Tổng thống Nga đã ra lệnh cho lực lượng hạt nhân của nước này trong tư thế sẵn sàng chiến đấu và điều này làm dấy lên lo ngại chiến tranh hạt nhân cho toàn thế giới.

Vũ khí hạt nhân là loại vũ khí có sức hủy diệt khủng khiếp nhất từng được phát triển, vũ khí hạt nhân mới chỉ được sử dụng hai lần trong chiến tranh và cả hai lần đều nhắm vào các thành phố của Nhật Bản là Hiroshima và Nagasaki do Mỹ thực hiện vào cuối Thế chiến thứ hai.

Trong suốt Chiến tranh Lạnh, cuộc chạy đua vũ trang giữa Mỹ và Liên Xô đã chứng kiến kho dự trữ toàn cầu lên tới hơn 64.000 đầu đạn. Tuy nhiên, con số này đã được các nước giảm dần và hiện thế giới còn bao nhiêu đầu đạn hạt nhân?

Dự trữ của Nga đạt đỉnh vào năm 1986, khi nước này vẫn còn là một phần của Liên bang Xô Viết, ở mức hơn 40.000 đầu. Để đáp ứng các nghĩa vụ của mình theo START I và các hiệp ước sau này, Liên Xô và sau đó là đã giảm đáng kể lượng hàng trong kho của mình.

Nga được cho là nắm giữ khoảng 6.000 đầu đạn hạt nhân - hơn một nửa trong số khoảng 13.080 đầu đạn trên khắp thế giới (năm 2021), theo ước tính của Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí.

Tuy nhiên, theo Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ (FAS), số lượng đầu đạn hạt nhân hiện có trên thế giới thấp hơn một chút, khoảng 12.700 đầu.

Theo số liệu ước tính được cập nhật lần cuối vào ngày 23 tháng 2, một ngày trước khi Nga tấn công toàn diện Ukraina của FAS, tổng đầu đạn hạt nhân của Nga là 5.977, trong đó có 4.477 đầu nằm trong kho dự trữ và 1.500 đầu đã hết thời hạn sử dụng.

Trong số 4.477 đầu đạn hạt nhân dự trữ của Nga có 1.588 đầu đạn chiến lược được triển khai trên các tên lửa đạn đạo và tại các căn cứ máy bay ném bom hạng nặng.

Vào thời kỳ đỉnh cao vào những năm 1960, Mỹ có trên 31.000 đầu đạn. Ngay cả trước khi Tổng thống Ronald Regan và Tổng thống Mikhail Gorbachev đạt được thỏa thuận ban đầu để giảm lượng tồn kho hạt nhân, Mỹ đã bắt đầu cắt giảm số lượng đầu đạn mà họ có.

Năm 1991, Tổng thống George HW Bush và TT Gorbachev đã ký Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược (START I), trong đó hạn chế số lượng đầu đạn hạt nhân có thể được triển khai và tạo ra sự tương đương giữa lượng hàng tồn kho của hai quốc gia.

Theo Nuclear Notebook, ước tính Hoa Kỳ có khoảng 1.750 đầu đạn được triển khai vào năm 2019 từ kho dự trữ có 3.800 đầu đạn của mình. Các đầu đạn còn lại “được cất giữ như một cái gọi là hàng rào chống lại những bất ngờ về kỹ thuật hoặc địa chính trị”.

Israel có chương trình bí mật và thực hiện chính sách không rõ ràng liên quan đến việc nghiên cứu và chế tạo vũ khí hạt nhân.
Người ta tin rằng, Israel có thể đã chế tạo quả bom đầu tiên vào năm 1967.

Đến năm 2000, người ta ước tính rằng quốc gia này có từ 60 đến 80 đầu đạn và có thể tăng lên 65 hoặc 85 đầu cho đến thời điểm hiện tại, theo nghiên cứu cho Nuclear Notebook của Hans M. Kristensen và Matt Korda tại Bản tin của các nhà khoa học nguyên tử.

Triều Tiên là thành viên mới nhất tham gia vào nhóm các cường quốc hạt nhân đã tiến hành thử quả bom đầu tiên của mình vào năm 2006.

Quốc gia này, mặc dù một bên ký kết NPT nhưng chưa bao giờ tham gia hiệp ước và chính thức rút lui vào năm 2003. Thế giới biết rất ít về kho vũ khí hạt nhân của quốc gia bí ẩn nhất thế giới này, nhưng theo Nuclear Notebook, ước tính rằng Triều Tiên có thể có đủ nguyên vật liệu phân hạch để chế tạo từ 40 đến 50 đầu đạn hạt nhân.

Tuy nhiên, nhiều khả năng quốc gia này chỉ có được từ 10 đến 20 đầu đạn có thể được sử dụng trên tên lửa đạn đạo tầm trung.

Hai quốc gia tiểu lục địa và là đối thủ của nhau đều tiết lộ khả năng hạt nhân của mình chỉ cách nhau vài tuần vào tháng 5/1998.
Về phần mình, Ấn Độ trước đó đã cho nổ thử một thiết bị hạt nhân vào năm 1974 trong một cuộc biểu tình “hòa bình”.

Nuclear Notebook ước tính rằng, Pakistan có khoảng 165 đầu đạn, trong khi Ấn Độ có khoảng 150 đầu đạn nhưng nhiều khả năng các nước này đang chế tạo thêm để lắp vào hệ thống tên lửa mới mà các nước này đang phát triển.

Ngoài ra, Ấn Độ cũng được cho là đang xây dựng các lò phản ứng nhân mới để sản xuất nhiều vật liệu phân hạch hơn và sẽ đưa vào hoạt động vào khoảng sau năm 2030.

Anh và Pháp lần lượt trở thành cường quốc hạt nhân vào năm 1952 và 1960. Vương quốc Anh bắt đầu có kho dự trữ đầu đạn hạt nhân từ năm 1980. Số lượng cao nhất mà Anh sở hữu là 500, hiện giảm xuống còn khoảng 225 đầu. Tuy nhiên, không phải tất cả các đầu đạn đều được đưa vào sử dụng. Ngoài ra, chính phủ này gần đây đã tăng giới hạn trên lên 260 đầu đạn cho kho hạt nhân của mình.

Pháp bắt đầu giảm số lượng vũ khí hạt nhân trong kho vũ khí của mình vào năm 2000. Đây là một trong những quốc gia có vũ khí hạt nhân minh bạch nhất. Số lượng đầu đạn trong kho của Pháp vẫn giữ nguyên trong thập kỷ qua là khoảng 300 đầu đạn.

Tờ Nuclear Notebook ước tính, Trung Quốc có 350 đầu đạn hạt nhân và được bố trí trong ba lực lượng bao gồm trên bộ, trên biển và trên không.

Lầu Năm Góc cho biết Trung Quốc hy vọng sẽ có 700 đầu đạn hạt nhân có thể chuyển giao vào năm 2027 và ít nhất 1.000 đầu đạn vào năm 2030. Theo báo cáo, Trung Quốc đang xây dựng "các lò phản ứng sản xuất nhanh và các cơ sở tái chế" nhằm tăng năng lực sản xuất plutonium để hỗ trợ quá trình mở rộng này.

Trung Quốc cũng đang mở rộng và hiện đại hóa tất cả các chân của bộ ba hạt nhân của mình.

Nước này đang xây dựng thêm nhiều hầm chứa trên mặt đất và tăng kho vũ khí ICBM, hiện ước tính lên tới khoảng 100 tên lửa. Năm 2020, Trung Quốc đã phóng hơn 250 tên lửa đạn đạo, vượt tổng số tên lửa phóng vào năm 2018 và 2019.

Trung Quốc cũng đang thực hiện tư thế cảnh báo khi phóng mà họ gọi là "phản đòn cảnh báo sớm", dựa trên các radar mảng pha và vệ tinh cảnh báo sớm địa tĩnh, ít nhất một trong số đó đã ở trên quỹ đạo.

Hải quân Trung Quốc đang bổ sung thêm nhiều lớp Tấn Type 094 tàu ngầm tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân. Tàu ngầm Type 094 được trang bị tên lửa đạn đạo JL-2, có thể bắn tới lục địa Hoa Kỳ khi hoạt động xung quanh Hawaii.

Tuy nhiên, theo Lầu Năm Góc, Trung Quốc đang nghiên cứu một tàu ngầm mới hơn, Type 096, để ghép nối với một tên lửa mới, JL-3, có thể vươn tới đất liền Hoa Kỳ từ vùng biển Trung Quốc.

Lực lượng không quân Trung Quốc đã sử dụng H-6N, biến thể mới nhất của máy bay ném bom chiến lược H-6 của nước này. H-6N có thể tiếp nhiên liệu trên không, giúp mở rộng tầm hoạt động và mang tên lửa đạn đạo phóng từ trên không. Năm ngoái, một chiếc H-6N được phát hiện mang theo thứ được cho là tên lửa siêu thanh.

Là một thành viên cũ của Liên Xô, Ukraina là một trong số các quốc gia bí ẩn cho đến cuối thế kỷ 20 khi Liên Xô tan rã.

Trong những năm sau khi Ukraina tuyên bố độc lập vào năm 1991, quốc gia này tiếp tục nắm giữ một lượng đáng kể đầu đạn hạt nhân - khoảng 5.000 đầu. Số đầu đạn này được Liên Xô đặt trên lãnh thổ Ukraina.

Tuy nhiên, mặc dù từng là chủ sở hữu của kho vũ khí lớn thứ ba thế giới, Ukraina bắt đầu từ bỏ điều này trong những năm sau khi giành độc lập bằng cách loại bỏ vũ khí hạt nhân và chuyển giao toàn bộ lại cho Nga vào năm 1996.

Quyết định của Ukraina diễn ra như một phần trong nỗ lực của Ukraina nhằm đạt được sự đảm bảo an ninh từ các nước phương Tây, rằng chủ quyền của họ sẽ được tôn trọng để đổi lấy việc nước này giải trừ vũ khí hạt nhân.

Những nỗ lực đạt đến đỉnh điểm là việc ký kết Bản ghi nhớ Budapest ở Moscow vào 1994. Theo đó, Nga, Ukraine, Anh và Mỹ cùng cam kết rằng Ukraina sẽ không có bất kỳ mối đe dọa nào trong tương lai đối với nền độc lập và có thể tiếp cận nhanh chóng với Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về viện trợ nếu có bất ổn liên quan đến an ninh quốc gia xảy ra.

Nội dung: NGUYỄN MINH

Thiết kế: THẾ PHAN

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin