Các quan chức dự đoán các trận chiến quy mô lớn bằng xe tăng và pháo binh “sẽ nhắc nhở mọi người về Chiến tranh thế giới thứ hai”, ngoại trưởng Ukraine nói.
Ukraine và Nga đã đổ quân tiếp viện vào miền Đông Ukraina vào cuối tuần vừa qua, chuẩn bị cho những gì có thể trở thành trận chiến lớn nhất của cuộc chiến khi những người tị nạn tiếp tục chạy trốn khỏi cuộc tấn công rình rập của Nga.
Mục tiêu chính của Nga hiện nay là chiếm giữ các phần của khu vực phía Đông Donbas mà Moscow chưa thể kiểm soát. Không giống như giai đoạn đầu tiên của cuộc xung đột, sự thay đổi lần này buộc Ukraina phải giao tranh trên địa hình cằn cỗi cho phép Nga phát huy ưu thế về trang thiết bị quân sự.
Các đơn vị xe tăng và pháo binh mới của Nga, cũng như các lực lượng rút khỏi các khu vực xung quanh Kyiv, đã bắt đầu di chuyển những ngày gần đây để làm căn cứ cho cuộc tấn công phía Bắc thành phố Izyum của Ukraina, theo đoạn phim được chiếu trên truyền hình quân sự Nga.
Ukraina cũng bắt đầu di chuyển về phía các đơn vị chiến đấu Donbas từ các khu vực phía Bắc Ukraina mà nước này đã phục hồi sau khi quân đội Nga rút lui.
Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã kêu gọi hỗ trợ khẩn cấp trước vòng xung đột mới này, đồng thời cảnh báo rằng Moscow vẫn chưa từ bỏ khát vọng khuất phục Ukraina.
“Nga vẫn có thể đủ khả năng để sống trong ảo tưởng, thu thập áo giáp mới và quân đội mới trên đất của chúng tôi. Và điều đó có nghĩa là chúng ta cần nhiều biện pháp trừng phạt hơn nữa, và thậm chí nhiều vũ khí hơn cho chúng tôi”, ông nói trong một bài phát biểu video vào cuối ngày thứ Bảy.
Nga đã thực hiện một loạt cuộc không kích vào các trung tâm đường sắt của Ukraina nhằm làm gián đoạn quá trình tái triển khai của Ukraina. Khoảng 52 người đã chết trong vụ tấn công bằng tên lửa của Nga hôm thứ Sáu nhằm vào ga đường sắt ở thành phố Donbas của Kramatorsk trong khi nhà ga này chật cứng dân thường đang cố gắng lên các chuyến tàu sơ tán về phía Tây Ukraina, theo các nhà chức trách Ukraina. Tuy nhiên, Moscow phủ nhận đã thực hiện cuộc tấn công đó.
Các nhà chức trách cuối tuần qua đã kêu gọi tất cả thường dân ở các vùng do Ukraina kiểm soát ở Donetsk và Luhansk — bao gồm Donbas — và hai quận của khu vực Kharkiv sử dụng mọi phương tiện sẵn có để rời đi ngay lập tức. Họ tổ chức thêm xe lửa và xe buýt.
Chính quyền khu vực cho biết, Nga đã tiến hành một số cuộc tấn công tên lửa bổ sung vào khu vực Dnipropetrovsk ngay phía Tây Donbas hôm Chủ nhật, phá hủy một cơ sở hạ tầng ở thành phố Dnipro và một cơ sở công nghiệp ở thành phố Pavlohrad.
Theo thống đốc Kharkiv, các lực lượng Ukraina chỉ sau một đêm đã phá hủy một nhánh quân của Nga đang tiến về Izyum. Thông tin này chưa thể xác minh tính độc lập.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết họ đã nhắm mục tiêu vào Dnipro bằng tên lửa Kalibr từ một khinh hạm của hạm đội Biển Đen và tên lửa của họ cũng tấn công khu vực Mykolayiv, miền Nam Ukraina và một sân bay quân sự gần Kharkiv, nơi họ cho biết đã phá hủy một hệ thống tên lửa phòng không S-300.
Những tuyên bố đó không thể được xác nhận một cách độc lập. Dnipro - một trong những thành phố lớn nhất của Ukraina - là trung tâm hậu cần cho các hoạt động quân sự của Ukraine ở Donbas.
Nỗ lực ban đầu của Nga nhằm chiếm Kyiv và các thành phố khác ở miền Bắc Ukraina đã sụp đổ vào cuối tháng 3, một phần do các đơn vị Ukraina tấn công xe tăng và xe bọc thép của Nga bằng chiến thuật du kích, tấn công vào các tuyến đường tiếp tế dài của Nga chạy qua rừng và làng mạc mà cư dân của họ đã chuyển tiếp tin tức tình báo đến.
