TP.HCM bùng nổ chung cư cao tầng, quản lý phòng cháy chữa cháy không theo kịp

1 năm 1.007 vụ cháy

Chiều 30/3, UBND TP.HCM đã tổ chức hội nghị Quán triệt triển khai chỉ thị về các biện pháp đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy đối với nhà chung cư, nhà cao tầng ở TP.HCM.

Theo UBND TP.HCM, trong thời gian qua tình hình cháy nổ ở TP.HCM diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng các vụ cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Trong năm 2017, TP.HCM đã xảy ra 1.007 vụ cháy, làm chết 26 người, bị thương 44 người, thiệt hại về tài sản khoảng 92,5 tỷ đồng.

Bước sang năm 2018, vào ngày 23/3 đã xảy ra vụ cháy lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản tại chung cư Carina Plaza trên đường Võ Văn Kiệt, phường 16, quận 8. Vụ cháy đã làm chết 13 người và 51 người bị thương, làm ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội và gây bất an đối với người dân đang sinh sống trong các chung cư.

Nguyên nhân dẫn đến cháy là do chủ đầu tư chung cư Carina không thực hiện đầy đủ trách nhiệm phòng cháy chữa cháy, không tổ chức thực hiện nghiêm các điều kiện an toàn phòng cháy chữa cháy. Hệ thống báo cháy chữa cháy không hoạt động dẫn đến việc phát hiện cháy của lực lượng tại chỗ không kịp thời, thông tin báo cháy chậm.

Lãnh đạo UBND TP.HCM, các quận huyện, doanh nghiệp bất động sản TP.HCM đã tham gia Hội nghị.

Lực lượng phòng cháy chữa cháy tại chỗ của chung cư Carina hoạt động kém hiệu quả. Công tác tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành quy định, yêu cầu về phòng cháy chữa cháy còn hạn chế. Cư dân sống trong chung cư Carina chưa tích cực tham gia thường xuyên các buổi hướng dẫn về phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.

Theo HoREA, hơn 15 năm qua tốc độ đô thị hóa phát triển rất nhanh, đi đôi với xu thế phát triển các chung cư và đã có hàng chục ngàn hộ gia đình lựa chọn sống trong căn hộ. Chung cư đang được phát triển tại tất cả các quận, kể cả một số huyện giáp ranh như Nhà Bè, Bình Chánh.

Các tòa nhà cao tầng đang tiếp tục được xây dựng với xu thế ngày càng cao hơn như Landmark Tower Tân Cảng 81 tầng, Bitexco Tower 68 tầng và ngày càng có nhiều tòa nhà chung cư cao trên 30 tầng.

Thống kê của HoREA đến tháng 9/2016 cũng cho thấy, TP.HCM có 1.037 chung cư. Trong đó có 474 chung cư cũ xây dựng trước năm 1975 đã hết niên hạn sử dụng. Từ năm 2012 cho đến tháng 9/2016, TP.HCM đã xảy ra 34 vụ cháy tại các tòa nhà cao tầng. Trong đó, có 26 vụ cháy tại các chung cư nhà ở.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA nhận định, sai phạm điển hình có thể dẫn đến mất an toàn phòng cháy chữa cháy chung cư là 474 chung cư cũ xây dựng trước năm 1975 không có hệ thống phòng cháy chữa cháy. Nhiều căn hộ chung cư bị cơi nới, không có lối thoát hiểm, nguy cơ cháy tiềm ẩn rất đáng quan ngại.

“Nhiều chung cư nhà được cấp phép xây dựng trong hẻm nên tiềm ẩn nguy cơ về an toàn thoát hiểm cho cư dân khi xảy cháy. Có trường hợp cơ quan chức năng duyệt quy hoạch tổng mặt bằng chung cư nhưng thiếu dành đường vào cho xe chữa cháy phòng khi xảy ra sự cố. Chủ đầu tư dự án chừa đường vào cho xe chữa cháy nhưng tải trọng mặt đường không đáp ứng theo quy định của Luật Phòng cháy chữa cháy nên xe chữa cháy hạng nặng không thể vào được”, ông Châu nói.

Thượng tá Nguyễn Thanh Hưởng, Phó giám đốc phụ trách Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy TP.HCM thống kê, TP.HCM có 406 chung cư trên 10 tầng, 500 chung cư dưới 10 tầng, gần 391 nhà cao tầng. Những vụ cháy xảy ra trong thời gian qua là do câu mắc điện không an toàn.

“Áp lực nhà ở gia tăng, việc phát triển nhà cao tầng và chung cư là tất yếu. Tuy nhiên, sau một thời gian đưa vào sử dụng thì hệ thống điện, nước xuống cấp gây nguy cơ cháy là rất cao”, ông Hưởng nói.

Rà soát quy chuẩn thiết kế

Ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM thông tin, nhà chung cư chiếm 8,4% nhà ở tại TP.HCM. Chung cư phát triển mới ngày càng tăng cao, chiếm 24,6% nhà xây mới. Đây là nhu cầu tất yếu của quá trình đô thị hoá.

Tại hội nghị, ông Nguyễn Đình Trung, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hưng Thịnh Corp đã tặng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy TP.HCM 1 triệu USD để mua trang thiết bị phục vụ công tác phòng cháy chữa cháy.

