Vì sao TP.HCM đề xuất tăng phí xử lý nước thải?

Đề xuất tăng phí xử lý nước thải 2020

Vừa qua, sở Xây dựng TP.HCM vừa có tờ trình chính thức gửi UBND thành phố về việc ban hành giá dịch vụ thoát nước trên địa bàn thành phố giai đoạn 2020 - 2024. Dự kiến, giá tiền nước sạch và dịch vụ thoát nước bình quân cho 1m3 trong năm 2020 là 11.029 đồng; năm 2021 là 12.198 đồng.    

Sở Xây dựng TP.HCM đề xuất 3 phương án thu giá dịch vụ thoát nước trên địa bàn dựa theo hiện trạng hệ thống và nhu cầu thực tế theo lưu lượng nước cấp, áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức, hộ gia đình có xả nước thải vào hệ thống thoát nước trên thành phố.

Cụ thể, phương án 1: tăng 3%/năm - lấy giá nước sạch năm 2019, mức thu phí môi trường 10%. Từ năm 2020 - 2024, mức thu giá dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải tính thêm 3% mỗi năm.

Phương án 2: tăng trung bình 5%/năm. Từ năm 2020 - 2024, mức thu giá dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải tính thêm 5% mỗi năm.

Phương án 3: phương án tăng cao - năm 2020 giá dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải sẽ thu bằng 20% giá nước sạch, giai đoạn từ 2021 - 2024, mức thu phí tính thêm 5% mỗi năm.

Giá dịch vụ thoát nước trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2020-2024.

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, dịch vụ thoát nước bình quân năm 2020 trên 1 m3 là 1.430 đồng; năm 2021 là 2.033 đồng; năm 2022 là 2.694 đồng; năm 2023 là 3.426 đồng và có mức 4.237 đồng vào năm 2024.

Trước đây, việc thu phí thoát nước sinh hoạt, bỏ phí bảo vệ môi trường chưa được thông qua bởi bên cạnh giá sử dụng nước sạch, người dân TP.HCM còn phải đóng thêm 10% phí môi trường cho mỗi m3 nước sạch. Do đó, nếu tính theo từng m3 thì số tiền người dân phải đóng là khá cao.

Sở Xây dựng cho biết việc thu giá thoát nước theo 3 phương án trên có mức độ tác động và ảnh hưởng đến thu nhập của người dân ở mức “có thể chấp nhận được”.

Về hình thức thu, các hộ thoát nước sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung của Tổng công ty cấp nước Sài Gòn sẽ đóng tiền dịch vụ thoát nước thông qua hóa đơn tiền nước.

Đối với các hộ không sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung, Sở Tài nguyên - Môi trường sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng phương án thu tiền dịch vụ cho các đối tượng này. Sở Xây dựng đồng nhất ý kiến của Trung tâm hạ tầng là giữ lại 1% trên tổng mức thu hằng năm cho đơn vị thu hộ.

Chưa nên thu phí xử lý nước thải

Theo ông Lê Hoàng Châu, trong tình hình đại dịch COVID-19 còn đang diễn biến khó lường, đa số người dân bị tác động rất lớn, một bộ phận bị thiếu việc làm, bị thất nghiệp, bị giảm thu nhập, thậm chí bị mất thu nhập, phải chi tiêu tiết kiệm, nên việc đề xuất tăng thu phí xử lý nước thải trong năm nay chưa thật phù hợp

Theo ông Châu, tại TP.HCM, kể từ năm 2016, người sử dụng nước sạch cũng đã nộp “phí bảo vệ môi trường đối với nước thải” tính bằng 10% trên giá nước sạch, theo Quyết định số 24/2016/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân thành phố, thể hiện trách nhiệm của người sử dụng nước sạch, khi xả nước thải thì phải thực hiện nghĩa vụ đóng phí bảo vệ môi trường, góp phần bổ sung nguồn ngân sách nhà nước về xử lý nước thải.

Thời điểm này chưa nên tăng giá nước.

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cho biết thêm, trong hơn 20 năm qua, các dự án nhà ở thương mại (cả nhà thấp tầng và nhà chung cư) đều phải xây dựng công trình xử lý nước thải sinh hoạt đạt tiêu chuẩn chất lượng quy định và bàn giao tài sản này cho cơ quan chuyên ngành quản lý vận hành.

Nhưng hiện nay, có một số dự án chưa bàn giao được công trình xử lý nước thải sinh hoạt cho cơ quan chuyên ngành, nên người dân trong các dự án này đã phải trả chi phí xử lý nước thải “hai lần” (Một lần, trả chi phí cho chủ đầu tư để vận hành trạm xử lý nước thải; Một lần, đóng “phí bảo vệ môi trường” thông qua trả tiền nước sạch).

Vì thế Hiệp hội đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố xem xét, chưa nên áp dụng “giá dịch vụ thoát nước” (gồm “phí bảo vệ môi trường đối với nước thải”) trong năm 2020 theo đề xuất của Sở Xây dựng, mà nên giữ nguyên mức thu bằng 10% giá nước sạch như năm 2019, để giảm bớt gánh nặng cho các hộ gia đình trong tình hình đại dịch COVID-19 hiện nay.   

Hiệp hội cũng đề nghị Sở Xây dựng, Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật thành phố hỗ trợ các chủ đầu tư dự án nhà ở hoàn thành các thủ tục kiểm tra nghiệm thu đạt chuẩn, để được bàn giao công trình xử lý nước thải của dự án, để giảm bớt gánh nặng tài chính cho các hộ gia đình trong các dự án này.

Theo Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TP.HCM, tổng chi phí cho hoạt động duy tu, bảo trì... thoát nước giai đoạn 2016-2020 của thành phố ước tính hơn 5.900 tỉ đồng, nhưng nguồn thu “phí bảo vệ môi trường đối với nước thải” còn quá ít, như năm 2017, tổng chi phí là 948 tỉ đồng, trong khi tiền thu được từ phí bảo vệ môi trường đối với nước thải sinh hoạt chỉ 414 tỉ đồng, vẫn chưa đủ “bù đắp” để thực hiện công tác duy tu hệ thống thoát nước, chưa nói tới việc đầu tư các dự án xử lý nước thải. Trên thực tế, toàn thành phố chỉ có 3 nhà máy xử lý nước thải với tổng công suất xử lý 171.000 m3/ngày (chỉ bằng 13% lượng nước thải trên địa bàn thành phố). Như vậy, có đến 1,5 triệu m3 nước thải/ngày chưa được xử lý vẫn đổ ra sông, rạch, không thực hiện được mục tiêu đến năm 2020 xử lý 80% tổng lượng nước thải sinh hoạt đô thị. Do vậy, việc thu giá dịch vụ thoát nước (bao gồm phí xử lý nước thải) nhằm có thêm nguồn thu để đầu tư và thu hút nguồn xã hội hóa vào duy tu hệ thống thoát nước và xử lý nước thải, là rất cần thiết.