Vì sao gã khổng lồ BĐS China Evergrande sắp sụp đổ?

Theo DW, Tập đoàn bất động sản khổng lồ Trung Quốc Evergrande hôm 14/9 thừa nhận rằng họ đang phải chịu "áp lực lớn" và có thể không thể đáp ứng các nghĩa vụ nợ đang làm suy yếu của mình.

Trong hai ngày qua, những người biểu tình giận dữ đã tụ tập bên ngoài trụ sở của công ty bất động sản, yêu cầu được biết về tương lai của của tập đoàn này.

Các nhà đầu tư ngày càng lo lắng rằng nếu Evergrande sụp đổ, các nhà phân tích đang bắt đầu cảnh báo về những tác động lan tỏa sâu rộng mà vụ vỡ nợ có thể gây ra bên ngoài biên giới Trung Quốc.

Hiệu ứng toàn cầu

Ed Yardeni, Chủ tịch của Yardeni Research, viết trong một lưu ý cho khách hàng hôm thứ Năm: “Một số ý kiến lo sợ rằng cuộc khủng hoảng Evergrande sẽ để lại rủi ro, hệ quả tương đương với tác động của Lehman Brothers đối với thị trường chứng khoán Mỹ năm nào”.

Giống như Lehman trong thời kỳ hoàng kim, Evergrande đã vô cùng lớn mạnh. Tập đoàn có 200.000 nhân viên, đạt doanh thu hơn 110 tỷ đô la vào năm ngoái và có hơn 1.300 các hạng mục phát triển.

Hiện phố Wall theo dõi chặt chẽ tình hình của Evergrande, nhấn mạnh số lượng khoản vay bất thường trong những năm qua là điểm đáng lưu ý. Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào cho thấy vụ vỡ nợ của Evergrande sẽ ảnh hưởng đến thị trường Hoa Kỳ.

Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại Moody's Analytics cho biết: “Tôi không nghĩ rằng cuộc khủng hoảng Evergrande và các vấn đề tài chính của các công ty bất động sản Trung Quốc nói chung sẽ ảnh hưởng ngược lại thị trường Mỹ”.

Theo Simon MacAdam, nhà kinh tế toàn cầu cấp cao tại Capital Economics: “Chúng tôi nghĩ rằng câu chuyện về 'khoảnh khắc Lehman của Trung Quốc' là rất đáng chú ý. Vụ việc của Evergrande sẽ có ít tác động toàn cầu ngoài một số bất ổn thị trường”.

David Kotok, đồng sáng lập và Giám đốc đầu tư của Cumberland Advisors, đồng ý bác bỏ quan điểm Evergrande là “vấn đề tín dụng nội địa của Trung Quốc”.

China Evergrande lớn đến mức nào?

Trước đây được gọi là Hengda, China Evergrande cho đến gần đây là tập đoàn bất động sản lớn thứ hai của Trung Quốc theo doanh số bán hàng.

Có trụ sở chính tại thành phố Thâm Quyến, Evergrande hiện đang có 1.300 dự án bất động sản tại 280 thành phố ở Trung Quốc.

Họ cũng đã mở rộng sang các ngành công nghiệp khác, bao gồm sản xuất xe điện, quản lý tài sản, phim và truyền hình, xây dựng công viên giải trí, bảo hiểm nhân thọ, bệnh viện, câu lạc bộ bóng đá, sản xuất thực phẩm, nước khoáng và sữa bột trẻ em.

Trong khi đó, chi nhánh quản lý bất động sản của công ty, Evergrande Property Services, có khoảng 2.800 dự án tại 310 thành phố ở Trung Quốc với tổng diện tích hợp đồng hơn 680 triệu mét vuông, theo trang web của công ty.

Công ty được thành lập vào năm 1997 bởi Hui Ka Yan (Xu Jiayin trong tiếng Quan Thoại), người đã trở thành tỷ phú từ khi mở cửa nền kinh tế Trung Quốc.

Vào tháng 3 năm ngoái, Forbes đã liệt kê Hui là tỷ phú giàu thứ ba ở Trung Quốc - nhưng vào tháng 12, ông đã rơi xuống vị trí thứ 10.

Evergrande đã phát triển vượt bậc nhờ sự bùng nổ bất động sản do sự tăng trưởng chưa từng có của Trung Quốc.

Sự hiện diện của China Evergrande có thể tìm thấy ở mọi nơi trên khắp Trung Quốc. Tập đoàn này sở hữu hơn 1.300 dự án bất động sản tại hơn 280 thành phố trên toàn đất nước.

Chi nhánh quản lý dịch vụ bất động sản của Evergrande tham gia vào gần 2.800 dự án trên hơn 310 thành phố.

Ngoài ra, 7 công ty con khác của Evergrande tham gia hoạt động trong nhiều ngành công nghiệp quan trọng, từ xe điện, dịch vụ chăm sóc sức khỏe, sản phẩm tiêu dùng, đơn vị sản xuất video và truyền hình, thậm chí cả điều hành một công viên giải trí.

Số lao động chính thức của China Evergrande là khoảng 200.000 nhân viên, nhưng tập đoàn này gián tiếp tạo ra hơn 3,8 triệu việc làm mỗi năm, theo số liệu trên trang web chính thức.

Hiện cổ phiếu và trái phiếu của China Evergrande được đưa vào nhiều chỉ số chính trên khắp châu Á.

Tại sao Evergrande gặp rắc rối?

Mark Williams, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á tại Capital Economics, cho biết: “Sự sụp đổ của Evergrande sẽ là thử thách lớn nhất mà hệ thống tài chính của Trung Quốc phải đối mặt trong nhiều năm.

Sau khi mở rộng nhanh chóng trong nhiều năm và thu về khối tài sản khủng khi nền kinh tế Trung Quốc bùng nổ, Evergrande hiện đang chìm trong một khoản nợ lớn 300 tỷ USD.

Nhà phát triển bất động sản mắc nợ nhiều nhất thế giới đang dốc sức trả tiền cho các nhà cung cấp và cảnh báo các nhà đầu tư trong nhiều tuần về khả năng vỡ nợ.

Hôm thứ Ba, Evergrande cho biết, doanh số bán bất động sản có thể sẽ tiếp tục giảm đáng kể trong tháng chín, khiến tình hình dòng tiền càng trở nên tồi tệ hơn. Phản ứng của các ngân hàng đối với hạng mục của Evergrande cũng xấu đi.

Tại Hồng Kông, HSBC và Standard Chartered đã từ chối gia hạn các khoản vay mới cho người mua hai dự án khu dân cư Evergrande chưa hoàn thành.

Các vấn đề của Evergrande ngày càng gia tăng vào năm ngoái khi Trung Quốc đưa ra các quy tắc nhằm kiềm chế chi phí đi vay của các nhà phát triển, đặt giới hạn nợ liên quan đến dòng tiền, tài sản và mức vốn của một công ty.

Ai sẽ bị ảnh hưởng khi China Evergrande sụp đổ?

China Evergrande tuần này cảnh báo trong trường hợp không trả được nợ, tình trạng vỡ nợ chéo có thể xảy ra dẫn đến hiệu ứng lan tỏa trên diện rộng. Trong đó, nhóm các bên bị ảnh hưởng trực tiếp bao gồm ngân hàng, nhà cung cấp, người mua nhà và nhà đầu tư vào Evergrande.

Các ngân hàng: Nhà phân tích Williams của Capital Economics cho biết ngành ngân hàng sẽ là một trong những ngành đầu tiên bị ảnh hưởng nếu có bất kỳ tác động lây lan nào mà vụ vỡ nợ của China Evergrande có thể gây ra cho lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc.

Người mua nhà và nhà đầu tư: Làn sóng giận dữ của người mua nhà và nhà đầu tư đổ tiền vào China Evergrande đã tăng lên trong những ngày gần đây. Đầu tuần này, tờ Reuters cho hay khoảng 100 nhà đầu tư đã tụ tập tại trụ sở chính của Evergrande ở Thâm Quyến, yêu cầu hoàn trả các khoản vay đối với các sản phẩm tài chính quá hạn thanh toán. Trên thực tế, tâm lý lo ngại đã lan sang nhiều thị trường châu Á khác, dẫn đến lợi suất trái phiếu tăng đáng kể.

Các nhà cung cấp: Hệ quả từ sự sụp đổ của Evergrande cũng có thể ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp khác nếu các nhà cung cấp không được trả tiền. Theo đánh giá của S&P Global Ratings, Evergrande có thể đang “cố gắng thuyết phục” các nhà cung cấp và nhà thầu chấp nhận thanh toán bằng tài sản hiện vật trong nỗ lực duy trì dòng tiền mặt để hoàn trả các khoản vay khác.

Một báo cáo hồi tháng 8 của S&P Global chỉ ra rằng trong 12 tháng tới, Evergrande có nghĩa vụ thanh toán hơn 240 tỷ nhân dân tệ (37,16 tỷ USD) hóa đơn và các khoản phải trả thương mại từ các nhà thầu. Khoảng 100 tỷ nhân dân tệ trong đó sẽ đáo hạn ngay trong năm nay.

