soát hệ thống chiếu sáng tại nhà và cập nhật các gói hàng đang vận chuyển…. Tuy nhiên xe tự lái lại là một trải nghiệm hoàn toàn khác. Nhiều người khi nhìn thấy những chiếc xe tự lái sẽ cảm thấy rằng đó là một trong những dấu hiệu đầu tiên cho thấy con người không còn cần thiết nữa.

Hãy tưởng tượng mỗi chiếc xe bạn gọi đến đều là xe tự lái. Việc kiếm bằng lái xe ô tô sẽ chẳng còn quan trọng nữa. Máy móc và máy tính sẽ tự động thiết kế, xây dựng, bán và lái xe ô tô. Chúng sẽ tự thu thập dữ liệu và sử dụng dữ liệu đó để cải thiện các thiết kế trong tương lai.

Xe không người lái và những điều cần đặt lên bàn cân

Đó sẽ không còn là một công việc của con người. Những nhà sản xuất ô tô, ví dụ như Ford có một dây chuyền lắp ráp ở Mỹ với hơn một triệu người và khả năng là những công việc kiểu đó sẽ không còn nữa trong thập kỷ tới.

Lái xe tự động và việc đi lại hàng ngày

Xe không người lái cũng sẽ thay đổi kỳ vọng về công việc và cách chúng ta đi lại hàng ngày. Hiện tại, đã có khoảng 25% nhân viên làm việc ở nhà. Và hầu hết những người đi làm chỉ dành dưới 30 phút ở trong xe hơi của họ hoặc trên các phương tiện khác như xe buýt hoặc xe lửa. Khi di chuyển trong một phương tiện điều khiển tự động, chúng ta sẽ có những trải nghiệm hoàn toàn khác:

• Chiếc xe có thể di chuyển ở tốc độ cao hơn (và được thiết kế để có thể chịu lực tốt hơn), đến đích nhanh hơn. Một khi không có lỗi của con người, hoặc trình điều khiển, xe không người lái có thể đi ở tốc độ cao. Điều này làm giảm thời gian đi lại.
• Người đi làm có thể ngủ trưa, bắt đầu làm việc, nói chuyện trên điện thoại di động hoặc thậm chí thay quần áo ngay trong xe khi xe đang đưa họ đi làm.
• Cũng vì thế, hành khách có thể sẵn sàng đi xa hơn và lâu hơn ở tốc độ cao như vậy.
• Trung bình ở Mỹ, một người đi làm có thể phân bổ khoảng 300 giờ mỗi năm cho các hoạt động không lái xe. Cùng với đó, bạn có thể học một ngôn ngữ mới mỗi 5 năm một lần.

Trong các hộ gia đình làm việc ở xa, bằng việc sử dụng dịch vụ gọi xe tự động, các hộ gia đình chỉ cần sở hữu một hoặc thậm chí không cần chiếc ô tô nào. Các việc khác, như giao hàng hóa, cũng đang dần được tự động hóa, khiến mọi người có ít lý do hơn để rời khỏi nhà.

Xe không người lái được phân loại ra năm cấp độ. Hầu hết xe của chúng ta đang lái đều đã tích hợp một số hình thức tự động hóa trong đó. Tự động hóa cấp năm có nghĩa là chiếc xe hoàn toàn tự động. Những phương tiện này có thể giúp tối ưu việc đi lại bằng cách cắt giảm ô nhiễm và rủi ro thông qua việc sử dụng các thuật toán tối đa hiệu quả và an toàn.

Khuyết điểm của xe không người lái

Thật tuyệt khi nghĩ về việc ngủ trưa trong những chiếc xe tự lái, nhưng thực ra chúng vẫn còn rất nhiều điều cần được xem xét lại. Nhiều tài xế coi lái xe là một biểu tượng của sự độc lập, tự chủ. Nếu bạn sở hữu một chiếc xe hơi, bạn có thể vào trong đó và đi bất cứ nơi nào bạn muốn, bất cứ khi nào bạn muốn.

Một số người đam mê xe hơi ủng hộ những chiếc xe do con người điều khiển. Tuy nhiên, với con số 94% các sự cố là do lỗi của con người, thì rồi họ cũng sẽ phải nghĩ đến việc sử dụng hệ thống máy móc tự động.

Những người phản đối xe không người lái cũng không thích những gì tự động hóa có thể thay đổi xe hơi. Một chiếc xe không người lái không cần vô lăng hoặc điều khiển bên ngoài, chỉ có màn hình để thông báo cho bạn về vị trí, tốc độ và các số liệu khác mà bạn có thể muốn có.

Trên thực tế, những chiếc xe không người lái có thể sẽ được cài đặt thêm các tiện ích cho bạn ngủ, tắm, và làm nhiều việc khác có ích, nhưng, đối với nhiều người, họ thấy được niềm vui khi có thể được độc lập và tự chủ khi lái xe.

Suy cho cùng, xe không người lái cũng đòi hỏi những quy định mới về bảo hiểm vi phạm dữ liệu và về pháp lý xem ai sẽ chịu trách nhiệm nếu xảy ra tai nạn. Mặc dù 76% các doanh nghiệp ở Hoa Kỳ có bảo hiểm vi phạm dữ liệu, nhưng nó vẫn chưa toàn diện. Khi một chiếc xe không người lái gây ra tai nạn, ai sẽ chịu trách nhiệm cho thiệt hại đó? Điều gì xảy ra khi một chiếc xe không người lái không thực hiện cập nhật bảo mật hoặc bị hack?

Internet vạn vật và việc hack xe tự lái 

Hacker có thể truy cập bất cứ thứ gì, từ khóa fob của bạn, cho đến lò vi sóng thông minh, cơ sở dữ liệu của chính phủ. Hãy tưởng tượng một hình thức khủng bố trong tương lai: nó có thể liên quan đến việc hack hàng ngàn chiếc xe tự lái cùng một lúc, điều khiển chúng đâm vào nhau.

Vì lý do này, những chiếc xe không người lái sẽ cần bảo mật hàng đầu. Sự phát triển, ứng dụng và thậm chí là việc nhận thức được trí tuệ nhân tạo là một mối đe dọa an ninh lớn. Ngay cả khi trí tuệ nhân tạo được phát triển bởi các nhà khoa học và kỹ sư có thiện chí, thì vẫn luôn có những kẻ xấu ở ngoài kia.

Máy móc vẫn chỉ là máy móc, một chiếc ô tô không thể nào đưa ra quyết định đạo đức như người lái xe thực thụ, chúng chỉ có thể dựa vào dữ liệu được lập trình sẵn để đưa ra quyết định.

Mặc dù rõ ràng rằng những chiếc xe không người lái có thể cứu mạng người bằng cách loại bỏ lỗi của con người, nhưng chúng liệu có thể đưa ra quyết định về việc nên đâm vào thùng rác hay con chó? Không có công nghệ nào là hoàn hảo, chỉ có thời gian mới có thể cho ta biết câu trả lời.