Thủ tướng Malaysia từ chức, ai là người kế nhiệm?

Nếu được xác nhận, việc từ chức của ông Muhyiddin sẽ chấm dứt 17 tháng cầm quyền đầy biến động, nhưng cũng mang lại nhiều bất ổn hơn cho Malaysia, khi đất nước này phải vật lộn với COVID-19 và suy thoái kinh tế.

Hiện vẫn chưa rõ ai có thể thành lập chính phủ tiếp theo, do không có đa số rõ ràng trong quốc hội. Các cuộc bầu cử cũng không chắc có được tổ chức trong thời kỳ đại dịch hay không.

Quốc vương lập hiến, vua Al-Sultan Abdullah, sẽ quyết định điều gì xảy ra tiếp theo.

Cổng thông tin Malaysiakini hôm 15/8 trích dẫn lời Bộ trưởng Mohd Redzuan Md Yusof cho hay, ông Muhyiddin đã thông báo cho các thành viên cùng đảng Đoàn kết Bản địa Malaysia biết về quyết định từ chức của mình, sau khi cạn kiệt tất cả các lựa chọn khác để duy trì chính phủ.

“Ngày mai, sẽ có một cuộc họp nội các đặc biệt. Sau đó, ông ấy sẽ đến cung điện để nộp đơn từ chức”, Mohd Redzuan nói với Malaysiakini.

Kể từ khi nhậm chức vào tháng 3/2020, ông Muhyiddin nắm quyền lực một cách bấp bênh với đa số mỏng. Gần đây, áp lực của ông càng tăng lên sau khi một số nhà lập pháp từ đảng Tổ chức Quốc gia Mã Lai Thống nhất (UMNO) - khối lớn nhất trong liên minh cầm quyền - rút lại sự ủng hộ.

Thủ tướng đã nhiều lần bỏ qua những lời kêu gọi từ chức và nói rằng ông sẽ chứng minh đa số của mình trong quốc hội, thông qua một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm vào tháng 9.

Tuy nhiên vào hôm 13/8, Muhyiddin lần đầu tiên thừa nhận rằng ông không có đa số ủng hộ. Nỗ lực cuối cùng của ông để thu hút phe đối lập là hứa hẹn cải cách chính trị và bầu cử để đổi lấy sự ủng hộ trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm. Nhưng đề nghị này đã bị nhất trí từ chối.

Theo Hiến pháp, nhà vua có quyền bổ nhiệm một thủ tướng trong số các nhà lập pháp được bầu chọn dựa trên người mà ông cho rằng có thể chỉ huy đa số. 

Oh Ei Sun, một thành viên cấp cao của Viện Các vấn đề Quốc tế của Singapore, cho biết nhà vua cũng có thể bổ nhiệm một thủ tướng lâm thời cho đến khi tìm được người kế vị lâu dài.

Thủ tướng sau đó sẽ phải đối mặt với một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm trong quốc hội, ông nói.

Các ứng cử viên tiềm năng cho chức thủ tướng hoặc thủ tướng lâm thời bao gồm phó thủ tướng Ismail Sabri Yaakob và nhà lập pháp kỳ cựu Tengku Razaleigh Hamzah, cả hai đều thuộc đảng UMNO. Lãnh đạo phe đối lập Anwar Ibrahim cũng có thể đưa ra yêu sách.

UMNO, "đảng lớn tuổi" của Malaysia, đã điều hành đất nước trong hơn 60 năm từ độc lập cho đến khi thất bại trong cuộc bầu cử năm 2018 sau những cáo buộc tham nhũng lan rộng.

Đảng này trở lại nắm quyền vào năm 2020 với tư cách là một phần của liên minh Muhyiddin. Đây là khối lớn nhất trong liên minh nhưng không giữ chức vụ hàng đầu, đóng một vai trò trong cuộc đấu đá nội bộ của liên minh.

Muhyiddin cho biết tình trạng hỗn loạn gần đây là do ông từ chối đáp ứng các yêu cầu, bao gồm cả việc bỏ cáo buộc tham nhũng đối với một số cá nhân.

Các chính trị gia UMNO bao gồm cựu thủ tướng Najib Razak và chủ tịch đảng Ahmad Zahid Hamidi đang phải đối mặt với cáo buộc ghép. Họ đã phủ nhận hành vi sai trái và nằm trong số những người rút lại sự ủng hộ dành cho Muhyiddin trong tháng này.