Về hưu trước 1/1/2018: Ai lợi, ai thiệt?

Kể từ ngày 1/1/2018 trở đi, cách tính tỷ lệ % hưởng lương hưu có thay đổi so với nghỉ hưu trước năm 2018. Nhiều người sợ rằng, về hưu sau thời điểm 1/1/2018 thì sẽ bị thiệt thòi nên tìm cách lách luật để có thể nghỉ hưu sớm.

Theo ông Bùi Sỹ Lợi – Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề Xã hội của Quốc hội, không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn so với người nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi.

Cụ thể, từ ngày 1/1/2018 trở đi, tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo qui định của pháp luật lao động. Vì tiền lương đóng BHXH cao hơn nên lương hưu cao hơn.

Trường hợp nếu nghỉ hưu mà chưa đủ tuổi đời theo quy định thì còn phải giảm trừ tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi (mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi bị trừ 2% thay vì 1%).

Lương hưu phụ thuộc nhiều yếu tố: Tỷ lệ tiền hưởng; tiền lương đóng BHXH bình quân; thời điểm hưởng lương hưu; thời gian hưởng lương hưu nên không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn người nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi.

Thực tế đã có nhiều lao động đang muốn giám định y khoa để đủ điều kiện nghỉ hưu trước năm 2018 nhằm “né tránh” những qui định mới. Từ năm 2018, bên cạnh việc tăng dần tuổi nghỉ hưu do giám định y khoa và tăng tỷ lệ giảm trừ từ 1% lên 2% tương ứng mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi thì từ 2018 trở đi có sự thay đổi về cách tính tỷ lệ phần trăm lương hưu đối với cả nam và nữ.

Nếu người lao động nghỉ hưu sớm trước năm 2018 để 15 năm đầu đóng BHXH được tính hưởng 45% thì cũng cần lưu ý Luật cũng có qui định là nghỉ sớm mỗi năm sẽ bị trừ tương ứng 2% (trước năm 2016, tỷ lệ trừ chỉ là 1%). Trong khi đó, nếu tiếp tục đóng BHXH thêm 1 năm thì tỷ lệ lương hưu cũng tăng tương ứng 2%.

Vậy nghỉ hưu trước hoặc sau thời điểm 1/1/2018 ai thiệt, ai lợi? Theo ông Bùi Sỹ Lợi, phụ nữ nếu nghỉ sớm hơn sẽ bị thiệt. Bởi, lao động nữ nghỉ hưu từ ngày 1/1/2018 trở đi, Luật BHXH 2014 quy định cách tính tỉ lệ phần trăm hưởng lương hưu như sau:

Đủ 15 năm đóng BHXH bằng 45% sau đó cứ mỗi năm đóng BHXH được tính bằng 2%, tối đa không quá 75%. Như vậy, để đạt tỉ lệ 75% lương hưu, lao động nữ phải có đủ 30 năm đóng BHXH (nghỉ hưu trước năm 2018, lao động nữ có đủ 25 năm đóng BHXH được hưởng tỉ lệ 75%).

“Những lao động nữ nghỉ hưu từ 1/1/2018 trở đi mà chưa đủ 30 năm đóng BHXH thì tỉ lệ hưởng lương hưu không đạt mức 75%” – ông Bùi Sỹ Lợi cho biết.

Còn với lao động nam nghỉ hưu trong năm 2018 thì phải có đủ 31 năm đóng BHXH thì mới đạt tỷ lệ hưởng lương hưu 75%. Như vậy lao động nam nghỉ hưu trong năm 2018 mà có thời gian đóng BHXH chưa đủ 31 năm thì không đạt tỷ lệ 75%. Tương tự đối với các trường hợp lao động nam nghỉ hưu từ năm 2019; 2020; 2021 và 2022 trở đi.

“Việc người lao động bằng mọi giá chạy hồ sơ để được hưởng lợi nhất là với các trường hợp nghỉ hưu do suy giảm khả năng lao động, Luật BHXH đã qui định rất cụ thể: Việc khám giám định mức suy giảm khả năng lao động phải bảo đảm chính xác, công khai, minh bạch. Hội đồng giám định y khoa chịu trách nhiệm về tính chính xác của kết quả giám định” – ông Lợi nói.