Thế giới đảo lộn trong cú sốc COVID-19

Cuối năm 2019, giới chuyên gia đã dự báo về những gam màu lạc quan trong bức tranh triển vọng thế giới năm 2020: sự thịnh vượng toàn cầu đang tăng lên, các quốc gia đều cải thiện điều kiện sống, xung đột bạo lực giảm bớt… thế nhưng, một cú sốc không thể lường trước - sự lây lan tới chóng mặt, vượt ra ngoài biên giới của dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 đã làm đảo lộn tất cả.

Virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 được cho xuất phát từ một chợ hải sản ở thành phố Vũ Hán (Wuhan) thuộc tỉnh Hồ Bắc (Hubei), miền Trung Trung Quốc khoảng đầu tháng 11/2019. Cho đến nay, dịch COVID-19 đã xuất hiện ở 170 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 204.000 ca nhiễm và khoảng 8.270 trường hợp tử vong.

Cú sốc COVID-19 đã buộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phải ban bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu ngày 30/1 vừa qua, sau đó xác nhận đây là đại dịch toàn cầu ngày 11/3. Trước và sau tuyên bố của WHO, hành loạt quốc gia, từ Philippines, Kazakhstan, Mỹ tới Nam Phi, Tây Ban Nha, Colombia ... phải ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia vì dịch bệnh.

Đóng cửa biên giới, phong tỏa các khu vực dân cư..., chính phủ hàng loạt quốc gia trên thế giới phải tiến hành chính sách hạn chế giao lưu xã hội với mức nghiêm ngặt chưa từng có tiền lệ trong thời bình, nhằm giảm tốc độ lây lan của virus SARS-CoV-2 và không để hệ thống y tế quốc gia sụp đổ. Để phòng ngừa dịch bệnh lây lan, Liên minh châu Âu (EU) đã thông báo đóng cửa biên giới khối trong vòng 30 ngày, kể từ 12 giờ ngày 17/3, biện pháp vốn đã được hàng loạt quốc gia như Malaysia, Đan Mạch, Hungary... thực hiện.

Trước đó, nhiều quốc gia áp dụng đóng cửa biên giới với các nước láng giềng có dịch, như Nga, Mông Cổ đóng cửa biên giới với Trung Quốc hay Thổ Nhĩ Kỳ và Pakistan đóng cửa biên giới với Iran. Từ biện pháp ban đầu của Trung Quốc phong tỏa nhiều thành phố khi dịch COVID-19 bùng phát, lần lượt Mỹ, Italy, Peru, Saudi Arabia … cũng coi đây như biện pháp chống dịch.

Những biện pháp hạn chế xuất cảnh và nhập cảnh trong vòng 30 ngày thậm chí cũng đã được áp dụng tại các nước chưa từng ghi nhận các ca nhiễm virus SARS-CoV-2 như El Salvado. Italy, tâm dịch của châu Âu và cả thế giới, chỉ còn những đường phố, các nhà hàng hay điểm du lịch vắng vẻ đến lạ thường sau khi chính phủ “khu vực số 0” bùng phát dịch bệnh ở châu Âu này đêm 9/3 đã ban bố tình trạng cách ly trên toàn bộ đất nước khoảng 60 triệu dân.

Những biện pháp quyết liệt như giới hạn đi lại trên toàn quốc, cấm mọi hoạt động tụ tập đông người, ngừng các trận thi đấu bóng đá, đóng cửa rạp chiếu phim... nhằm đối phó COVID-19 cũng được chính phủ các nước châu Âu khác như Pháp, Tây Ban Nha, Bỉ, Đức hay Áo… đưa ra. "Truyền thống" ôm hôn nồng nhiệt hoặc bắt tay thân thiện khi gặp gỡ của người dân châu Âu giờ cũng không còn xuất hiện, khi khoảng cách tối thiểu cần giữ trong giao tiếp được khuyến cáo là 1,5 - 2 mét, và 1 mét khi xếp hàng để mua đồ tại siêu thị hoặc các cửa hàng.

Người dân các nước được yêu cầu hạn chế ra khỏi nhà nếu không thực sự cần thiết để tránh dịch bệnh lây lan. Tại thành phố Barcelona của Tây Ban Nha, cảnh sát sẽ tuần tra thường xuyên để nhắc nhở những người còn “lang thang ngoài đường” hãy sớm trở về nhà. Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thậm chí còn khuyên công dân hạn chế tới thăm cha mẹ già - những người có nguy cơ lây nhiễm và tử vong cao trước virus SARS-CoV-2.

