Thu phí ô tô vào trung tâm TP.HCM: Khó giảm ùn tắc!

Tại hội nghị phản biện dự thảo đề án "Thu phí ô tô lưu thông vào trung tâm TP.HCM để hạn chế ùn tắc giao thông" do Ủy ban MTTQ TP.HCM phối hợp với Sở Giao thông Vận tải TP tổ chức ngày 12/12, nhiều chuyên gia, nhà khoa học phân tích dự thảo còn nhiều thiếu sót, chưa đủ cơ sở để đạt được mục tiêu.

Mục tiêu của dự thảo là giảm ùn tắc giao thông, thúc đẩy người dân sử dụng các loại hình vận tải hành khách công cộng. Song song đó là giảm ô nhiễm môi trường và từ nguồn tiền thu được sẽ đầu tư ngược lại cho hạ tầng giao thông.

Theo dự thảo do Công ty CP Công nghệ Tiên Phong nghiên cứu, trung tâm TP.HCM sẽ được bao quanh bởi một vành đai với 34 cổng thu phí do một trung tâm điều hành. Dự thảo sử dụng công nghệ thu phí đa làn không dừng RFID kết hợp công nghệ ANPR (hỗ trợ xử lý vi phạm). Khi triển khai, mỗi ô tô được mở một tài khoản và lúc lưu thông vào trung tâm TP trong thời gian thu phí (từ 6-9 giờ và từ 16-19 giờ), hệ thống sẽ tự động trừ tiền vào tài khoản.

Rất nhiều tuyến đường ở TP.HCM thường xuyên ùn tắc giao thông, cần giải pháp quyết liệt để tháo gỡ.

Với ô tô vãng lai, tài xế có thể trả phí cho mỗi lần lưu thông vào trung tâm TP thông qua việc mua thẻ cào tại các điểm dịch vụ ở vành đai hoặc thanh toán online. Với phương tiện không đóng tiền, hệ thống sẽ nhận dạng và thông báo xử phạt, sau đó chuyển thông tin cho cơ quan quản lý, không cho đăng kiểm khi chưa nộp phạt.

Đơn vị tư vấn đề xuất mức phí ô tô con phải đóng mỗi lần vào trung tâm TP là 40.000 đồng, xe khách 50.000 đồng. Riêng taxi và xe đăng ký ở khu vực trung tâm được giảm 25% (phải đóng 30.000 đồng/lượt). Xe công vụ vẫn đóng phí, trừ một số loại được ưu tiên như xe cứu hỏa, cấp cứu, hộ đê... và xe buýt.

Luật sư Trương Thị Hòa, thành viên Hội đồng Tư vấn Ủy ban MTTQ TP.HCM, cho rằng không nên "đẻ" thêm loại phí này. Bởi lẽ, người dân đã phải gánh nhiều loại phí khác và đang có phí sử dụng đường bộ, nên tránh tình trạng "phí chồng phí". Chưa kể, dự thảo không nêu được những giải pháp đồng bộ trong việc hạn chế ùn tắc giao thông, như tăng cường sự tham gia của các loại hình giao thông công cộng. Dự thảo đề cập việc áp dụng theo mô hình của nhiều nước trên thế giới nhưng chung chung, không phân tích đúng đặc thù của TP.HCM nên không khả thi.

Theo PGS-TS Nguyễn Lê Ninh, Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, nhiều nội dung trong dự thảo chỉ có thể thực hiện trên lý thuyết, không có cơ sở xã hội học. Phải quy định cụ thể loại xe nào vào khu vực trung tâm để phu phí. Chẳng hạn, xe du lịch chở khách nước ngoài mà thu phí thì bất hợp lý. Xe chở hàng cho các trung tâm thương mại, cơ sở kinh doanh thì chỉ nên cho lưu thông sau 22 giờ. Xe chỉ quá giang qua khu vực trung tâm thì không cho đi vào mà phải quy định lưu thông theo các đường vành đai...

Trong khi đó, ông Hà Ngọc Trường, Phó Chủ tịch Hội Cầu - Đường - Cảng TP.HCM, nhìn nhận đây là thời điểm phù hợp để đề xuất xem xét dự thảo này bởi TP.HCM đã có cơ chế đặc thù. Tuy nhiên, để bảo đảm tính khả thi, đề án cần có tính đồng bộ với các giải pháp khác mới có thể đạt mục tiêu giảm ùn tắc giao thông. Theo ông, đơn vị đề xuất phải có các phân tích về sự tác động kinh tế - xã hội, hiệu quả đầu tư. 

Không né tránh phản biện Ông Võ Khánh Hưng, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP.HCM, cho biết sở sẽ tiếp nhận tất cả ý kiến phản biện và khẳng định không né tránh khi tham mưu UBND TP xem xét. Sở cũng sẽ phối hợp với chính quyền các quận - huyện điều tra, khảo sát xã hội học qua việc làm các phiếu thăm dò, lấy ý kiến người dân nhằm đánh giá sự đồng thuận cũng như hoàn chỉnh đề án.