VnIndex liên tục nhảy múa, nhà đầu tư nên làm gì?

Lên xuống thất thường

Phiên giao dịch ngày 11/12 đã chứng kiến chỉ số VnIndex giảm gần 23 điểm, nhiều nhất kể từ đầu năm đến nay. Chốt phiên giao dịch này, VnIndex còn 917,45 điểm. Toàn thị trường có 72 mã tăng, 212 mã giảm và 53 mã đứng giá.

Nguyên nhân khiến VnIndex trong ngày hôm đó giảm mạnh là cổ phiếu ngành ngân hàng và chứng khoán giảm kịch sàn. Cụ thể, các mã ngân hàng giảm từ 3-7%, còn hầu hết các mã chứng khoán giảm trên 5%. Ngoài ra, hàng loạt cổ phiếu là trụ đỡ cho VnIndex như SAB, ROS, BVH, VRE, HSG, VCG… cũng lao dốc rất mạnh.

Đến phiên giao dịch ngày 12/12, VnIndex đã quay đầu tăng 9,8 điểm. Chốt phiên, VnIndex tăng lên 927,25 điểm. Thị trường có 96 mã tăng, 173 mã giảm và 60 mã đứng giá.

Nguyên nhân khiến cổ phiếu họ dầu khí tăng giá mạnh là giá dầu Brent vượt ngưỡng 65 USD/thùng kể từ năm 2015. Các hợp đồng dầu Brent tương lai tăng mạnh nhất là 1,6% trên sàn London, ghi nhận mức đóng cửa cao nhất kể từ ngày 10/6/2015.

Nhưng đến phiên giao dịch hôm qua 13/12, VnIndex lại đột ngột giảm gần 3 điểm do hàng loạt cổ phiếu ngành ngân hàng như ACB, BID, CTG, EIB, MBB, SHB, STB, VCB, VPB… chìm trong sắc đỏ.

Nhà đầu tư nên thận trọng, phân tích kỹ thị trường để giữ gìn thành quả trong 1 năm qua.

Chuyên gia kinh tế Lê Minh Hoàng, trường ĐH Kinh tế TP.HCM cho biết, sau một chuỗi ngày tăng ấn tượng, VnIndex đã có những phiên điều chỉnh mạnh trong những phiên gần đây. Nhà đầu tư đua nhau đặt lệnh bán để bảo toàn lợi nhuận và áp lực margin ở các công ty chứng khoán được xem là hai nguyên nhân khiến thị trường liên tục trồi sụt.

“Lực bán tập trung ở nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn vì đây là nhóm tăng mạnh nhất để giúp VnIndex vượt qua các mốc 900 rồi 950 điểm. Trong đợt tăng này, nhiều cổ phiếu không những tăng nhanh mà còn rất bền. Chuỗi ngày tăng kéo dài khiến nhà đầu tư có xu hướng mua rồi giữ để lãi chạy. Vậy nên chỉ cần có tín hiệu điều chỉnh một chút là lệnh bán được đẩy ra ồ ạt. Thị trường giảm, không ai nói trước được gì nên cứ bán cho chắc ăn”, ông Hoàng nói.

Nhìn lại các mốc điểm 900 hay 950 hoặc xa hơn là 800 điểm của VnIndex đều được vượt qua một cách dễ dàng sẽ thấy dường như số người đánh cược với khả năng VnIndex giảm ngày một tăng lên. Mỗi lần VnIndex vượt đỉnh sẽ có không ít người cảm thấy bị lỡ cơ hội mua vào hoặc bán non cổ phiếu. Lần này chứng kiến đà giảm lan tỏa ở nhiều cổ phiếu trụ cột, bên mua thay vì chủ động gom hàng để chờ sóng mới lại bắt đầu e dè hơn.

Rất nhiều dự đoán được đưa ra, VnIndex sẽ vượt ngưỡng 1.000 điểm trong năm 2017 nhưng chính điều này cũng tạo sự dè dặt cho nhà đầu tư khi nghĩ về kịch bản khủng hoảng chứng khoán vào 10 năm trước. Hơn nữa, phân tích kỹ thuật của một số mã chứng khoán có đà tăng điểm mạnh trong thời gian qua cho thấy những mã này có thể thay đổi mô hình hoặc phải tạm dừng đà tăng để bước vào giai đoạn tích lũy.

“Sau những phiên bán tháo, thị trường xuất hiện dòng tiền margin bị thu hồi về nhưng không được tái sử dụng, nhà đầu tư không dám mạo hiểm và công ty chứng khoán lại bơm vốn dè dặt. Điều này vô tình khiến cho cung cầu mất cân đối trong ngắn hạn và thị trường giảm sâu. Những diễn biến trên thị trường chứng khoán trong thời gian qua là minh chứng rõ ràng nhất cho điều này”, ông Hoàng nói.

Nhà đầu tư nên làm gì?

Chuyên gia kinh tế này cho biết thêm, VnIndex liên tục vượt những đỉnh cũ là do các cổ phiếu trụ cột và đà tăng điểm của nhóm VN30. Còn cổ phiếu midcap và penny lại đi ngang. Như vậy, dòng tiền vẫn có cơ hội tìm hàng giá rẻ thực sự trong nhóm này. Ngay chính nhóm vốn hóa lớn cũng có những cổ phiếu chưa tăng giá và cũng có cơ hội thu hút nhà đầu tư. Tuy nhiên, có thể sẽ mất thêm thời gian phân bổ dòng tiền và tích lũy thay vì bùng nổ ngay lập tức.

Ở thời điểm hiện tại vẫn không xuất hiện một thông tin nào mang tính tiêu cực đủ để bẻ xu hướng thị trường và bẻ lái dòng tiền vào nhóm cổ phiếu midcap và penny. Đồng thời, diễn biến hiện nay cũng không khác gì những tháng trước khi sau một vài phiên điều chỉnh mạnh, những tưởng thị trường không thể tăng nữa thì sau đó lại tăng rất mạnh.

“Trong ngắn hạn, nếu VnIndex có thể giữ vững khu vực 930-950 điểm thì một giai đoạn tích lũy có thể xuất hiện từ nay đến cuối tháng 12. Sang năm 2018, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được thăng hạng và VnIndex sẽ thiết lập đỉnh mới”, ông Hoàng nói.

Chuyên gia tài chính Đinh Thế Hiển cho rằng, tâm lý nhà đầu tư đang rất hưng phấn bởi trải qua một năm thị trường chứng khoán thành công vượt trội so với nhiều năm trước đó và so với mọi kênh đầu tư khác.

“Dù có những khuyến cáo thị trường đã trở nên quá nóng, tăng quá mức so với đà tăng của nền kinh tế, tạo ra rủi ro lớn cho nhà đầu tư nhưng quan sát cho thấy một số dòng tiền mới từ kênh khác đã chuyển vào chứng khoán. Quy tắc đồng tiền thông minh đang phát huy tác dụng, tức là nó biết chạy tới chỗ trũng, nơi nào có khả năng sinh lời cao là nó tìm tới”, ông Hiển nói.

Chuyên gia tài chính này cảnh báo, nếu nhìn vào xung lực thị trường thì nhiều người tin rằng thị trường chứng khoán sẽ tiếp tục tăng. Nhưng với những nhà đầu tư giá trị, dựa trên các chỉ số cơ bản thì thị trường đang ở ngưỡng của mức tăng trưởng nóng. Nếu vượt qua thì sẽ đi vào vùng rủi ro và nhà đầu tư mua sau sẽ ôm trái đắng.

Nếu lấy mức sinh lời của trái phiếu Chính phủ là 5%, tức là lợi suất phi rủi ro làm mốc so sánh thì một khi P/E của thị trường vượt qua 20x sẽ được coi là cao giá hơn khả năng sinh lời của nó. Mà thực chứng nhiều năm của các thị trường trên thế giới và cả Việt Nam sẽ chứng kiến một đợt suy giảm mạnh.

Hiện nay, P/E thị trường Việt Nam đã ở mức 18-19x. Nếu giá cứ tiếp tục tăng, trong khi kết quả EPS cuối năm không đạt như mức kỳ vọng, sẽ làm cho P/E vượt qua mức 20x, đi vào vùng rủi ro thị trường nóng.

Trong khi đó, một chuyên viên phân tích chứng khoán của sàn SSI nhận định, phiên giao dịch ngày hôm qua 13/12 chỉ số VnIndex giảm 2,85 điểm và HnxIndex giảm 0,46 điểm với thanh khoản đang cạn dần chứng tỏ thị trường chung đang có xu hướng tạo đáy trong ngắn hạn.

Chuyên viên này cho rằng, xác suất cao là những phiên sắp tới thị trường chứng khoán sẽ phục hồi trong ngắn hạn. Xét về dài hạn có 3 kịch bản có thể xảy ra.

Thứ nhất là thị trường chung sau nhịp phục hồi sẽ tiếp tục phân phối mạnh. Kéo thị trường chứng khoán đi xuống vẫn là cổ phiếu ngành ngân hàng rồi lan tỏa sang dòng bất động sản, chứng khoán, dầu khí. Kịch bản này sẽ kéo VnIndex giảm về vùng 820-850 điểm.

Thứ hai là thị trường chung sau nhịp phục hồi phục sẽ tích lũy trở lại quanh vùng 850 hoặc vùng đỉnh. Sau đó dòng tiền vào mạnh, thanh khoản tăng đột biến và thị trường chung tiếp tục duy trì một xu hướng tăng.

Kịch bản thứ ba được nhiều nhà đầu tư mong đợi nhất là thị trường phục hồi mạnh mẽ, dòng tiền vào cực mạnh đẩy thị trường chung bứt phá vượt đỉnh chinh phục ngưỡng 1.000 điểm và tiếp tục duy trì một xu hướng tăng.

Chuyên viên này khuyến nghị, với những kịch bản có thể xảy ra như trên, nhà đầu tư nào đang giữ tiền mặt thì nên đứng ngoài quan sát xem xét diễn biến thị trường chung, chờ ổn định rồi tham gia thị trường sau.

Nhà đầu tư nào đang có các cổ phiếu tốt, đang trong xu hướng tăng thì tiếp tục nắm giữ. Danh mục đầu tư của ai đang có các cổ phiếu thua lỗ, gãy xu hướng thì chờ nhịp điều chỉnh sắp tới và dứt khoát bán ra, không nên chờ đến lúc hòa vốn. Cổ phiếu nào cơ bản không tốt, xác suất phục hồi sẽ thấp nếu giảm 7-10% thì phải dứt khoát cắt lỗ để tránh mức thua lỗ 30-50%.