Từ Jeff Bezos đến Kendra Scott: Vì sao những CEO này đều đã rời bỏ công ty mà họ thành lập?

Theo đó, tuần trước Pinduoduo thông báo họ đã đạt 788,4 triệu người dùng, vượt qua con số 779 triệu của Alibaba và 300 triệu của Amazon, người sáng lập và chủ tịch, Colin Huang, thông báo ông từ chức.

Nhưng tại sao Huang, người đã từ chức CEO vào tháng 7 và có giá trị tài sản ròng 50 tỷ USD theo ước tính của Forbes, lại rút lui khi đạt được một cột mốc quan trọng như vậy?

Hiếm khi việc từ chức là dễ dàng đối với một giám đốc điều hành, nhưng nó có thể đặc biệt khó khăn đối với những người là nhân viên số 1.

Nhưng đối với Huang, sự giám sát của ông đối với công ty và đối lĩnh vực công nghệ Trung Quốc đang ngày một tăng, có thể điều này đã góp phần vào quyết định ra đi của mình.

Trong lá thư gửi cổ đông năm 2021, ông Colin Huang đã giải thích hai lý do đằng sau việc từ chức.

Thứ nhất là để đảm bảo sự phát triển chất lượng cao và tốc độ cao của Pinduoduo trong 10 năm tới. Với tư cách là nhà sáng lập công ty, ông nhận thấy mình là người thích hợp nhất để đảm nhận nhiệm vụ này bằng cách bước ra khỏi lĩnh vực kinh doanh và vùng an toàn để bắt tay vào hành trình khám phá.

Thứ hai là xóa đi màu sắc cá nhân. Colin Huang hy vọng sẽ dần dần có thêm nhiều nhân tố để định hình nên Pinduoduo.

Ông ấy không phải là người sáng lập duy nhất làm được như vậy trong những tháng gần đây.

Theo công ty tuyển dụng Challenger, Grey & Christmas, trong năm qua số lượng CEO đã giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái với 1.314 người rời khỏi vị trí này, một phần là do các công ty miễn cưỡng thực hiện những thay đổi lãnh đạo lớn giữa cuộc khủng hoảng COVID-19, ngoài ra 195 người đã rời đi trong hai tháng đầu năm 2021.

Trong số đó, cũng có một số người không tự nguyện từ chức, bao gồm cả John Matze, người đã bị sa thải khỏi vị trí Giám đốc điều hành của Parler sau khi Amazon Web Services đưa ứng dụng xã hội này vào chế độ ngoại tuyến do liên quan đến cuộc tấn công vào Điện Capitol của Hoa Kỳ và Leon Black, người đã từ chức với tư cách Giám đốc điều hành của Apollo Global Management sau khi phát hiện mối quan hệ của ông với nhà tài chính quá cố và tội phạm tình dục bị kết án Jeffrey Epstein.

Jane Stevenson, phó chủ tịch của tổ chức tư vấn Korn Ferry cho biết: “Con người vẫn luôn có vô vàn ý tưởng về những gì mình muốn làm và trong trường hợp của các nhà sáng lập đã đạt được thành công, họ sẽ có thứ tự những dự định nào được ưu tiên. Tôi đã từng gặp nhiều CEO cho rằng cuộc đời này thật quá ngắn ngủi và có quá nhiều thứ để làm. Vì thế họ quyết định dừng lại và tìm kiếm những cơ hội mới”. 

Một trong những bằng chứng cho xu hướng này là sự kiện CEO của Amazon kiêm tỷ phú, Jeff Bezos thông báo từ chức.

Vào tháng 2, ông thông báo kế hoạch từ chức giám đốc điều hành của gã khổng lồ thương mại điện tử mà ông đã thành lập từ ga ra ở Seattle vào năm 1994.

Bezos, người được Forbes ước tính trị giá 178,1 tỷ USD sẽ chuyển sang vai trò chủ tịch điều hành Amazon. Giám đốc điều hành dịch vụ Andy Jassy sẽ kế nhiệm ông.

Trong thư gởi đến nhân viên của mình, Bezos đã viết: “Khi bạn phải gánh trách nhiệm (công ty) như vậy, rất khó để tập trung vào những thứ khác” và cho biết thêm ông mong muốn dành thời gian sắp tới với tư cách là một mạnh thường quân hoạt động các quỹ từ thiện của mình như Bezos Earth Fund.