Kịch bản nào cho Evergrande?

Công ty con chủ chốt của China Evergrande, Hengda Real Estate Group Co Ltd, hôm 16/9 đã nộp đơn xin tạm đình chỉ giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành nội địa, viện dẫn lý do công ty bị hạ bậc xếp hạng tín nhiệm.

Hengda đưa ra quyết định trên sau khi hoạt động giao dịch trái phiếu của họ bị đóng băng nhiều lần trên các sàn giao dịch chứng khoán Thượng Hải và Thâm Quyến vào thời gian gần đây, khi giá của chúng biến động quá mạnh.

Hồ sơ trình lên của Hengda cho hay công ty đã nhận được thông báo ngày 15/9 từ cơ quan xếp hạng tín dụng nội địa China Chengxin International (CCXI).

Trong báo cáo, CCXI cho Hengda hay xếp hạng trái phiếu của họ đã bị hạ cấp từ AA xuống A. Cả xếp hạng trái phiếu và xếp hạng nhà phát hành của Hengda cũng bị đưa vào danh sách theo dõi để tiếp tục hạ bậc.

Với việc Hengda nộp đơn xin đình chỉ giao dịch trong một ngày, trái phiếu của công ty sẽ chỉ được trao đổi thông qua các giao dịch đã thỏa thuận trước trên tại trường Thượng Hải và Thâm Quyến khi nối lại giao dịch vào ngày 17/9.

Công ty đổ lỗi cho "các báo cáo truyền thông tiêu cực đang diễn ra" đã làm tổn hại đến doanh số bán hàng trong giai đoạn quan trọng của tháng 9, "dẫn đến việc thu tiền mặt liên tục của nhóm bị suy giảm, điều này sẽ gây áp lực to lớn lên dòng tiền và tính thanh khoản."

Ngay cả việc giảm giá bất động sản lên tới một phần tư và bán cổ phần trong một số tài sản có quy mô rộng của họ cũng không ngăn được lợi nhuận giảm 29% trong nửa đầu năm nay.

Vì sao những tai ương của Evergrande lại quan trọng đến vậy?

Bất động sản là một trong những động lực chính thúc đẩy tăng trưởng của Trung Quốc, chiếm 29% sản lượng kinh tế và bất kỳ sự phá sản nào của một công ty lớn như vậy đều sẽ có hậu quả rất lớn.

Mark Williams, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á tại Capital Economics, cho biết: “Sự sụp đổ của Evergrande sẽ là thử thách lớn nhất mà hệ thống tài chính của Trung Quốc phải đối mặt trong nhiều năm. Tuy nhiên, "các thị trường dường như không lo ngại về khả năng lây lan tài chính vào lúc này", ông nói và nói thêm rằng "điều đó sẽ thay đổi trong trường hợp vỡ nợ quy mô lớn."

Một số nhà phân tích tin rằng rất có thể Bắc Kinh sẽ cho phép thực hiện một vụ khủng khiếp như vậy.

Theo các nhà phân tích, chính phủ có thể sẽ can thiệp vì Evergrande đóng vai trò quan trọng trong ngành bất động sản.

Dan Wang, chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng Hang Seng cho hay: “Evergrande là một nhà phát triển bất động sản quan trọng... Tôi tin rằng sẽ có một số biện pháp hỗ trợ từ chính phủ trung ương, hoặc thậm chí là ngân hàng trung ương cố gắng giải cứu Evergrande”.

Nhưng theo các nhà phân tích khác không loại trừ khả năng xuất hiện một cuộc tái cấu trúc... “các nhà phát triển khác tiếp quản các dự án chưa hoàn thành của Evergrande để đổi lấy một phần quỹ đất”, Williams của Capital Economics cho biết trong một lưu ý vào tuần trước.

Nhiều khả năng chính phủ sẽ ưu tiên người mua nhà và ngân hàng hơn các bên khác. Cũng theo Williams: “Ưu tiên chính của các nhà hoạch định chính sách sẽ là những hộ gia đình đã bàn giao tiền đặt cọc cho những bất động sản chưa xây xong. Các chủ nợ khác của công ty sẽ chịu thiệt hại.

Ngoài ra, ngân hàng đầu tư Natixis cho biết, chính phủ Trung Quốc sẽ tránh “rủi ro hệ thống” trước thềm Đại hội toàn quốc năm 2022.