TTCK phái sinh Việt Nam đạt được những gì sau 1.000 phiên giao dịch?

Ngày 6/8 đánh dấu phiên giao dịch thứ 1.000 được tổ chức trên thị trường chứng khoán phái sinh. Hiện tại, thị trường phái sinh cung cấp 2 dòng sản phẩm là hợp đồng tương lai (HĐQT) chỉ số cổ phiếu VN30 và HĐTL trên trái phiếu Chính phủ (kỳ hạn 5 năm và kỳ hạn 10 năm).

Hiện nay, HĐTL trên chỉ số VN30 có thanh khoản cao và ổn định nhất trên thị trường phái sinh trong nước. Năm 2020, khối lượng giao dịch bình quân đạt 160.000 hợp đồng/phiên và đạt kỷ lục giao dịch với 356.033 hợp đồng vào ngày 29/7/2020. Trong 7 tháng đầu năm 2021, kỷ lục giao dịch mới được xác định với 403.266 hợp đồng vào phiên giao dịch ngày 12/7.

Tổng KLGD, OI của HĐTL VN30 và diễn biến chỉ số VN30 trong 1.000 phiên TTCKPS. Nguồn: HNX.

Trong khi đó, HĐTL trên trái phiếu Chính phủ thanh khoản chưa cao kể từ khi ra đời vào ngày 4/7/2019, do còn tồn tại một số hạn chế nhất định gây trở ngại cho sự tham gia của ngân hàng thương mại vốn được xem là đối tượng đầu tư quan trọng nhất mà dòng sản phẩm này hướng tới. Mặc dù vậy, trong dài hạn, sản phẩm này vẫn được các chuyên gia kỳ vọng sẽ trở thành công cụ phòng ngừa rủi ro lãi suất hiệu quả. Tổng khối lượng giao dịch HĐTL trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 5 năm từ ngày 4/7/2019 đến hết ngày 6/8/2021 là 296 hợp đồng, khối lượng hợp đồng mở (OI) đạt 0 hợp đồng.

Thống kê KLGD theo tháng của HĐTL trên chỉ số VN30 (từ tháng 8/2017 đến tháng 6/8/2021). Nguồn: HNX.

Ngày 28/6/2021, SGDCK Hà Nội (HNX) khai trương sản phẩm HĐTL trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm, nhằm đáp ứng sát hơn nữa nhu cầu phòng vệ trên thị trường cơ sở. Khối lượng giao dịch của lợi hợp đồng này tính đến hết ngày 6/8/2021 đạt 1.123 hợp đồng, OI là 149 hợp đồng. 

OI toàn thị trường cũng được duy trì tăng ổn định qua các năm. Thị trường khai trương với OI là 202 hợp đồng. Đến ngày 31/12/2020, OI đạt 40.339 hợp đồng. Và tính đến cuối phiên giao dịch thứ 1.000, OI toàn thị trường đạt 37.614 hợp đồng, gấp 4,65 lần so với cuối năm 2017.    

Tính đến phiên giao dịch thứ 1.000, đã có 423.639 tài khoản chứng khoán phái sinh được mở, gấp 24,75 lần so với cuối năm 2017. Về cơ cấu thành viên đã có 23 công ty chứng khoán là thành viên giao dịch, đóng góp tích cực vào hoạt động giao dịch sôi nổi trên thị trường. 

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, thị trường này vẫn tồn tại một số hạn chế cần được lưu tâm khắc phục trong thời gian tới. 

Thứ nhất, cơ cấu sản phẩm trên thị trường chưa thật sự đa dạng để thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư trong và ngoài nước. Sản phẩm HĐTL trên chỉ số VN30 tuy có thanh khoản tốt nhưng vẫn cần được phát triển thêm với các chỉ số cơ sở khác có tính đại diện và hấp dẫn trên thị trường. Các sản phẩm HĐTL trái phiếu Chính phủ chưa thật sự dễ tiếp cận với đối tượng đầu tư chính, là các ngân hàng thương mại. Để khắc phục được hạn chế này, cần rất nhiều trao đổi cởi mở hơn nữa giữa các nhà tạo lập chính sách từ Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cũng như các đơn vị tổ chức thị trường (HNX, HoSE, VSD).

Thứ hai, nhà đầu tư cũng chưa thực sự đa dạng, chủ yếu cá nhân trong nước vẫn là đối tượng chiếm đa số. Tỷ trọng khối lượng giao dịch của cá nhân trong nước mặc dù có giảm dần, từ 98% vào cuối năm 2017 xuống còn còn 83,81% năm 2020, và trong 7 tháng đầu năm 2021 còn 81,17%, nhưng nhìn chung vẫn ở mức cao. Giao dịch của nhà đầu tư tổ chức trong nước (bao gồm cả tự doanh) và của nhà đầu tư nước ngoài đã tăng lên nhưng cũng vẫn chiếm tỉ trọng nhỏ, trung bình lần lượt khoảng 17,7% và 1,13% tổng khối lượng giao dịch toàn thị trường. Hiện nay, HNX đang tiếp tục phối hợp các cơ quan quản lý để nghiên cứu cải thiện các chính sách và tăng cường quảng bá về thị trường nhằm thúc đẩy đa dạng hóa cơ cấu nhà đầu tư trên thị trường phái sinh.

Dư địa phát triển của thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam

Trên cơ sở những thành tựu đã đạt được trong 1.000 phiên giao dịch qua, HNX đã và đang tiếp tục nghiên cứu phát triển các sản phẩm mới như HĐTL trên chỉ số cố phiếu khác, HĐTL trên cổ phiếu đơn lẻ (SSF), hợp đồng quyền chọn trên chỉ số chứng khoán và hợp đồng quyền chọn trên cổ phiếu đơn lẻ (SSO). Lộ trình cho mỗi sản phẩm sẽ theo sát chủ trương được Chính phủ phê duyệt, gắn với mức độ ổn định của hạ tầng công nghệ cũng như mức độ sẵn sàng của thị trường. 

Về hệ thống công nghệ, hệ thống giao dịch bù trừ thanh toán mới thuộc gói thầu với Sở GDCK Hàn Quốc (KRX) đang được tích cực thử nghiệm và khi hoàn thiện, được kỳ vọng sẽ cung cấp thêm nhiều chức năng giao dịch ưu việt cho thị trường phái sinh, đảm bảo định hướng phát triển dài hạn của thị trường.

Cuối cùng, với việc tiếp tục phát huy hiệu quả trong công tác giám sát, đảm bảo thị trường vận hành thông suốt, hiệu quả và an toàn.

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin