Tình trạng thiếu hụt chip bán dẫn toàn cầu đang ảnh hưởng đến mọi thứ như thế nào?

Thông tin trong ngành công nghiệp ô tô lúc này không phải là xe điện mới hay những bình luận mới nhất của CEO Tesla, Elon Musk.

Đó là sự thiếu hụt chất bán dẫn đang ảnh hường đến các nhà sản xuất ô tô trên toàn cầu. Vì Ford, General Motors, Toyota và những hãng khác không thể có được linh kiện điện tử nhất định mà họ cần, nên họ đang cắt giảm sản xuất các loại xe như Ford F-150 .

Không chỉ là ô tô. Ngoài ra còn có sự thiếu hụt chip dành cho máy chơi game Sony Playstation 5 và Microsoft Xbox Series X... Ngay cả Qualcomm, nhà sản xuất chip di động lớn nhất thế giới, cũng không thể có đủ bộ vi xử lý để đáp ứng nhu cầu của khách hàng sử dụng thiết bị cầm tay của mình.

Chính tình trạng này - hơn cả sự cạnh tranh hay sự đón nhận của người tiêu dùng thờ ơ với 5G - khiến tân CEO của Qualcomm, Cristiano Amon, lo lắng.

Người đàn ông 50 tuổi người Brazil này đã làm việc tại Qualcomm từ năm 1995 và trở thành chủ tịch vào năm 2018.

Ông sẽ trở thành CEO thứ 4 trong lịch sử của công ty 36 tuổi khi tiếp quản quyền lãnh đạo từ Steve Mollenkopf vào tháng 6 tới đây.

Với vai trò đó, áp lực sẽ không chỉ giữ Qualcomm ở vị trí dẫn đầu về chip di động mà còn mở rộng công ty sang các thị trường mới với kết nối 5G.

Trong một buổi phỏng vấn với CNET, ông Cristiano Amon đã khẳng định rằng: "Tình trạng thiếu chất bán dẫn đang ảnh hưởng đến mọi ngành công nghệ, và tất nhiên là cũng ảnh hưởng đến điện thoại thông minh." 

"Nếu có điều gì đó khiến tôi thức cả đêm, đó chắc chắn là cuộc khủng hoảng trong ngành công nghiệp bán dẫn", ông nhấn mạnh.

Nhu cầu về các sản phẩm công nghệ đang bùng nổ trên thị trường hiện nay, nhưng chuỗi cung ứng lại chưa sẵn sàng.

Khi đại dịch COVID-19 mới xảy ra vào năm ngoái, mọi người ở nhà và ngừng mua sắm. Các nhà máy đóng cửa, và các công ty phải trả lại đơn đặt hàng.

Nhưng sau đó nhu cầu tăng trở lại nhanh hơn bất kỳ sự mong đợi nào, đặc biệt là đối với các thiết bị giúp mọi người làm việc và tham dự các lớp học tại nhà.

Apple không thể đáp ứng nhu cầu về iPhone, máy tính và webcam của họ hầu như bán hết ở mọi nơi và các trường học không thể có được thiết bị họ cần.

ông Cristiano Amon mô tả đó là "sự phục hồi hình chữ V": lượng mua hàng giảm mạnh, kéo theo đó là nhu cầu quay trở lại nhanh chóng.

Nhưng các nhà sản xuất linh kiện không thể theo kịp đà tăng. Chiến lược sản xuất đúng lúc của các nhà sản xuất ô tô, vốn từ lâu đã mang lại lợi ích cho họ, đã phản tác dụng. Khi đại dịch xảy ra, họ đã hủy đơn đặt hàng, chỉ để thấy rằng nguồn cung không có sẵn khi nhu cầu quay trở lại.

Nhà phân tích Bob O'Donnell của Technalysis Research cho biết: “Khi ngày càng có nhiều thiết bị phụ thuộc vào kỹ thuật số - ô tô là ví dụ điển hình nhất - nhu cầu về chất bán dẫn đã tăng lên đến mức mọi người đang phải cạnh tranh với nhau về công suất hiện có”.

Đồng thời sự sụt giảm doanh số của Huawei trên thị trường điện thoại đã tác động đến ngành công nghệ. Mùa hè năm ngoái, công ty Trung Quốc đã trở thành nhà sản xuất điện thoại lớn nhất thế giới lần đầu tiên trong gần một thập kỷ mà Apple hoặc Samsung không nắm giữ danh hiệu này.

Nhưng các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Huawei đang làm ảnh hưởng đến khả năng bán thiết bị của hãng, mở ra cơ hội cho các nhà sản xuất thiết bị cầm tay Android khác thu hút khách hàng của mình.

Điều đó tạo ra nhu cầu nhiều hơn đối với bộ vi xử lý từ các công ty như Qualcomm, nhưng chuỗi cung ứng đã không được chuẩn bị cho điều đó," ông Amon nói.

Chúng tôi có một cuộc khủng hoảng đáng kinh ngạc trong chuỗi cung ứng.

Ông Cristiano Amon, Chủ tịch và cũng là tân CEO của Qualcomm

“Vì vậy, bạn cộng tất cả những điều này lại với nhau, chúng ta có một cuộc khủng hoảng đáng kinh ngạc trong chuỗi cung ứng,” Amon nói. Sự thiếu hụt đang "tác động đến mọi thứ, và tất nhiên là ảnh hưởng đến điện thoại."

Về việc sản xuất chip

Nếu thiếu, tại sao không xây thêm nhà máy để sản xuất chip? Chính quyền Tổng thống Biden tuần trước cho biết họ sẽ xem xét các chuỗi cung ứng quan trọng, bao gồm chất bán dẫn, trong 100 ngày tới, cũng như phân bổ 37 tỷ USD để thúc đẩy sản xuất chip ở Mỹ.

"Gần đây, chúng tôi đã chứng kiến ​​sự thiếu hụt chip máy tính ... đã gây ra sự chậm trễ trong sản xuất ô tô khiến công nhân Mỹ bị giảm giờ làm", Tổng thống Joe Biden cho biết vào tuần trước. "Chúng tôi cần đảm bảo các chuỗi cung ứng này an toàn và đáng tin cậy."

Đây là sự thay đổi cực kì lớn: Chi phí hàng tỷ đô la để xây dựng các cơ sở mới và chúng không thể tăng lên trong một sớm một chiều. Hầu hết các bộ vi xử lý tiên tiến đều được chế tạo ở nước ngoài.

Hầu hết các nhà sản xuất chip như Qualcomm không thực sự chế tạo chip bán dẫn của riêng họ. Họ thiết kế bộ vi xử lý của mình và sau đó thuê các công ty như Samsung và Công ty sản xuất chất bán dẫn Đài Loan, được biết đến nhiều hơn với tên gọi TSMC, để thực sự sản xuất chúng trong các nhà máy được gọi là fabs.

Việc Tổng thống Biden thúc đẩy xây dựng chip ở Mỹ sẽ không giúp ích gì cho mọi thứ bây giờ. Ông Amon cho biết phải mất khoảng 12 đến 18 tháng để xây dựng các cơ sở sản xuất chất bán dẫn mới, và thứ sẽ giúp chấm dứt sự thiếu hụt là chất xám mà các công ty đã đưa vào sử dụng.

Theo ông Amon, Qualcomm sẽ không xây dựng các cơ sở để xây dựng bộ vi xử lý của riêng mình.

Họ điều hành một số nhà máy của riêng mình ở Đức cho các thành phần RF của mình, nhưng phải dựa vào Samsung và TSMC để sản xuất chipset Snapdragon cung cấp năng lượng xử lí cho hầu hết các điện thoại Android cao cấp trên thế giới.

Tầm quan trọng của ARM và sự độc lập

Ngay cả trước khi chính thức đảm nhận vị trí CEO, ông Amon đã đấu gói thầu 1.4 tỷ USD của Qualcomm đối với Nuvia, một công ty khởi nghiệp chip do các cựu giám đốc điều hành của Apple thành lập.

