Tổng giám đốc WTO cảnh báo về kế hoạch áp thuế nhập khẩu lên thép và nhôm của Mỹ

Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) Roberto Azevedo vừa bày tỏ lo ngại về kế hoạch của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế nhập khẩu lên thép và nhôm, cho thấy một sự can thiệp cực kỳ hiếm hoi vào chính sách thương mại của một nước thành viên WTO. 

“WTO rõ ràng lo ngại về việc Mỹ loan báo kế hoạch áp thuế nhập khẩu lên thép và nhôm. Khả năng leo thang là thật như chúng ta đã thấy từ những phản ứng ban đầu của các nước khác. Một cuộc chiến tranh thương mại không có lợi cho bất cứ ai. WTO sẽ theo dõi sát tình hình”, ông Azeved nói trong một phát biểu ngắn ngủi mà WTO công bố. 

Ngày 2/3, ông Trump lên tiếng thách thức khi nói rằng chiến tranh thương mại là điều tốt và dễ thắng, sau khi kế hoạch của ông áp thuế lên thép và nhôm nhập khẩu khơi ra chỉ trích toàn cầu và khiến thị trường chứng khoán thế giới sụt giảm. 

Nhôm thép Việt Nam và các nước khác sẽ bị hạn chế nhập khẩu vào Mỹ.

Ông Azevedo, người từng là nhà đàm phán thương mại của Brazil, thường phát biểu hết sức tế nhị và tránh chỉ trích bất kỳ thành viên nào của WTO. Ông nói việc các nước thành viên có sử dụng các quy định và hệ thống dàn xếp tranh chấp của WTO để giải quyết vấn đề hay không là tùy thuộc ở họ. Nhưng kế hoạch áp thuế của ông Trump được xem là mối đe dọa tiềm năng đối với chính hệ thống này, vì nó dựa trên tuyên bố về an ninh quốc gia, một lĩnh vực được miễn áp dụng các qui định của WTO. 

Các nước thành viên WTO lâu nay tránh viện dẫn an ninh quốc gia vì sợ rằng nó có thể tạo ra một điều khoản miễn áp dụng những qui định vốn đã giúp quản lý thương mại của thế giới suốt gần 1/4 thế kỉ.

Nếu việc sử dụng ngoại lệ an ninh quốc gia lan rộng, các tranh chấp thương mại tiềm năng khác mà trong đó nó có thể được sử dụng bao gồm tranh cãi về luật an ninh mạng của Trung Quốc và trong cuộc chiến tranh kinh tế giữa Nga và Ukraine. 

Nguy cơ an ninh quốc gia trở thành một biện pháp phòng vệ thường xuyên chỉ là một trong những nguy cơ mà WTO đang phải đối mặt. WTO đã cố gắng cập nhật các quy định của mình kể từ khi tổ chức này được thành lập vào năm 1995. 

WTO cũng đối mặt với nguy cơ Mỹ phủ quyết những người được bổ nhiệm vào Ban phán xử, có thể làm tê liệt cánh dàn xếp tranh chấp của WTO.

Trước đó, như chúng tôi đã đưa tin nhôm, thép Việt Nam sẽ bị hạn chế nhập khẩu vào Mỹ do Bộ Thương mại Mỹ vừa ban hành báo cáo đệ trình Tổng thống quyết định biện pháp áp dụng để hạn chế nhập khẩu thép và nhôm vì an ninh quốc gia.

Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã ban hành công khai báo cáo đệ trình Tổng thống xem xét, quyết định biện pháp áp dụng nhằm hạn chế nhập khẩu thép và nhôm theo Mục 232 Đạo luật Thương mại mở rộng năm 1962. 

Báo cáo cũng nêu rõ, việc DOC khuyến nghị một số phương án hạn chế nhập khẩu áp dụng đối với nhôm và thép dưới hình thức thuế quan hoặc hạn ngạch nhập khẩu, áp dụng với tất cả các nước, vùng lãnh thổ hoặc một nhóm nước, vùng lãnh thổ xuất khẩu các mặt hàng này vào Hoa Kỳ. 

Bộ Công thương Việt Nam đã theo dõi sát vụ việc ngay từ giai đoạn ban đầu, phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội Thép, các doanh nghiệp và các đơn vị liên quan trong và ngoài nước để trao đổi, chia sẻ thông tin và ứng phó với vụ việc. 

Với việc nhập khẩu thép và nhôm từ Việt Nam chỉ chiếm một tỷ trọng không đáng kể trong tổng nhập khẩu thép và nhôm của Hoa Kỳ. Do vậy, Bộ Công thương Việt Nam đề nghị Chính phủ Hoa Kỳ cân nhắc kỹ lưỡng việc áp dụng các biện pháp hạn chế nhập khẩu sản phẩm thép và nhôm từ Việt Nam. 

Điều này nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới và thông lệ quốc tế, không làm ảnh hưởng đến quan hệ thương mại đang phát triển tốt đẹp giữa hai nước. 

Ngoài ra, Bộ Công thương sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến của vụ việc và đang cân nhắc tất cả các phương án xử lý để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho các doanh nghiệp Việt Nam.