Sự ra đi của Bezos cũng đúng lúc sự nghiệp Amazon đạt tới hoàng kim khi báo cáo cho thấy công ty đã đạt doanh thu kỷ lục 125,6 tỷ USD trong quý IV/2020, và sau 27 năm cầm quyền, ông đã vươn lên dẫn đầu.

Trong khi một CEO thì thường nhiệm kỳ sẽ dài hơn bất kỳ vị trí cao cấp nào, thường là 6-9 năm, giảm so với 8 năm vào năm 2016, theo dữ liệu từ Korn Ferry.

Stevenson nói: “Có rất nhiều CEO đã có thâm niên hơn một thập kỷ trong công việc so với trước đây. Nhiều nhà sáng lập-CEO đã từ chức trong năm nay, như Bezos, là ngoại lệ đối với quy tắc này. Bà cho biết thêm: "Những nhà sáng lập kiêm cả vị trí giám đốc điều hành thường có mối quan hệ chặt chẽ với các công ty mà họ đã thành lập nên."

Một ví dụ khác, Kendra Scott từ chức Giám đốc điều hành công ty kinh doanh trang sức cùng tên của cô vào tháng 2, gần 20 năm sau khi thành lập công ty.

Với phần lớn cổ phần trị giá 510 tỷ USD theo ước tính của Forbes, “trùm trang sức” vùng Texas đã có quyết định giống Bezos.

Bà sẽ tiếp tục tham gia vào thương hiệu của mình, tập trung vào thiết kế, trải nghiệm khách hàng và hoạt động từ thiện với tư cách là chủ tịch điều hành.

Sau khi điều hành doanh nghiệp của mình trải qua một giai đoạn chuyển đổi bán lẻ nhanh chóng để đáp ứng với COVID-19, có khả năng Scott coi việc thế giới sắp trở lại trạng thái bình thường là một cơ hội để chuyển đổi lãnh đạo. “Có thể đã đến lúc phải thay đổi", bà chia sẻ. 

Một trường hợp khác là CEO Reshma Saujani của Girls Who Code (tổ chức phi lợi nhuận nhằm hỗ trợ và tăng số lượng phụ nữ trong ngành khoa học máy tính).

Một thập kỷ sau khi thành lập tổ chức phi lợi nhuận, bà quyết định cần có sự thay đổi lãnh đạo và khi bà từ chức vào tháng 4/2020 để trở thành chủ tịch hội đồng quản trị, COO của bà, Tiến sĩ Tarika Barrett cũng sẽ từ chức. “Tôi tin rằng các nhà lãnh đạo không thể hoặc không nên ở lại tổ chức của mình mãi mãi, điều đó sẽ ngăn chặn việc doanh nghiệp mình có thẻ đổi mới", Saujani nói với Forbes trong một cuộc phỏng vấn độc quyền vào tháng trước. “Tôi nghĩ rằng đặc biệt với thời điểm xã hội quay trở lại trạng thại bình thường mới sau khi Covid-19 xảy ra, đây là lúc thích hợp để thay đổi lãnh đạo."

Thời điểm khủng hoảng có thể làm sáng tỏ tầm quan trọng của việc lập kế hoạch kế nhiệm, đặc biệt là đối với các nhà sáng lập-CEO, những người có trách nghiệm vô cùng to lớn trong công ty của họ. Vì lý do này, những CEO có xu hướng tìm kiếm những người kế nhiệm từ ngay bên trong công ty mình.

Jane Stevenson, phó chủ tịch tư vấn tổ chức Korn Ferry nói: "Khi bạn nghĩ về vị trí mà một công ty đang hướng tới, việc tìm đến một người lãnh đạo phù hợp với công ty là thực sự quan trọng. Và thực tế, rõ ràng việc tìm người lãnh đạo từ trong nội bộ công ty thay vì ra bên ngoài tìm kiếm người thừa kế là một điều rất thuận lợi, bởi vì người đó đã phù hợp với văn hóa công ty, hiểu rõ về công ty, hiểu rõ về thị trường mà công ty mong muốn".

Chính vì lý do này mà chỉ ở các công ty lớn hiện nay, khi các CEO rời bỏ vị trí, họ thường tìm đến những người thừa kế ngay tại trong công ty mình, vì hơn hết họ hiểu công ty của mình đang thực sự cần gì, họ cần những người đem lại cảm giác an toàn.

Stevenson nói: “Rất thường xuyên, người sáng lập thường chuyển sang vai trò chủ tịch, cho dù đó là ghế điều hành hay không điều hành,” Stevenson nói. "Thật khó để một người sáng lập có thể rời bỏ hoàn toàn."