Qualcomm có kế hoạch sử dụng CPU Nuvia trong mọi thứ, từ chip điện thoại thông minh đến bộ xử lý máy tính xách tay và linh kiện ô tô.

Điều đó có nghĩa là smartphone Samsung Galaxy, máy tính xách tay Lenovo và ô tô General Motors sẽ trở nên mạnh mẽ và tiết kiệm pin hơn nhiều.

Quan trọng nhất là Qualcomm sẽ dựa vào chuyên môn của Nuvia để thiết kế các lõi xử lý mới nhằm giải quyết nhu cầu công nghệ trong tương lai.

Trong khi Nuvia và Qualcomm đều sử dụng công nghệ của nhà thiết kế chip ARM, Qualcomm cấp phép cho các lõi từ ARM và Nuvia thiết kế riêng.

Điều đó cho phép công ty khởi nghiệp tùy chỉnh chúng để có hiệu suất cao và hiệu quả sử dụng điện năng tốt hơn chip mà Qualcomm có thể làm, cũng như khiến nó ít phụ thuộc hơn vào ARM, công ty đang được Nvidia mua lại với giá 40 tỷ USD.

Điều đó rất quan trọng khi các chip di động mở rộng ra nhiều khu vực hơn, khi 5G trở nên phổ biến và khi người tiêu dùng và doanh nghiệp ngày càng yêu cầu nhiều hơn về thời lượng pin từ các thiết bị của họ.

Apple cũng thiết kế các lõi xử lý dựa trên ARM của riêng mình, điều này cho phép họ bán ra các máy Mac M1 phổ biến của hãng.

Thời điểm đưa ra lời đề nghị mua lại vào tháng 1/2021, Nuvia vẫn chưa có CPU hoạt động trong quá trình sản xuất. Ông Amon từ chối cho biết khi nào các lõi Nuvia đầu tiên có thể đến được với các sản phẩm của Qualcomm nhưng cho biết "Ngay sau khi chúng tôi kết thúc việc mua lại, bạn sẽ nhận được phản hồi từ chúng tôi."

Phản đối thương vụ của ARM và Nvidia

Ngay cả khi Qualcomm muốn giảm bớt sự phụ thuộc vào ARM, họ vẫn phản đối đề xuất mua lại ARM của Nvidia.

Ông Amon nói “Điểm mạnh của cấu trúc ARM là tính độc lập của nó, Nvidia không cần mua ARM để làm những gì họ đã nói là sẽ làm."

Hồi tháng 9/2020, sau nhiều lần đàm phán, Nvidia cho biết công ty sẽ mua lại ARM từ tay SoftBank với mức giá 40 tỷ USD.

Trong quá trình mua lại, cả Nvidia và ARM đều cho biết thỏa thuận từ thương vụ này sẽ tạo ra một công ty máy tính hàng đầu cho kỷ nguyên AI mới.

Nhưng theo báo cáo từ CNBC, Ông Amon đã chính thức đệ đơn phản đối tới Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) của Chính phủ Mỹ, Ủy ban Châu Âu, Cơ quan Cạnh tranh và Thị trường Vương quốc Anh và Cục Quản lý Nhà nước về Quy chế Thị trường của Trung Quốc, cho rằng động thái mua lại ARM của Nvidia là nhằm ngăn chặn các công ty khác khỏi việc sử dụng các tài sản trí tuệ thuộc sở hữu của ARM trong tương lai.

Ông Amon phản bác lập luận rằng Nvidia cần mua ARM để giúp ARM cạnh tranh với Intel và kiến ​​trúc X86 của họ.

Các thông số trên bộ xử lý máy Mac M1 dựa trên ARM của Apple có hiệu suất vượt trội so với các mẫu máy Mac Pro được trang bị chip Intel. Ông Amon khẳng định “Hệ sinh thái ARM phát triển mạnh mẽ và tạo ra sự cạnh tranh đáng kinh ngạc trên toàn cầu vì nó độc lập.”