Ở các nước thuộc Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) gồm Saudi Arabia, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Kuwait, Bahrain, Qatar và Oman, các thiết bị không người lái được huy động tối đa để giám sát và thường xuyên nhắc nhở người dân trở về nhà, nếu họ lưu lại bên ngoài quá lâu.

Những quy định xáo trộn cuộc sống này phần nào tác động đến tâm lý của người dân, tạo nên những dòng người ồ ạt đổ về các siêu thị để mua đồ tích trữ nhiều nhất có thể. Trên mạng xã hội tràn ngập những hình ảnh về những kệ hàng trống rỗng - không chỉ đồ ăn, mà kể cả những thứ nhỏ nhất như giấy vệ sinh cũng trở nên khan hiếm.

Nhu cầu khẩu trang và nước rửa tay khử trùng cũng vì thế mà tăng vọt. Tại châu Á, Philippines ngày 17/3 đã trở thành quốc gia đầu tiên đóng cửa thị trường tài chính nhằm ứng phó dịch COVID-19. Tổng thống Rodrigo Duterte cũng đã ra lệnh gần 55 triệu người dân trên đảo chính Luzon, bao gồm thủ đô Manila, không tới công sở và không sử dụng phương tiện giao thông công cộng trong vòng 30 ngày, kể từ ngày 17/3.

Tương tự, Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã yêu cầu người dân làm việc, học tập và tiến hành cầu nguyện tại nhà. Nỗi lo sợ về dịch COVID-19 đã dẫn đến tình trạng trượt dốc mang tính lịch sử của thị trường chứng khoán thế giới trong hơn 30 năm qua, mặc dù nhiều biện pháp khẩn cấp đã được ngân hàng trung ương các nước đưa ra để ngăn chặn suy thoái kinh tế.

Các doanh nghiệp trên thế giới – dù ở quy mô lớn hay nhỏ đều chịu tác động đáng kể bởi dịch COVID-19. Hãng Nissan của Nhật Bản đã đình chỉ hoạt động tại nhà máy Sunderland ở miền Bắc nước Anh – cơ sở sản xuất lớn nhất của hãng này ở châu Âu, nơi có 7.000 nhân công. Hãng Peugeot-Citroen của Pháp tạm đóng cửa toàn bộ các nhà máy của hãng này ở châu Âu trong bối cảnh dịch bệnh tại đây diễn biến phức tạp.

Một số hãng sản xuất ô tô khác như Fiat Chrysler (liên doanh giữa Italy và Mỹ), Renault (Pháp) và Volkswagen (Đức)… cũng đang lên kế hoạch tương tự. “Người khổng lồ” trong lĩnh vực công nghệ Apple cũng đóng cửa toàn bộ hệ thống cửa hàng bán lẻ bên ngoài Trung Quốc. Các hãng hàng không như Air France (Pháp), Aeroflot (Nga)… thì hướng tới phương án giảm giờ làm cho nhân viên.

Các hãng hàng không Mỹ đồng loạt cắt giảm bay quốc tế. Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA) ước tính dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 có thể khiến các hãng hàng không chở khách thất thu tới 113 tỷ USD trong năm nay.Ngành du lịch thế giới ước tính cũng thiệt hại ít nhất 22 tỷ USD.

Đền Sensō-ji ở quận Asakusa của Tokyo, Nhật Bản.Ảnh chụp ngày 16/4/2019 (ảnh trái) và ngày 9/3/2020 (ảnh phải).

Khi các trường học tại Campuchia, Ấn Độ, Bồ Đào Nha, Nhật Bản... đóng cửa để phòng dịch bệnh lây lan, nhiều bậc phụ huynh đã bất đắc dĩ kiêm nhiệm cùng lúc 3 nhiệm vụ: đi làm, trông con và là gia sư.

Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của LHQ (UNESCO) cho biết ít nhất 56 quốc gia trên thế giới đã phải đóng cửa các trường học trên toàn quốc vì các diễn biến phức tạp của dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19, ảnh hưởng đến 516 triệu học sinh.

Đây được xem là một tình huống bất thường, khi rất nhiều quốc gia chịu ảnh hưởng do cùng một vấn đề và trong cùng một khoảng thời gian.

Các hội nghị lớn hay nhỏ trên thế giới giờ đây cũng chuyển sang hình thức trực tuyến. Các cuộc họp Hội đồng Bảo an hay Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đều phải hoãn. Hàng loạt chuyến thăm, bao gồm cả chuyến thăm được chuẩn bị từ lâu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Nhật Bản, cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ ở bang Ohio, Louisiana và Georgia, Mỹ hay vòng đàm phán thương mại Anh-EU hậu Brexit... đều tạm thời hủy bỏ.

