Vì sao các công ty dầu khí Mỹ chạy đua xin giấy phép trước khi ông Biden lên nắm quyền?

Một phân tích của Associated Press về dữ liệu của chính phủ cho thấy, giấy phép khoan dầu tập trung vào các vùng đất liên bang giàu dầu mỏ ở New Mexico và Wyoming.

Chạy đua xin giấy phép khoan mới

Hoạt động xin giấy phép vẫn diễn ra trong suốt mùa Thu khi ông Biden củng cố vị trí dẫn đầu của mình trước Tổng thống đương nhiệm Donald Trump. Nó càng sôi nổi hơn vào tháng 12 và quá trình phê duyệt được thông qua nhanh hơn so với trước đó.

Ông Biden đã hứa sẽ quan tâm đến các vấn đề về khí hậu khi ông lên nắm quyền nước Mỹ. Ảnh: AP

Mục tiêu của các công ty là giữ vững quyền khai thác dầu khí trên các khu đất rộng lớn đó. Nguyên do, Tổng thống đắc cử Joe Biden muốn chấm dứt hoạt động khai thác mới ở những khu vực này. Đây được xem là một phần trong công cuộc "đại tu" của ông về cách người Mỹ lấy năng lượng. Mục tiêu của ông Biden là làm cho nước Mỹ trung tính với carbon vào năm 2050.

Theo dữ liệu của Cục Quản lý Đất đai Hoa Kỳ, các công ty đã nộp hơn 3.000 đơn xin cấp phép khoan trong thời gian ba tháng, bao gồm cả thời gian diễn ra cuộc bầu cử. Các quan chức đã phê duyệt gần 1.400 đơn xin khoan trong thời gian đó. Đây là số lượng đơn phê duyệt cao nhất trong nhiệm kỳ 4 năm của Trump, theo phân tích của AP.

Ở Colorado, hàng chục giấy phép được chấp thuận hoặc đang chờ khai thác ở Đồng cỏ Quốc gia Pawnee, một địa điểm hoang sơ, nơi chỉ có hoa dại và xương rồng sinh trưởng được.

Đồng cỏ Quốc gia lưu vực Wyoming, nơi đã được cấp phép đặt 30 giếng khoan. Ảnh: Internet

Các công ty dầu mỏ EOG Resources và Devon Energy cũng được phép khoan 30 giếng giữa Đồng cỏ Quốc gia Lưu vực Wyoming. Đây là một đồng cỏ rộng lớn có nhiều động vật hoang dã và cung cấp dịch vụ đi bộ đường dài, câu cá và săn bắn.

Theo đó, chính quyền đã cấp hơn 4.700 giấy phép khoan vào năm 2020, tương đương với số phê duyệt từ đầu thập kỷ.

'Thả cửa' cho các hoạt động khai thác

Trong thời gian nắm quyền, chính quyền Trump đã nỗ lực làm cho việc khai thách mới trở nên dễ dàng hơn, nhằm thúc đẩy việc sản xuất năng lượng của nước Mỹ Ngoài ra, ông Trump còn cho phép các công ty đặt giàn khoan ở khu vực ngoài khơi do Bộ Nội vụ và Nông nghiệp Hoa Kỳ quản lý.

Dưới thời TT Trump, sản lượng dầu thô từ các vùng đất và vùng biển của liên bang cũng như các địa phương tăng mạnh, đạt mức cao nhất 1 tỷ thùng vào năm 2019. Con số này tăng gần 1/3 so với năm cuối cùng của chính quyền Obama. Tuy nhiên, năm nay, đại dịch COVID-19 và giá dầu giảm khiến nhiều công ty phải cắt giảm hoạt động của mình.

Sản lượng dầu thô của Mỹ tăng vọt trong thời gian tổng thống Trump nắm quyền. Ảnh: Shutters

Với thị trường vẫn không ổn định và các nhà sản xuất dầu cắt giảm ngân sách, các công ty lớn đã có đủ giấy phép để tiếp tục bơm trong nhiệm kỳ sắp tới của Biden. Chính phủ đã phê duyệt khoảng 500 giấy phép khoan mới vào tháng 9, cao hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2019.

Ngành công nghiệp dầu mỏ lo sợ rằng, ông Biden sẽ tuân theo các cam kết tranh cử và khiến việc khoan trên các khu đất công là không thể hoặc khó hơn nhiều. Tuy nhiên, đối với những người ủng hộ ông Biden, việc làm này là đúng đắn vì nó liên quan đến vấn đề biến đổi khí hậu.

Trong một nghiên cứu vào năm 2018, Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ cho biết, dầu và khí khai thác từ các vùng đất và vùng nước công cộng tạo ra gần 550 triệu tấn khí nhà kính hàng năm.

Do đó, nhiều người đã chỉ trích chính quyền Trump rằng, các quan chức đã tạo điều kiện cho ngành công nghiệp đạt được các mục tiêu của mình nhưng không quan tâm đến vấn đề khí hậu.

Trả lời vấn đề này, người phát ngôn của Cục Quản lý Đất đai (BLM), Chris Tollefson, cho biết cơ quan này đã sắp xếp hợp lý việc cấp phép trong khi vẫn tuân thủ luật môi trường. Ông nói: “Thị trường quyết định cách các nhà phát triển dầu khí quyết định mua và phát triển các hợp đồng thuê chứ không phải Cục Quản lý Đất đai".

Số giấy phép được cấp phép tăng vọt

Để hoàn tác việc trao quá nhiều giấy phép trong thời hạn, một cựu quan chức cấp cao của Bộ Nội vụ cho biết, chính quyền Biden có thể bị buộc phải trả hàng triệu USD cho các công ty để họ từ bỏ quyền khai thác. Một kịch bản như vậy đã xảy ra ở các khu vực hoang sơ của Montana. Đây là nơi mà các quan chức đã dành hàng thập kỷ để mua lại các công ty có hợp đồng thuê khoan gần Công viên Quốc gia Glacier.

Công ty tích lũy được nhiều giấy phép nhất trong năm 2020 là EOG Resources. Công ty có trụ sở tại Houston đã nhận được 1.024 giấy phép, bao gồm 549 giấy phép kể từ tháng 9, theo phân tích của AP.

EOG Resources là công ty tích lũy được nhiều giấy phép nhất trong năm 2020. Ảnh: Reuters

Tổng cộng, EOG có khoảng 2.500 giấy phép liên bang đã được phê duyệt hoặc đang tiến hành. CEO của Lloyd Helms nói với các nhà đầu tư trong một hội nghị vào tháng 11 rằng: “Nếu ông Biden cố gắng áp đặt một số quy định về cách cấp giấy phép liên bang mới, chúng tôi chắc chắn đã có một lượng lớn hàng tồn kho. Các giấy phép liên bang hiện có sẽ duy trì hoạt động trong vài năm".

Bên cạnh đó, công ty Devon Energy có trụ sở tại Oklahoma đã thu thập được số giấy phép cao thứ hai trong năm nay. Khi chiến dịch tranh cử tổng thống diễn ra vào mùa hè này, các CEO của Devon đảm bảo với các nhà đầu tư rằng, công ty đang tích lũy giấy phép. 

Đến tháng 10, Phó Chủ tịch David Harris cho biết, công ty đã có đủ “giấy phép khoan liên bang về cơ bản, bao gồm tất cả các hoạt động mong muốn của chúng tôi, trong nhiệm kỳ Tổng thống tiếp theo”.

Phát ngôn viên của Devon, Lisa Adams cho biết, hơn 500 giấy phép của công ty được cấp trong năm nay là kết quả của một chiến lược kinh doanh dài hạn, không phải là một tính toán chính trị. Adams nói: “Đó là điều đã được làm trong nhiều năm".

Lệnh hoãn khai thác

Ông Biden đang đề cử Hạ nghị sĩ Deb Haaland của New Mexico làm thư ký nội vụ. Và bà Haaland cho biết, bàphản đối việc khai thác và khoan trên đất công.

Leo Mariani, CEO bộ phận nghiên cứu cổ phiếu tại KeyBank Capital Markets, cho biết ngay cả khi ông Biden không cấm ngay lập tức các giấy phép mới thì ông vẫn có thể tạm hoãn các giấy phép đó để nghiên cứu tình hình chi tiết hơn.

Ảnh minh họa.

Fawcett ước tính, với lệnh cấm cấp phép khoan mới của liên bang, sản lượng của Mỹ có thể giảm khoảng 1 triệu thùng/ngày, tương đương khoảng 10% vào năm 2024.Hầu hết các công ty có tối đa hai năm để hành động theo giấy phép liên bang, vì vậy lệnh tạm hoãn một năm sẽ không ảnh hưởng nhiều đến nguồn cung dầu. Họ có thể chuyển hoạt động sản xuất sang đất tư nhân hoặc nhà nước. Nhưng sự thay đổi như vậy sẽ phải trả giá, bởi vì tỷ lệ tiền bản quyền trên đất tư nhân hoặc nhà nước có thể cao gấp đôi so với đất liên bang.