VTV bất nhất, đá trái bóng trách nhiệm bản quyền World Cup sang FIFA

Làm khó người hâm mộ

Trong bản tin Thời sự tối ngày 13/6, VTV cho biết việc tổ chức các buổi chiếu công cộng những trận đấu World Cup 2018 là hành vi vi phạm bản quyền.

Theo đó, những hành vi được VTV xem là vi phạm bản quyền gồm các đài truyền hình địa phương hoặc kênh trả tiền tiếp sóng, tái phát sóng các trận đấu World Cup được trên VTV mà không có sự thỏa thuận với nhà đài hoặc đồng ý của FIFA.

Các ứng dụng, nền tảng truyền hình trên Internet không được phát trực tiếp hoặc phát lại các trận đấu World Cup mà không có sự thỏa thuận với VTV. Các trang web, mạng xã hội, ứng dụng không được truyền tải trực tiếp các trận đấu trên Internet.

Không được cắt ghép các cảnh quay, tình huống, sau đó phát lại trên Internet. Không tổ chức các buổi chiếu công cộng thu tiền hoặc không thu tiền mà không được sự đồng ý của VTV.

World Cup 2018 đã khai mạc tối qua ở Nga.

Theo thông cáo, đến thời điểm này VTV mới chỉ thực hiện cấp phép, chia sẻ bản quyền với các đơn vị là HTV, VOV, Viettel, FPT, VNPT và một số đơn vị báo chí sử dụng clip miễn phí dưới 90 giây.

VTV nhấn mạnh, các đơn vị vi phạm bản quyền dưới bất kỳ hình thức nào sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về mọi tổn thất phát sinh cho Đài Truyền hình Việt Nam. Đồng thời, đơn vị vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm trực tiếp về các tổn thất phát sinh theo quy định của FIFA.

Điều này đồng nghĩa với việc các quán cà phê, địa điểm công cộng như phố đi bộ, nhà văn hóa, ga tàu… sẽ không được chiếu trực tiếp các trận thi đấu tại World Cup 2018, khi chưa xin phép VTV. Thông tin này đã khiến hàng loạt người hâm mộ lo lắng, nhiều chủ nhà hàng, quán xá tại TP.HCM "lo sốt vó".

Bà Nguyễn Thị Hải Yến, chủ quán cà phê Không gian Xanh trên đường Trường Sa, quận Phú Nhuận  là một trong nhiều "nạn nhân" của quy định về bản quyền World Cup 2018 mà VTV công bố trên sóng truyền hình. Nhiều chủ nhà hàng, quán cà phê cho biết mọi người rất mừng khi nghe VTV mua được bản quyền World Cup. Không ít người như bà Yến đã bỏ ra gần 200 triệu đồng để trang trí quán, thuê mướn màn hình tivi cỡ lớn, dàn loa, âm-li, máy phát điện, thuê mướn thêm nhân viên… để phục vụ khách.

“Dự tính sau mùa giải này sẽ kiếm thêm được chút đỉnh. Bây giờ đùng một cái, VTV có thông báo này ngay sát giờ khai mạc thì mình trở tay không kịp. Đó là chưa kể, nếu không được phát tường thuật trực tiếp, tôi có nguy cơ dẹp quán vì đã đầu tư quá nhiều trong lần này”, bà Yến bức xúc.

Đến sát giờ khai mạc, lãnh đạo VTV lại "đẩy" quả bóng trách nhiệm sang FIFA, khi cho rằng các quán cà phê, nhà hàng này phải xin phép FIFA mới được phát sóng. Theo vị lãnh đạo này, VTV không liên quan gì đến các quyền này, nên chủ quán cà phê, nhà hàng không phải xin phép VTV để tường thuật trực tiếp miễn phí World Cup phục vụ khách hàng.

“VTV không mua quyền cấp và phát miễn phí này của FIFA, nên hiện giờ tổ chức, cá nhân nào muốn phát World Cup miễn phí như vậy phải xin phép FIFA, tổ chức đang giữ bản quyền việc này”, vị này nói.

Đến 15h17, ngày 13/6, VTV phát đi thông tin đối với việc phát sóng tín hiệu truyền hình, phát thanh miễn phí chương trình World Cup 2018 trên các kênh truyền hình của VTV, HTV, VOV, nếu các tín hiệu này có thể nhận được một cách thông dụng, trên các màn hình tivi hoặc máy thu thanh cá nhân được đặt ở các nơi công cộng như quán bar, khách sạn, tòa nhà văn phòng, công trường, giàn khoan, xe bus, tàu, các cơ sở giáo dục, bệnh viện và những nơi khác không phải là nhà riêng trong lãnh thổ Việt Nam thì không bị coi là vi phạm.

Ngoại trừ các trường hợp nêu trên, mọi việc trình chiếu công cộng phải được FIFA chấp thuận bằng văn bản trước khi thực hiện. Như vậy, các quán cà phê, nhà hàng vẫn bị VTV xem là vi phạm bản quyền khi tường thuật trực tiếp World Cup 2018.