Nhiều nhóm tác chiến cấp tiểu đoàn của Nga rút khỏi miền bắc Ukraina đã bị vùi dập nặng nề đến mức họ sẽ không thể tái triển khai đến mặt trận Donbas sớm, các quan chức Ukraina và phương Tây cho biết.
Một quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc cho biết: “Chúng tôi đã thấy dấu hiệu về một số đơn vị, theo nghĩa đen, cho tất cả các ý định và mục đích". Ông cho biết thêm, Nga đang cố gắng huy động khoảng 60.000 quân dự bị để lấp đầy khoảng trống về nhân lực.
Tình hình chiến thuật đang có lợi hơn cho Nga ở mặt trận Donbas. Các đường tiếp tế của Nga ngắn hơn và khu vực hoạt động tập trung hơn cho phép Nga sử dụng hiệu quả hơn sự hỗ trợ trên không, các quan chức quân sự Ukraina và phương Tây cho biết.
Loại hình chiến tranh khác biệt này, với các đội hình lớn đối đầu nhau thay vì tấn công đơn vị nhỏ, là lý do chính khiến Kyiv nói rằng họ cần gấp các loại vũ khí hạng nặng, chẳng hạn như pháo binh, xe tăng và pháo phòng không mà hầu hết các đồng minh phương Tây đều miễn cưỡng cung cấp.
“Trận chiến ở Donbas sẽ khiến bạn nhớ đến Chiến tranh thế giới thứ hai, với các cuộc hành quân và diễn tập quy mô lớn, với sự tham gia của hàng nghìn xe tăng, xe bọc thép, máy bay và pháo binh. Và đây sẽ không phải là một hoạt động cục bộ, dựa trên những gì chúng tôi thấy trong quá trình chuẩn bị của Nga”, Ngoại trưởng Ukraina Dmytro Kuleba cho biết sau cuộc gặp với các bộ trưởng của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương vào tuần trước.
“Hoặc là bạn giúp chúng tôi ngay bây giờ — và tôi đang nói vài ngày chứ không phải vài tuần — hoặc sự giúp đỡ của bạn sẽ đến quá muộn và nhiều người sẽ chết”.
Trong khi Ukraina ban đầu tìm kiếm các hệ thống vũ khí hạng nặng do Liên Xô thiết kế mà quân đội của họ được huấn luyện để sử dụng, thì nguồn cung cấp thiết bị và đạn dược hạn chế, kết hợp với viễn cảnh xung đột kéo dài, có nghĩa là Kyiv hiện đang yêu cầu mua vũ khí hạng nặng tiêu chuẩn NATO, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraina Oleksii Reznikov cho biết.
“Các vũ khí do Liên Xô sản xuất mà chúng tôi có được chỉ có thể tăng cường sức mạnh cho Ukraina trong một thời gian ngắn”, ông nói trong một bài phát biểu được đăng tải bởi Bộ Quốc phòng.
Ông nói, Ukraina đã giành chiến thắng trong vòng đầu tiên của cuộc chiến nhờ các cuộc giao tranh bằng bộ binh áp sát, nhưng giờ đây Nga đã thay đổi chiến thuật của mình và đang dựa nhiều hơn vào các cuộc tấn công bằng pháo, hàng không và tên lửa tầm xa - những vũ khí mà Ukraina có khả năng hạn chế.
Ông Reznikov nói: “Cuộc chiến đang bước vào giai đoạn tranh giành các nguồn lực, hầu như không giới hạn ở Nga so với Ukraina. "Để giành chiến thắng trong cuộc chiến này, chúng tôi cần một loại hỗ trợ khác với những gì chúng tôi nhận được trước đây".
Các nhà lãnh đạo phương Tây đang tăng cường hỗ trợ. Thủ tướng Anh Boris Johnson, hôm thứ Bảy đã đi dạo quanh Kyiv với ông Zelensky, đã công bố các hỗ trợ khác bao gồm 120 xe bọc thép và hệ thống tên lửa chống hạm mới. Đó là gói hàng ngày thứ Sáu bao gồm tên lửa phòng không tầm ngắn Starstreak, thêm 800 tên lửa chống tăng và bom, đạn công nghệ cao vượt qua các mục tiêu để tấn công chính xác.
“Cuộc chiến này sẽ chiến thắng trên chiến trường”, Giám đốc chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu Josep Borrell đã tweet vào thứ Bảy. Ông đã đến Kyiv vào thứ Sáu, cùng với người đứng đầu Ủy ban châu Âu, sau đó cho biết EU đang đề xuất 500 triệu euro, tương đương 544 triệu USD, hỗ trợ mới cho quân đội Ukraina, bên cạnh 1 tỷ euro được phân bổ trước đó cho vũ khí.
Mỹ đã công bố viện trợ quân sự bổ sung 400 triệu USD cho Ukraina vào tháng 4, trong tổng số 1,4 tỷ USD kể từ khi chiến tranh bắt đầu vào ngày 24/2. Washington đang cung cấp Javelins, tên lửa Stinger, hàng trăm máy bay không người lái lảng vảng Switchblade và radar phản pháo — nhưng cho đến nay, không có vũ khí hạng nặng nào được Kyiv yêu cầu.
Cho đến nay, chỉ có Cộng hòa Séc cung cấp xe tăng cho Ukraina, gửi những chiếc T72M do Liên Xô thiết kế, trong khi Slovakia chuyển giao cho Ukraina hệ thống phòng không S-300 sau khi triển khai các khẩu đội Patriot để thay thế nó.
Trước khi cuộc tấn công toàn diện của Nga bắt đầu vào tháng 2, Ukraina đã kiểm soát khoảng 2/3 khu vực Donetsk và Luhansk bao gồm Donbas. Phần còn lại do các nước cộng hòa nhân dân Donetsk và Luhansk quản lý, các tổ chức được thành lập sau sự can thiệp của Nga vào năm 2014, khi Moscow cũng sáp nhập Crimea từ Ukraina.
Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tháng 2 đã công nhận các tiểu khu này trong biên giới mà họ tuyên bố chủ quyền bao gồm toàn bộ khu vực Donetsk và Luhansk, bao gồm các thành phố Kramatorsk, Slovyansk và Severodonetsk vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraina.
Các quan chức Ukraina cho biết mục tiêu của Moscow có thể vượt xa việc chiếm giữ những khu vực này và ông Putin tìm cách tiêu diệt các đơn vị tốt nhất của Ukraina trong trận Donbas để sau đó cố gắng chiếm lại phần còn lại của đất nước, bao gồm cả Kyiv.
Không giống như ở các khu vực phía bắc của Kyiv, Chernihiv và Sumy, nơi ủng hộ Ukraina độc lập khỏi Nga từ lâu, Moscow có thể tin tưởng vào ít nhất một số hợp tác từ người dân địa phương ở Donbas và các khu vực lân cận của miền Đông và miền Nam Ukraina, nơi một số dân số có thiện cảm với Nga.
Tại khu vực Luhansk, bốn thị trưởng thành phố đã đổi phe và bắt đầu hợp tác với quân đội Nga, bao gồm cả thị trưởng của thành phố tiền tuyến Rubizhne, theo chính quyền khu vực.
Tại Mariupol bị bao vây, nơi sự kháng cự ác liệt của người Ukraina vẫn tiếp tục diễn ra ở các khu vực của thành phố, bao vây một lực lượng lớn của Nga, một thành viên của hội đồng thành phố từ một đảng chính trị thân Nga đã đảm nhận nhiệm vụ thị trưởng dưới sự bảo trợ của lực lượng chiếm đóng Nga, theo ông xuất hiện trên truyền hình Nga. Ukraina cho biết họ đã bắt đầu các thủ tục phản quốc chống lại ông này.
Theo thị trưởng đắc cử của thành phố, ít nhất 5.000 người và có thể nhiều người khác đã chết ở Mariupol dưới các cuộc pháo kích và ném bom của Nga. Truyền thông nhà nước Nga thường đổ lỗi cho sự tàn phá ở đó và những nơi khác ở Ukraina, cho "Đức Quốc xã" Ukraina, những kẻ bị cáo buộc bao vây các thành phố của chính họ để buộc tội Moscow.
Trong một lời thừa nhận thẳng thắn bất thường, Aleksandr Sladkov, nhà bình luận quân sự của đài truyền hình nhà nước Nga, đã viết trong một bài đăng trên mạng xã hội rằng Mariupol đang được san bằng để làm gương cho phần còn lại của Ukraina.
“Hãy để họ xem ở Kyiv và Lviv, Cherkasy và Poltava, Ternopil và Chernivtsi — nếu thành phố không đầu hàng, nó sẽ bị tiêu diệt”, ông viết. "Các thành phố ở miền Trung và miền Tây Ukraina cũng sẽ bị phá hủy nếu họ quyết định chống lại quân đội Nga".
CHẤN HƯNG (Nguồn: WSJ)
