Vài điều cần phải biết về virus WannaCry

WannaCry là gì?

WannaCry là tên tác giả của con virus này đặt trong mã code, vì vậy nó được gọi như là tên của con virus. Đây là virus tống tiền, tức là khi đã được kích hoạt trên một máy tính nào đó, nó sẽ mã hóa toàn bộ file dữ liệu trên máy, và bắt buộc người dùng phải trả tiền nếu như không muốn bị mất toàn bộ dữ liệu vì không thể giải mã. Đối với dân an ninh mạng, virus này được gọi là Ransomware, và nó có tên "kỹ thuật" là WannaCrypt.

WannaCry lây lan theo cách thông thường nhất của những con virus, thường thì việc nó lây lan có công rất lớn của chính người dùng. Cụ thể, WannaCry có thể nằm trong những file crack mà nhiều người dùng máy tính săn lùng, khi không muốn trả tiền bản quyền cho phần mềm đang sử dụng. WannaCry có thể nằm trong những banner quảng cáo tại các web khiêu dâm, web crack, web cheat game..., hầu hết là những trang web “ngoài vòng pháp luật”.

Ngoài ra, WannaCry cũng rất có thể sẽ nằm trong những ứng dụng được chia sẻ trên Facebook, kiểu như xem tử vi, kiếp sau bạn làm nghề gì, hình ảnh những cô gái xinh đẹp hở hang hay những vụ tai nạn kinh hoàng..., những thứ lôi kéo sự tò mò của cộng đồng và họ dễ dàng click chuột.

Ngoài kiểu phát tán thông dụng kể trên, WannaCry được đánh giá là nguy hiểm vì nó có thể lây lan trong mạng nội bộ LAN. Nếu như một máy tính trong mạng LAN bị nhiễm, các máy khác cũng có nguy cơ bị lây nhiễm.

WannaCry hiện vẫn đang được tác giả nâng cấp mỗi ngày để có khả năng vượt nhiều hệ thống phòng thủ khác nhau. WannaCry đe dọa tấn công cả Mac cũng như iOS của Apple, nhưng chưa có bằng chứng cho điều này, vì vậy rất có thể, nó hoạt động chủ yếu trên nền tảng Windows tương tự như những con virus khác.

WannaCry không đánh cắp dữ liệu, nó mã hóa và khiến dữ liệu của người dùng trở thành một đống vô dụng nếu không được giải mã.

WannaCry đã xuất hiện trên hơn 150 quốc gia trên thế giới, Mỹ và Châu Âu hay Trung Quốc đều tràn ngập con virus này. Việt Nam nằm trong top 20 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi con virus này.

Phòng chống WannaCry thế nào?

Cập nhật thường xuyên hệ điều hành Windows. Đây không phải là cách tuyệt đối để bảo vệ máy tính khỏi WannaCry, nhưng nó sẽ ngăn chặn đáng kể khả năng virus này xâm nhập vào máy tính của bạn. Một máy tính không được cập nhật sẽ là miếng mồi ngon cho WannaCry tấn công mà không gặp bất kỳ trở ngại nào.

Cài các phần mềm diệt virus và bảo vệ máy danh tiếng. Hiện nay hầu hết các phần mềm diệt virus đều đã có cách bảo vệ máy khỏi WannaCry, cài và bật chế độ bảo vệ 24/7 là có thể tạm yên tâm. Nói là tạm yên tâm bởi WannaCry đang nâng cấp, và thường thì bản nâng cấp virus sẽ có trước bản nâng cấp bảo vệ của các phần mềm diệt virus.

Backup dữ liệu lên các ổ cứng khác ngoài máy tính của bạn. Đưa dữ liệu lên các dịch vụ đám mây như Google, Dropbox... Đây là cách bảo vệ dữ liệu tương đối hiệu quả trước WannaCry.

Hết sức tỉnh táo khi bấm vào các đường link lạ, các web khiêu dâm, web cá độ bóng đá, web crack... thực sự thì nếu làm tốt điều này, bạn hoàn toàn có thể an toàn trước WannaCry, nếu như bạn không nằm trong mộtmạng LAN nào cả.

Dính WannaCry thì phải làm sao?

Trả tiền giải mã. Đây là cách “tiêu chuẩn”, nếu như bạn lưu giữ dữ liệu quan trọng và bị virus mã hóa, không có bản backup nào cả, thì đây là cách duy nhất.

Nếu đã backup dữ liệu, hãy dọn dẹp máy tính sạch sẽ, cài lại hệ điều hành mới, rồi khôi phục lại dữ liệu. Với những người làm việc hàng ngày trên máy tính với những dữ liệu quan trọng, việc backup dữ liệu có lẽ không cần phải nhắc nhiều, vì vậy thiệt hại nhiều khả năng là sẽ không lớn như lời đồn. Đối với những người khác với dữ liệu không quá quan trọng và có thể tải về từ internet (nhạc, phim, trò chơi, phần mềm), thì WannaCry sẽ chỉ gây tốn thời gian mà thôi.

Có thể nói WannaCry là một con virus cực kỳ nguy hiểm, với tốc độ lây lan nhanh và đặc biệt là khả năng lây qua mạng LAN. Tuy vậy, nó vẫn khó có thể tấn công được những hệ thống được bảo mật tốt, như các tập đoàn, các công ty lớn trên thế giới. Tại Việt Nam, nguy cơ lây lan của nó cao hơn do nhiều máy tính không được nâng cấp, sử dụng quá nhiều phần mềm và cả Windows crack, nhiều hệ thống máy tính tại các doanh nghiệp, cơ quan nhà nước cũ kỹ.

Tóm lại, cảnh giác khi click chuột vào những link lạ, backup dữ liệu, cập nhật Windows và cài phần mềm diệt virus uy tín, là liều vắc-xin hiệu quả chống lại con virus này.