"Vay tiêu dùng sẽ vượt mốc 10% GDP vào năm 2020"

Đồng tình với dự đoán này, các chuyên gia tài chính đều cho rằng vay tiêu dùng sẽ trở thành một xu hướng và bùng nổ tại Việt Nam trong tương lai. TS Cấn Văn Lực, chuyên gia trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng đánh giá: “Nhu cầu tiêu dùng của người Việt Nam ngày càng cao. Với những lợi ích thiết thực, vay tiêu dùng đang ngày càng được nhiều tín nhiệm”.

Tuy nhiên vấn đề lãi suất là một trong những e ngại lớn khi đặt bút ký vay. Để làm rõ mối nghi hoặc các công ty tài chính có thực sự vay nặng lãi không, các chuyên gia tài chính đã lần lượt lên tiếng.

“Không phải vay nặng lãi”

Chị Nguyễn Minh Ngọc (23 tuổi, Hà Nội) là nhân viên văn phòng với mức thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng. Để phục vụ nhu cầu đi lại, chị sử dụng sản phẩm vay tiêu dùng để mua trả góp một chiếc xe máy.

“Sử dụng gói vay 12 tháng, mỗi tháng tôi chỉ phải dành ra một phần lương để trả cho công ty tài chính. Thủ tục đăng ký vay khá đơn giản, chỉ cần sổ hộ khẩu và sao kê bảng lương, sau một năm chiếc xe đã là tài sản của riêng mình”, chị chia sẻ thêm.

Giống như chị Ngọc, việc tiếp cận với các sản phẩm vay tiêu dùng dễ dàng đang giúp nhiều khách hàng có thể nhanh chóng sở hữu những sản phẩm mong muốn mà không gặp phải vướng mắc quá nhiều về thủ tục giấy tờ hay thời gian đi lại.

Điều vướng mắc nhất hiện nay đối với khách hàng quan tâm đến hoạt động vay tiêu dùng có lẽ chính là lãi suất. Nhiều phản ánh mức lãi lên tới 50-60%/năm khiến không ít khách hàng lo ngại.

Tuy nhiên giới chuyên gia tài chính khẳng định rằng, hiện các công ty đều chỉ cho vay với lãi suất trung bình khoảng 30%, tỷ lệ khách hàng phải vay ở mức trên 50% chỉ chiếm một phần rất nhỏ, khoảng 5% trên tổng số hợp đồng vay tiêu dùng.

Số ít khách hàng phải vay lãi suất cao này thuộc diện dưới chuẩn cho vay mà ngân hàng yêu cầu. Vì vậy các công ty cũng rất lo ngại vì độ rủi ro cao.

PGS.TS. Đặng Ngọc Đức, Viện trưởng Viện Ngân hàng - Tài chính, ĐH Kinh tế Quốc dân cho biết lãi suất cho vay tiêu dùng được thỏa thuận giữa công ty và người vay theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Đây không phải là lãi suất nặng lãi hay bóc lột, thậm chí các công ty tài chính đang cố gắng đưa ra con số cạnh tranh để thu hút người tiêu dùng.

“Tuy nhiên, lãi suất ưu đãi chỉ áp dụng trong thời hạn vay vốn. Nếu khách hàng chậm trả thì mức phải trả có thể sẽ tăng cao để bù đắp rủi ro.

Điều này nhằm ràng buộc khách hàng phải có trách nhiệm hoàn trả đúng hạn. Tôi cho rằng, mức lãi suất lên tới trên 50%/năm có thể là do người vay không hoàn trả đúng thời hạn đã cam kết trong hợp đồng”, ông Đức cho biết.

Để không bị rơi vào tình trạng bị phạt trả chậm, người dùng cần nghiên cứu để hiểu thật chính xác những điều khoản, ràng buộc quyền và nghĩa vụ khi tham gia hợp đồng tín dụng. Sau đó cần có kế hoạch tài chính cá nhân một cách khoa học và hiệu quả để không rơi vào tình trạng nợ quá hạn.

Vì đâu lãi suất vay tiêu dùng cao?

Lý giải về việc lãi suất các công ty tài chính có mặt bằng cao hơn ngân hàng thương mại, TS. Vũ Đình Ánh cho rằng, cho vay tiêu dùng có rủi ro cao hơn so với cho vay thông thường. Vì vậy các định chế tài chính phải tính toán một mức lãi suất đủ để đảm bảo bù đắp rủi ro đó.

Hơn nữa, thị trường tài chính tiêu dùng ở Việt Nam còn mới nên các định chế tài chính tham gia chưa đạt được lợi thế kinh tế nhờ quy mô, do lượng khách hàng còn ít, chi phí ban đầu cao.

TS. Bùi Quang Tín, ĐH Ngân hàng TP.HCM cho biết, không giống ngân hàng thương mại, vốn đầu vào của các công ty tài chính chỉ bao gồm các nguồn vốn được vay từ ngân hàng, công ty mẹ, các tổ chức, doanh nghiệp.

Đối tượng vay vốn đầu ra là các khách hàng cá nhân có độ rủi ro cao, không có thu nhập ổn định, hiểu biết sử dụng vốn thấp và đa số là các khoản vay nhỏ lẻ.

“Để bù đắp rủi ro cao và mức lãi suất đầu vào lớn thì lãi suất cho vay ra của các công ty tài chính cho vay tất yếu phải cao hơn lãi suất cho vay tiêu dùng tại các ngân hàng”, ông Tín cho biết.