Tuy nhiên, việc phát triển ồ ạt cũng xảy ra nhiều bất cập từ công tác quản lý đầu tư xây dựng đến vận hành, tranh chấp giữa cư dân với chung cư… Cá biệt, có dự án chưa khởi công đã có tranh chấp.

“Phải xem trọng và làm nghiêm túc công tác bảo trì nhà chung cư. Chủ đầu tư có trách nhiệm thu 2% phí bảo trì và bàn giao cho Ban quản trị. Tuy nhiên, một số chủ đầu tư đưa ra nhiều lý do khác nhau để chây ì không trả kinh phí bảo trì cho cư dân rồi sử dụng sai mục đích. Đến khi bàn giao lại cho cư dân hết kinh phí nên lơ là việc phòng cháy chữa cháy”, ông Tuấn nói.

Khi có Ban quản trị phải ký hợp đồng đầy đủ với đơn vị vận hành chung cư theo đúng Thông tư 28. Nếu ký sót, khi xảy ra sự cố thì các đơn vị đó phải chịu trách nhiệm. Trong vụ cháy chung cư Carina, một ngày Ban quản lý bố trí 7 bảo vệ, trong đó có bảo vệ trực camera. Tuy nhiên, trong ngày hôm đó lại không có bảo vệ trực camera, có đủ 7 bảo vệ trong một ca trực hay không thì công an sẽ điều tra.

Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM cũng cho rằng, các chủ đầu tư phải quan tâm nhiều hơn về biện pháp huấn luyện, thoát nạn trong nhà chung cư. Trong các tài liệu bàn giao căn hộ, các doanh nghiệp nên thêm tài liệu hướng dẫn thoát hiểm. Nội quy quản lý chung cư cần thêm quy định hằng năm phải có tổ chức diễn tập phòng cháy chữa cháy.

“Sở Xây dựng sẽ rà soát lại quy chuẩn thiết kế chung cư. Có thể thêm hai thang thoát hiểm ngoài trời ở mỗi block chung cư. Cái này, hàng loạt chung cư ở nước ngoài đã làm rồi”, ông Tuấn nói.

TP.HCM bùng phát chung cư cao tầng.

Đại tá Nguyễn Sỹ Quang, người phát ngôn Công an TP.HCM cho biết, ngành sẽ họp với Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy để xây dựng lực lượng, tập và diễn tập đặc trưng cho từng khu vực, nhà máy, chung cư, khu công nghiệp. Nguy cơ cháy không chỉ ở chung cư mà ngay cả nhà phố cũng có nguy cơ rất cao.

Ngoài ra, hiện nay đang bùng phát các club không có giấy phép kinh doanh vũ trường nhưng hoạt động như vũ trường. Hàng loạt các cơ sở kinh doanh có điều kiện khác như karaoke, nhà hàng, beer club… cũng có nguy cơ cháy rất lớn, nếu có sự cố thì hậu quả rất khủng khiếp.

“Công an TP.HCM đang nghiên cứu, đề xuất UBND TP.HCM xem xét rút giấy phép và không cấp giấy phép lại nếu các cơ sở kinh doanh có điều kiện vi phạm nhiều lần”, ông Quang nói.

Trong khi đó, ông Lê Hoàng Châu cho biết thêm, Cảnh sát phòng cháy chữa cháy đã có nhiều phương tiện, thiết bị hiện đại để chữa cháy nhà cao tầng như 2 xe thang chữa cháy về lý thuyết có thể vươn đến tầng 18 nhưng trên thực tế, nếu xảy ra cháy thì khó tiếp cận mục tiêu.

Nhiều chủ đầu tư chưa thi công hệ thống phòng cháy chữa cháy đã đưa dân vào ở như Bảy Hiền Tower. Ban quản trị chung cư chưa làm đầy đủ trách nhiệm trong công tác thường xuyên bảo dưỡng, bảo trì hệ thống phòng cháy chữa cháy để đảm bảo vận hành bình thường, đúng công suất theo thiết kế đã được thẩm duyệt.

“Một số chung cư vừa túi tiền, nhà ở xã hội sử dụng trang thiết bị không đạt chuẩn, không có cháy cũng reo inh ỏi, người dân chạy xuống đất thì mới biết là cháy giả. Nhiều lần như vậy, người dân mệt mỏi và yêu cầu tắt chuông báo cháy. Điều này sẽ rất nguy hiểm khi có cháy thật”, ông Châu nói.

Ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, sau khi xảy ra vụ cháy chung cư Carina, TP.HCM đã ban hành Chỉ thị số 04/CT-UBND ngày 29/3 “Về triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy đối với chung cư, nhà cao tầng trên địa bàn TP.HCM” để hạn chế đến mức thấp nhất các nguy cơ xảy ra cháy gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản tại các chung cư và nhà cao tầng.

Chủ tịch UBND TP.HCM đánh giá, nhiều chủ đầu tư không thực hiện nghiêm về phòng cháy chữa cháy. Trách nhiệm của Ban quản trị chung cư hết sức mờ nhạt. Vụ cháy chung cư Carina là bài học hết sức quý giá cho công tác phòng cháy chữa cháy ở các quận.