Trước đại hội cổ đông lịch sử của Sabeco: Kế hoạch lợi nhuận 2018 giảm, người Thái đang toan tính gì? (bài 1)

Người Thái chủ trì

Vào ngày 21/7 tới, Tổng công ty Cổ phần Bia rượu Nước giải khát Sài Gòn-Sabeco (SAB) sẽ tổ chức đại hội cổ đông thường niên 2018. Đây là đại hội mang tính lịch sử của SAB sau khi người Thái nắm 53,69% cổ phần của Sabeco.

Trong tài liệu gửi cho cổ đông trước đại hội, ông Koh Poh Tiong, Chủ tịch Hội đồng quản trị Sabeco đã ký hàng loạt tờ trình để xin ý kiến cổ đông tại đại hội. Cụ thể, SAB sẽ trình cổ đông hàng loạt tờ trình như Kế hoạch tiền lương, thù lao, tiền thưởng 2018 của Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát.

Theo đó, số lượng thành viên chuyên trách từ 4 người năm 2017 sẽ tăng thành 5 người nhưng tiền lương từ 4,96 tỷ đồng chỉ còn 3,72 tỷ đồng và tiền thường từ 620 triệu đồng xuống 604 triệu đồng. Số lượng thành viên kiêm nhiệm tăng từ 4 ở năm 2017 lên con số 10 ở năm nay, kéo quỹ thù lao tăng từ 759 triệu đồng lên 1,43 tỷ đồng.

Cơ cấu cổ đông hiện tại của Sabeco.

Ban lãnh đạo SAB cũng trình cổ đông kế hoạch phân phối lợi nhuận 2018. Cụ thể, đến 31/12/2017, SAB còn 3.713 tỷ đồng lợi nhuận. SAB sẽ trích 337 tỷ đồng vào Quỹ khen thưởng phúc lợi, Quỹ đầu tư phát triển 14,7 tỷ đồng, Quỹ công tác xã hội 51,6 tỷ đồng, chia cổ tức 35% bằng tiền mặt hết 2.244 tỷ đồng. Còn lại lợi nhuận sau thuế là 6.014 tỷ đồng.

Ngoài ra, đại hội lần này SAB sẽ trình cổ đông thông qua hàng loạt tờ trình khác như Tờ trình thay đổi ngành nghề kinh doanh, Tờ trình thay đổi cấu trúc quản lý doanh nghiệp, Tờ trình thay đổi bổ sung điều lệ Sabeco, Tờ trình thông qua việc bổ nhiệm Hội đồng quản trị nhiệm kỳ 2018-2023 với 7 thành viên…

2017 là năm đầy biến động với Sabeco khi cơ cấu cổ đông của SAB có sự thay đổi mạnh. Cụ thể, Công ty TNHH Vietnam Beverage của người Thái tham gia vào Hội đồng quản trị và điều hành các hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty.

Hiện tại, Beverage nắm 53,59% cổ phần SAB. Bộ Công thương đại diện cho phần vốn Nhà nước tại Sabeco nắm 36% cổ phần. Công ty Cổ phần Thương mại Bia Sài Gòn Nam Trung Bộ nắm 0,01% cổ phần. Còn lại là các cổ đông nhỏ lẻ khác.

Tuy nhiên, kế hoạch kinh doanh năm 2018 của Sabeco được xây dựng lại giảm tới 19% dù sức tiêu thụ bia được dự báo tăng trưởng ở mức 5%, thuế tiêu thụ đăc biệt cũng tăng 5% kể từ ngày 1/1/2018. Sự kỳ vọng về lợi nhuận sau thuế 2018 của Sabeco giảm 19% so với năm 2016, vào khoảng 4.007 tỷ đồng, tỷ lệ chia cổ vẫn duy trì ở mức 35%.

Để tập trung nguồn lực đầu tư vào ngành nghề kinh doanh chính của công ty, Sabeco đang tích cực triển khai thoái vốn tại các khoản đầu tư không hiệu quả. Sabeco cũng có kế hoạch đánh giá lại các chiến lược thương hiệu, xây dựng hoạt động marketing phù hợp với định vị sản phẩm và hoàn thiện xây dựng hệ thống quản lý phòng kiểm nghiệm.

Kết quả kinh doanh năm 2017 của Sabeco vẫn duy trì ổn định và có sự tăng trưởng so với năm trước khi tổng sản lượng đạt 1,791 triệu lít, mang về 35.218 tỷ đồng doanh thu và 4.949 tỷ đồng lợi nhuận. Sabeco tiếp tục là đơn vị dẫn đầu về thị phần bia Việt Nam trong năm 2017 và xuất khẩu qua hơn 30 quốc gia.

Tính đến thời điểm 31/12/2017, Sabeco có 3 công ty con sở hữu 100% vốn, 19 công ty con sở hữu trên 51% và 19 công ty liên doanh liên kết. Lợi nhuận ghi nhận từ các công ty liên doanh, liên kết đóng góp đáng kể vào lợi nhuận của công ty năm 2017.

Toan tính gì?

Trước khi tổ chức đại hội cổ đông thường niên 2018, vào ngày 23/4 Sabeco đã tổ chức đại hội cổ đông bất thường lần 1 năm 2018 để đưa người Thái vào Hội đồng quản trị Sabeco. Cụ thể, cổ đông đã thông qua việc bầu bổ sung 3 người Thái vào Hội đồng quản trị SAB.

Trong đó, ông Tan Tiang Hing với 94,522% cổ phiếu có quyền tham dự họp tán hành, kế tiếp là ông Koh Poh Tiong với con số xấp xỉ hơn 95% và ông Sunyaluck Chaiajornwat trúng cử với tỷ lệ hơn 84%. Sau đó, ông Koh Poh Tiong được bầu làm Chủ tịch Hội đồng quản trị Sabeco.

Ông Koh Poh Tiong sinh năm 1946, quốc tịch Singapore đang là Chủ tịch HĐQT Beer Group, đơn vị sở hữu 49% vốn điều lệ của Công ty TNHH Vietnam Beverage. Còn ông Tan Tiang Hing sinh năm 1964, quốc tịch Malaysia đang là Tổng giám đốc Công ty Dexcel International và từng làm cho Heneiken.

Ông Sunyaluck Chaiajornwat sinh năm 1997, quốc tịch Thái Lan đang làm việc tại Weerawong Chinnavat & Partners Ltd của Thái Lan, chuyên về lĩnh vực tài chính ngân hàng và tài chính doanh nghiệp, tài trợ dự án và tái cơ cấu nợ.

Để 3 người Thái vào Hội đồng quản trị Sabeco, vào ngày 18/12/2017 trong phiên đấu giá chào bán cạnh tranh 343,68 triệu cổ phần Sabeco do Bộ Công Thương sở hữu, Công ty TNHH Vietnam Beverage, công ty liên quan đến tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi đã mua được toàn bộ số cổ phần này với giá 5 tỷ USD. Giao dịch thành công, Beverage trở thành cổ đông lớn nhất Sabeco với tỷ lệ sở hữu 53,59% vốn điều lệ.

Sabeco đang oằn mình gánh khoản nợ khổng lồ màtỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi đi vay 5 tỷ USD để mua cổ phần SAB.

Ngay sau khi giao dịch chuyển nhượng cổ phần hoàn tất vào cuối năm 2017, Beverage đã gửi yêu cầu bổ sung 3 thành viên vào Hội đồng quản trị. Tuy nhiên theo quy định lại điều 13.3 của Điều lệ SAB quy định, cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 5% tổng số cổ phần trở lên trong thời hạn liên tục ít nhất 6 tháng mới có quyền đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.

Tại ngày 23/5, Beverage vẫn chưa đủ thời gian tối thiểu nắm giữ cổ phần là 6 tháng để đề cử người vào Hội đồng quản trị. Tuy nhiên, việc này vẫn được cổ đông thông qua.

Điều đáng bàn hơn, số tiền 5 tỷ USD mà người Thái dùng để thâu tóm Sabeco lại là đi vay từ các ngân hàng của Thái Lan và Singapore trong thời hạn 2 năm chứ không phải là tiền vốn tự có.

Trao đổi với chúng tôi, chuyên gia kinh tế Lê Minh Hoàng, trường ĐH Kinh tế TP.HCM cho rằng, thông thường ở những thương vụ vay vốn để mua cổ phần, các ông chủ mới sẽ phải tìm cách “bào” doanh nghiệp mình sở hữu để xoay dòng tiền trả lãi và nợ gốc.

“Sau khi chiếm quyền kiểm soát Sabeco, các nhà đầu tư sẽ dùng nhiều cách thức để trả nợ hay chuyển nợ như phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, ESOP hay phát hành trái phiếu chuyển đổi nợ. Beverage nắm 53,59% cổ phần của SAB nên quyền quyết định thuộc về họ”, ông Hoàng nói.

Chuyên gia kinh tế này cho biết thêm, Sabeco còn có miếng bánh hấp dẫn khác là đất đai khi nắm giữ quyền sử dụng 4 mảnh đất vàng và có diện tích rất lớn. Điển hình là khu đất tại 46 Bến Vân Đồn quận 4 rộng 3.872m2, khu đất 187 Nguyễn Chí Thanh quận 5 rộng 17.406m2, khu đất 474 Nguyễn Chí Thanh quận 10 có diện tích 7.729m2, khu đất 18/3B Phan Huy Ích quận Tân Bình rộng 2.216m2.

Bài 2: Ông chủ mới của Bia Sài Gòn đã thâu tóm bao nhiêu doanh nghiệp ở Việt Nam?

Đại hội cổ đông thường niên 2018 không chỉ đơn thuần chỉ là đại hội quyết định những vấn đề như các năm trước. Rất có thể, sau đại hội này Sabeco sẽ được bẻ lái theo một hướng khác và trở thành kênh phân phối hàng hoá của tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi.

Hãy nhìn cách ông chủ của ThaiBev là Charoen Sirivadhanabhakdi đầu tư rất nhiều tiền để xây dựng kênh phân phối cho các sản phẩm nước giải khát từ Thái Lan tại Việt Nam như siêu thị Metro, B’Mart, Tập đoàn Phú Thái, Vinamilk... sẽ hình dung được phần nào.