Tesla là ‘ngôi sao sáng’ của công nghiệp xe điện, hay chỉ là ‘cối xay tiền’?

Nói về xe điện, người ta hay nhắc ngay tới Tesla. Có lẽ việc hãng xe điện mới nổi này làm tốt nhất, chính là truyền thông. Thậm chí, với nhiều người, BMW, MINI, GM, Toyota, Nissan…, đều không biết xe điện là gì, thế giới chỉ có Tesla mà thôi.

Điều này cũng có lý của nó, các hãng xe khác đang âm thầm phát triển công nghệ xe chạy điện cũng như xe thông minh, đặc biệt quan tâm tới những đột phá về công nghệ pin năng lượng hay mô tơ điện, và ít khi quảng bá chúng rộng rãi. Trong khi đó, Tesla “đánh bóng tên tuổi” bằng việc liên tục tạo ra những cái tên khiến thế giới phải nhắc tới. Bằng cách đó, nhiều người lầm tưởng Tesla chính là ông trùm duy nhất của làng xe điện thế giới.

Thành công lớn nhất của Tesla, không phải là những mẫu xe điện, mà là việc bất ngờ trở thành thương hiệu xe hơi số một tại Mỹ và xếp thứ 8 trên thế giới, theo Consumer Reports công bố vào tháng 2/2017.

Tất nhiên không phải là tất cả, bên cạnh làn sóng ủng hộ Tesla mạnh mẽ, vẫn có những người chứng minh, Tesla đang là một dự án “đốt tiền” của nhà đầu tư, trong khi chưa mang lại thành công nào ngoài việc truyền thông. Một trong số đó là Bob Lutz, cựu phó chủ tịch General Motors, Mỹ, người được cho là cha đẻ của Chevrolet Volt.

Bob Lutz trong một chia sẻ của mình, tuyên bố Tesla đang không có bất cứ một bí mật công nghệ nào đáng giá, hệ thống pin mà Tesla sử dụng giống hoàn toàn với các pin khác trên thị trường. Ông còn tuyên bố pin năng lượng của GM trên thực tế rẻ hơn và tốt hơn pin trên xe Tesla. Thiết kế của những chiếc xe Tesla cũng được coi là cóp nhặt, từ những hãng xe Đức, đặc biệt là Mercedes-Benz.

Tesla cũng không thành công trong việc bán xe, bất chấp thành công lớn về mặt truyền thông, theo ông Lutz. Model X có doanh số thất bại đối với Bob Lutz. Trên thực tế, trong năm 2016, Tesla Model X đạt doanh số toàn cầu 25.312 chiếc, xếp thứ 7 trong danh sách những mẫu xe điện bán chạy nhất thế giới, theo Tesla. Ba quý đầu năm 2017, theo Tesla công bố, Model X đạt doanh số 33.415 xe trên toàn thế giới.

Nhận xét về việc Tesla vừa tung ra những mẫu xe điện mới, Bob Lutz cho rằng Elon Musk đang tìm cách đánh lạc hướng sự quan tâm của cả dư luận lẫn nhà đầu tư về các vấn đề tài chính, kinh doanh, và sản xuất, bằng việc ra xe mới. Kể từ năm 2010 tới nay, lợi nhuận của Tesla luôn “đỏ chót”, đồng nghĩa với thua lỗ, và trong năm 2016, hãng này lỗ 675 triệu USD.

Bên cạnh những khoản lỗ đều đặn hàng năm, Tesla còn đang gặp nhiều vấn đề về mặt sản xuất, khiến Model 3 dù mang nhiều kỳ vọng nhưng lại trì trệ trong sản xuất. Theo các nhân công đã nghỉ việc hoặc bị Tesla cho nghỉ, điều kiện sản xuất tại Tesla là rất tệ và xuất hiện sự phân biệt đối xử. Tesla mới đây cũng sa thải hàng trăm nhân công vì không đạt yêu cầu về tiến độ công việc. Khoản nợ hơn 22 tỷ USD sẽ không chờ đợi tỷ phú Elon Musk, nếu tiếp tục trì trệ sản xuất, Tesla sẽ gặp vấn đề lớn về tài chính. Rõ ràng, Bob Lutz nói Elon Musk đang tìm cách đánh lạc hướng bằng cách ra mắt xe mới, là có cơ sở riêng của mình.

Trên thực tế, việc Tesla thành công trong việc định hướng người dùng sang một kỷ nguyên xe hơi mới là không thể phủ nhận. Xe điện được cho là tương lai của thế giới, là sản phẩm thay thế xe hơi sử dụng động cơ đốt trong, và Tesla đang đi đầu trong việc quảng bá nó. Thành công trong tương lai của Tesla còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, đặc biệt là sự quyết tâm của những ông lớn trong ngành sản xuất xe hơi, có lịch sử tới hàng trăm năm.

Các ông lớn hiện tại vẫn đang tập trung vào xe động cơ đốt trong, vốn mang lại lợi nhuận lớn cho họ, và không dại gì bất ngờ chuyển hướng ào ạt sang xe điện. Tuy nhiên điều này không đồng nghĩa với việc các hãng xe không đầu tư vào phát triển công nghệ mới, và trong tương lai, khi những mẫu xe điện của Mercedes-Benz, Audi, Ford, GM, Toyota, Honda… được ra mắt ồ ạt, Tesla lúc ấy sẽ cần chứng tỏ nhiều hơn về mặt sản phẩm, vì truyền thông lúc đó không còn ý nghĩa.