Tuy nhiên, trước câu hỏi chủ nhân các quán cà phê, nhà hàng phải liên hệ với đại diện nào của FIFA tại Việt Nam để thảo luận về việc cấp quyền phát miễn phí World Cup, vị đại diện này nói VTV cũng không biết. 

Với câu hỏi thứ 2 là khi các địa điểm công cộng, nhà hàng, quán cà phê tường thuật trực tiếp miễn phí World Cup 2018 cho khách hàng đến xem có khiến VTV bị thiệt hại gì không, vị này khẳng định VTV không bị ảnh hưởng gì từ việc này.

Có ngược dòng?

Như đã biết, đến sát ngày khai mạc World Cup 2018, VTV mới mua được bản quyền nhờ vào sự đồng hành của hai doanh nghiệp là Viettel và Tập đoàn Vingroup. Ông Nguyễn Việt Quang, Tổng giám đốc Tập đoàn Vingroup cho biết, Vingroup tài trợ 5 triệu USD (tương đương 115 tỷ đồng) cho VTV trong vụ mua bản quyền không phải nhằm quảng cáo, PR mà hoàn toàn xuất phát từ cái tâm của Vingroup dành cho cộng đồng.

“Vingroup muốn cống hiến cho công chúng Việt Nam những ngày hè sôi động nhất, hòa chung không khí thể thao toàn cầu. Việc mang đến niềm vui cho người dân Việt Nam là lẽ sống, là sứ mệnh “Vì một cuộc sống tốt đẹp hơn cho người Việt” mà Vingroup đang theo đuổi. Chúng tôi khẳng định quyết định này không nhằm quảng cáo, PR mà hoàn toàn xuất phát từ cái tâm của người Vingroup dành cho cộng đồng”, ông Quang nói.

Tối qua, nhiều quán cà phê, nhà hàng vẫn trường thuật trực tiếp  miễn phí World Cup 2018.

Như vậy, khi trở lại với 3 thông cáo của VTV sẽ thấy sự nhất nhất. Vào bản tin tối ngày 13/6, VTV nói rõ việc chiếu World Cup ở nơi công cộng là vi phạm bản quyền của VTV. Đến trưa 14/6, vị đại diện của VTV nói các quán cà phê, nhà hàng này phải xin phép FIFA mới được phát sóng. Tới chiều 14/6, trước sự phản ứng của dư luận, VTV đã đá trái bóng sang cho FIFA.

Mục đích của các doanh nghiệp tài trợ cho VTV mua bản quyền World Cup 2018 là để phục vụ cộng đồng, mang đến niềm vui cho người dân Việt Nam, nhưng VTV lại cho rằng trình chiếu World Cup 2018 là vi phạm bản quyền.

Khi trao đổi câu chuyện này với đại diện truyền thông của Viettel, người này cho biết "chắc là VTV phát ngôn nhầm". Người này cho hay sẽ xin ý kiến lãnh đạo Viettel rồi mới trả lời được. Còn Tập đoàn Vingroup cho rằng, Vingroup chỉ tài trợ 5 triệu USD tiền mua bản quyền và 1 triệu USD mua quảng cáo xung quanh các trận đấu tại World Cup 2018, nên từ chối trả lời và đề nghị nên hỏi VTV.

Trao đổi với chúng tôi, luật sư Nguyễn Hữu Quyền, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho rằng ông chưa được xem hợp đồng mua bán bản quyền giữa VTV và FIFA, nên chưa biết hai bên thoả thuận như thế nào. Tuy nhiên, việc VTV nói các quán cà phê, nhà hàng trình chiếu World Cup 2018 cho người hâm mộ xem là vi phạm bản quyền thì không hợp lý.

“Bóng đá là môn thể thao tập thể, người chơi bóng trên sân được tiếp lửa khi 4 góc khán đài chật kín khán giả. Bóng đá được mệnh danh là môn thể thao vua, bởi nó thu hút được hàng tỷ người hâm mộ trên toàn cầu. Do đó, việc xem bóng đá phải ra các quán cà phê, nhà hàng, tụ điểm công cộng có đông người thì mới hào hứng. Tôi cũng hay ra khu Bắc Hải ở quận 10 để xem”, ông Quyền nói.

Vị luật sư này cho rằng, ông cảm thấy rất khó hiểu khi VTV phát sóng và người dân mở tivi để xem trên chính kênh của VTV mà họ lại cho là vi phạm bản quyền. Hơn nữa, tiền mua bản quyền liên tục tăng chóng mặt trong các đợt World Cup gần đây. World Cup 2018 không phải là năm đầu tiên mà VTV mua bản quyền. Những năm trước, các quán cà phê, nhà hàng vẫn trình chiếu World Cup bình thường.

Phải chăng, VTV cố tình làm khó người hâm mộ?