Cũng do COVID-19, một loạt các sự kiện thể thao - văn hóa được mong chờ nhất trong năm như Giải vô địch bóng đá châu Âu (EURO), Giải vô địch bóng đá Nam Mỹ (Copa America), giải đua xe Công thức 1 (F1), lễ hội âm nhạc Coachella (Mỹ) hay lễ hội âm nhạc Glastonbury (Anh)... đã không thể diễn ra theo kế hoạch đã định trong năm 2020, dù vé đã bán hết từ lâu. Brazil, Mexico và Pháp hoãn giải bóng đá quốc gia.Giải bóng rổ nhà nghề Mỹ NBA không được tổ chức.

Đó là chưa kể tới một loạt các hội chợ quan trọng khác trong các lĩnh vực công nghệ, văn học… cũng đã buộc phải hủy bỏ do lo ngại về dịch bệnh. Triển lãm du lịch ITB Berlin 2020, Hội chợ Sách Leipzig 2020 ở Đức, Triển lãm Ô tô quốc tế Geneva, Hội chợ nội thất Milan (Italy), rồi các lễ hội Songkran ở Thái Lan, những cái tên đang nối dài chưa có điểm dừng.

Tất cả những thay đổi nhanh chóng và trên quy mô lớn để ứng biến trong mùa dịch đã khiến cho thế giới có một “diện mạo” hoàn toàn khác so với vài tháng trước đây. Cuộc sống bị đảo lộn đang là câu chuyện thường nhật trên toàn thế giới trong những ngày đại dịch.

Song, trong cú sốc COVID-19, không ít người đang nhắc lại một câu nói của người cha với cậu con trai nhỏ trong bộ phim kinh điển của đạo diễn người Italy Roberto Benigni “La vita è bella” (Cuộc sống tươi đẹp): "Nếu chúng ta đều làm tốt, tất cả chúng ta sẽ chiến thắng”.

Khi toàn bộ các bệnh viện dã chiến chống dịch COVID-19 ở Trung Quốc đã đóng cửa, tỉnh Hồ Bắc bắt đầu nới lỏng hạn chế đi lại, nhiều địa danh du lịch ở Trung Quốc mở cửa trở lại, nhiều trường học nơi đây bắt đầu đón học sinh, hơn thế nữa, khi người dân trên thế giới đang chung tay gắng sức đẩy lùi dịch bệnh, đó cũng là lúc những gam màu lạc quan cho năm 2020 bắt đầu hé lộ.

Thống kê tình hình dịch bệnh COVID-19

VIỆT NAM

1405

CA NHIỄM

35

CA TỬ VONG

1252

CA PHỤC HỒI

THẾ GIỚI

74.034.352

CA NHIỄM

1.646.692

CA TỬ VONG

52.025.064

CA PHỤC HỒI

Nơi khởi bệnh	Nhiễm bệnh	Tử vong	Phục hồi
Đà Nẵng	412	31	365
Hà Nội	174	0	167
Hồ Chí Minh	144	0	123
Quảng Nam	107	3	101
Bà Rịa - Vũng Tàu	69	0	65
Khánh Hòa	64	0	29
Bạc Liêu	50	0	48
Thái Bình	38	0	35
Hải Dương	32	0	29
Ninh Bình	32	0	28
Đồng Tháp	24	0	21
Hưng Yên	23	0	22
Thanh Hóa	21	0	19
Quảng Ninh	20	0	20
Bắc Giang	20	0	20
Hoà Bình	19	0	19
Vĩnh Phúc	19	0	19
Nam Định	15	0	15
Bình Dương	12	0	12
Cần Thơ	10	0	10
Bình Thuận	9	0	9
Bắc Ninh	8	0	8
Đồng Nai	7	0	4
Quảng Ngãi	7	0	7
Hà Nam	7	0	5
Quảng Trị	7	1	6
Tây Ninh	7	0	7
Trà Vinh	5	0	5
Lạng Sơn	4	0	4
Hà Tĩnh	4	0	4
Hải Phòng	3	0	3
Ninh Thuận	3	0	2
Thanh Hoá	3	0	2
Phú Thọ	3	0	3
Đắk Lắk	3	0	3
Thừa Thiên Huế	2	0	2
Lào Cai	2	0	2
Thái Nguyên	1	0	1
Cà Mau	1	0	1
Kiên Giang	1	0	1
Bến Tre	1	0	1
Lai Châu	1	0	1
Hà Giang	1	0	1

Quốc Gia	Nhiễm bệnh	Tử vong	Phục hồi
United States	17.159.794	311.316	10.015.012
India	9.933.997	144.144	9.456.552
Brazil	6.974.258	182.854	6.067.862
Russia	2.734.454	48.564	2.176.100
France	2.391.447	59.072	179.087
Turkey	1.898.447	16.881	1.661.191
Italy	1.888.144	66.537	1.175.901
United Kingdom	1.888.116	64.908	0
Spain	1.771.488	48.401	0
Argentina	1.510.203	41.204	1.344.300
Colombia	1.444.646	39.356	1.328.430
Germany	1.388.184	23.916	1.025.000
Mexico	1.267.202	115.099	938.089
Poland	1.159.901	23.914	892.650
Iran	1.131.077	52.883	844.430
Peru	987.675	36.817	922.314
Ukraine	919.704	15.744	535.417
South Africa	873.679	23.661	764.977
Netherlands	639.746	10.246	0
Indonesia	636.154	19.248	521.984
Belgium	611.422	18.178	41.973
Czech Republic	594.148	9.882	516.786
Iraq	578.916	12.636	513.405
Chile	576.731	15.959	549.852
Romania	571.749	13.862	469.499
Bangladesh	495.841	7.156	429.351
Canada	477.353	13.702	388.018
Philippines	452.988	8.833	419.282
Pakistan	445.977	9.010	388.598
Morocco	403.619	6.711	362.911
Switzerland	394.453	6.316	311.500
Israel	363.287	3.030	340.145
Saudi Arabia	360.335	6.080	351.192
Portugal	358.296	5.815	283.719
Sweden	348.585	7.802	0
Austria	330.343	4.764	291.042
Hungary	288.567	7.381	83.940
Serbia	282.601	2.482	31.536
Jordan	267.585	3.465	230.274
Nepal	250.916	1.743	238.569
Ecuador	202.356	13.896	177.951
Georgia	198.387	1.922	167.281
Panama	196.987	3.411	164.855
United Arab Emirates	188.545	626	165.749
Azerbaijan	187.336	2.050	122.859
Bulgaria	184.287	6.005	87.935
Japan	184.042	2.688	155.547
Croatia	183.045	2.870	157.773
Belarus	165.897	1.291	143.373
Dominican Republic	156.585	2.372	121.988
Costa Rica	154.096	1.956	121.031
Armenia	150.218	2.556	128.694
Lebanon	148.877	1.223	104.207
Bolivia	147.716	9.026	126.720
Kuwait	146.971	913	142.909
Kazakhstan	143.735	2.147	128.218
Qatar	141.417	242	139.042
Slovakia	139.088	1.309	101.584
Guatemala	130.828	4.510	119.288
Moldova	130.329	2.650	112.677
Greece	127.557	3.870	9.989
Oman	126.835	1.480	118.736
Egypt	122.609	6.966	105.450
Denmark	119.779	975	83.801
Ethiopia	117.542	1.813	96.307
Palestine	115.606	1.048	90.952
Honduras	114.943	3.001	52.392
Tunisia	113.241	3.956	86.801
Myanmar	111.900	2.346	90.453
Venezuela	108.480	965	103.271
Bosnia Herzegovina	103.232	3.511	68.245
Slovenia	100.389	2.190	77.453
Lithuania	99.869	907	43.379
Paraguay	95.353	1.991	67.953
Algeria	93.065	2.623	61.307
Kenya	92.853	1.614	74.403
Libya	92.577	1.324	62.720
Bahrain	89.444	349	87.490
Malaysia	87.913	429	72.733
China	86.770	4.634	81.821
Kyrgyzstan	78.151	1.317	71.270
Ireland	76.776	2.134	23.364
Macedonia	75.597	2.194	51.493
Uzbekistan	75.396	612	72.661
Nigeria	74.132	1.200	66.494
Singapore	58.353	29	58.238
Ghana	53.386	327	52.048
Albania	50.637	1.040	26.381
Afghanistan	49.970	2.017	38.648
South Korea	45.442	612	32.947
El Salvador	42.397	1.219	38.481
Luxembourg	42.250	418	33.486
Montenegro	42.148	597	32.097
Norway	42.077	402	34.782
Sri Lanka	34.447	157	25.652
Finland	31.870	472	22.500
Uganda	28.733	225	10.070
Australia	28.056	908	25.690
Latvia	27.495	382	18.153
Cameroon	25.359	445	23.851
Sudan	21.864	1.372	12.667
Ivory Coast	21.775	133	21.335
Estonia	19.271	160	12.117
Zambia	18.456	369	17.635
Madagascar	17.587	259	16.992
Senegal	17.336	352	16.349
Namibia	17.276	164	15.196
Mozambique	17.143	145	15.241
Angola	16.362	372	8.990
French Polynesia	15.870	97	4.842
Cyprus	15.789	84	2.057
Congo [DRC]	14.930	364	12.859
Guinea	13.474	80	12.727
Maldives	13.392	48	12.760
Botswana	12.873	38	10.456
Tajikistan	12.815	89	12.253
French Guiana	12.026	71	9.995
Jamaica	11.907	276	8.371
Zimbabwe	11.522	310	9.599
Mauritania	11.431	236	8.248
Malta	11.415	180	9.516
Cape Verde	11.395	110	11.055
Uruguay	10.418	98	6.895
Cuba	9.671	137	8.658
Haiti	9.597	234	8.280
Belize	9.511	211	4.514
Syria	9.452	543	4.494
Gabon	9.351	63	9.204
Réunion	8.534	42	8.037
Guadeloupe	8.524	154	2.242
Hong Kong	7.804	123	6.439
Bahamas	7.698	164	6.081
Andorra	7.382	79	6.706
Swaziland	6.912	132	6.476
Trinidad and Tobago	6.900	123	6.204
Rwanda	6.832	57	6.036
Democratic Republic Congo Brazzaville	6.200	100	4.988
Malawi	6.091	187	5.661
Guyana	5.973	156	5.144
Nicaragua	5.887	162	4.225
Mali	5.878	205	3.697
Djibouti	5.759	61	5.628
Mayotte	5.616	53	2.964
Iceland	5.578	28	5.421
Martinique	5.575	42	98
Suriname	5.381	117	5.231
Equatorial Guinea	5.195	85	5.061
Aruba	5.079	46	4.911
Central African Republic	4.936	63	1.924
Somalia	4.579	121	3.529
Burkina Faso	4.300	73	2.940
Thailand	4.261	60	3.977
Gambia	3.785	123	3.653
Curaçao	3.699	11	1.889
Togo	3.295	66	2.821
South Sudan	3.222	62	3.043
Benin	3.090	44	2.972
Sierra Leone	2.451	75	1.853
Guinea-Bissau	2.447	44	2.378
Lesotho	2.365	46	1.423
Niger	2.361	82	1.329
Channel Islands	2.192	48	1.339
New Zealand	2.100	25	2.032
Yemen	2.085	606	1.384
San Marino	2.025	54	1.694
Chad	1.784	102	1.611
Liberia	1.773	83	1.406
Liechtenstein	1.600	21	1.377
Vietnam	1.405	35	1.252
Sint Maarten	1.269	26	1.111
Gibraltar	1.125	6	1.046
Sao Tome and Principe	1.010	17	952
Mongolia	918	0	384
Saint Martin	801	12	675
Turks and Caicos	771	6	741
Taiwan	749	7	612
Burundi	735	1	640
Papua New Guinea	729	8	601
Diamond Princess	712	13	699
Eritrea	711	0	564
Monaco	678	3	609
Comoros	633	7	606
Faeroe Islands	530	0	506
Mauritius	524	10	489
Tanzania	509	21	183
Bermuda	467	9	250
Bhutan	439	0	408
Isle of Man	373	25	344
Cambodia	362	0	319
Cayman Islands	302	2	277
Barbados	297	7	273
Saint Lucia	278	4	240
Seychelles	202	0	184
Caribbean Netherlands	177	3	166
St. Barth	162	1	127
Brunei	152	3	148
Antigua and Barbuda	148	5	138
Saint Vincent and the Grenadines	98	0	81
Dominica	88	0	83
Grenada	85	0	41
British Virgin Islands	76	1	72
Fiji	46	2	38
Macau	46	0	46
Laos	41	0	36
New Caledonia	37	0	35
Timor-Leste	31	0	30
Saint Kitts and Nevis	28	0	23
Vatican City	27	0	15
Falkland Islands	23	0	17
Greenland	19	0	18
Solomon Islands	17	0	5
Saint Pierre Miquelon	14	0	14
Montserrat	13	1	12
Western Sahara	10	1	8
Anguilla	10	0	4
MS Zaandam	9	2	7
Marshall Islands	4	0	4
Wallis and Futuna	3	0	1
Samoa	2	0	2
Vanuatu	1	0	1

Dữ liệu trên được thống kê theo nguồn https://corona.kompa.ai/, https://ncov.moh.gov.vn/

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin