Sản lượng tiêu thụ thấp, một số doanh nghiệp đề nghị tạm dừng bán xăng E5

Rõ ràng, các doanh nghiệp kinh doanh vì lợi nhuận, nếu lợi nhuận thấp thì họ có quyền hạn chế kinh doanh. Tuy nhiên, trước chủ trương 1/1/2018 sẽ chính thức bắt buộc dùng xăng E5 thay vì RON 92, thị trường vô cùng rộng mở nhưng nhiều doanh nghiệp lại không mặn mà.

Vì sao xăng E5 không hấp dẫn người dùng và các đại lý xăng dầu? Hầu hết ý kiến đều cho rằng nguyên nhân quan trọng nhất là giá xăng E5 chênh lệch khá cao so với xăng khoáng A92, nên thực sự không hấp dẫn người tiêu dùng trong bối cảnh vẫn còn tâm lý e ngại khi được giới thiệu và khuyến khích dùng thử.

Sở Công Thương TP.HCM dẫn chứng chênh lệch giá bán giữa xăng sinh học E5 chỉ thấp hơn RON 92 khoảng 230 đồng/lít. Còn tỷ lệ chiết khấu doanh nghiệp được hưởng với xăng E5 1.000-1.600 đồng/lít, cũng thấp hơn xăng khoáng 280 đồng/lít. Sản lượng tiêu thụ của các cửa hàng kinh doanh xăng E5 chậm, tồn kho nhiều ngày, tỷ lệ hao hụt rất cao, ảnh hưởng đến lợi nhuận.

Người dân vẫn nghi ngại khi dùng xăng E5. Ảnh: Trí thưc trẻ.

Tuy nhiên, điều khiến cơ quan quản lý cảm thấy lo lắng chính là việc doanh thu của các cửa hàng kinh doanh xăng sinh học E5 đang rất thấp so với kinh doanh xăng khoáng A92, A95. Hiện đã có một số đơn vị đề nghị tạm ngừng kinh doanh xăng E5 do sản lượng bán ra thấp, mức chiết khấu không cao. Sản lượng tiêu thụ chậm, tồn kho nhiều ngày, tỉ lệ hao hụt rất cao, mức chiết khấu thấp không bù đắp được chi phí hoạt động của cửa hàng và ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp cũng là những thực tế mà nhiều DN, đại lý kinh doanh xăng dầu phải đối mặt.  

Bên cạnh đó, nguyên nhân phải kể đến là sự hiểu biết của người dân với xăng E5 còn hạn chế nên việc thay đổi thói quen là một thách thức. Thói quen tiêu dùng của khách hàng vẫn ưa chuộng xăng khoáng, nhiều người nhận thức về xăng E5 với những định kiến hơn là tiếp nhận cái mới. Ví dụ như: vì ethanol dễ bị oxy hóa cùng với độ tinh khiết thấp dưới 99,50 nên xăng sinh học có thể làm hư hại động cơ; xăng E5 không thích hợp cho các loại xe đời cũ có thời hạn sử dụng trên 10 năm…

Điều khiến người dân hiện nay bất bình là giá xăng RON 95 cao hơn đáng kể so với xăng E5, nhất là khi xăng RON 95 không được công bố giá cơ sở. Theo đó, qua 2 kỳ điều hành giá đầu năm, giá xăng RON 95 luôn cao hơn xăng E5 trên dưới 1.800 đồng/lít - mức chênh lệch không hề nhỏ.

Ảnh: Cafef

Nguyên nhân chủ yếu do xăng E5 được hỗ trợ bằng việc chi sử dụng Quỹ Bình ổn giá (BOG), trong khi giá xăng RON 95 được điều hành theo thị trường, không sử dụng Quỹ BOG. Với cách điều hành giá này rõ ràng là không ổn. Bởi lẽ, Quỹ BOG được quy định sử dụng trong những trường hợp giá xăng dầu có biến động mạnh, cần hỗ trợ để không gây biến động quá nhiều.

Do đó, việc xả quỹ với mặt hàng này nhưng không xả với mặt hàng kia khiến chênh lệch tới gần 2.000 đồng/lít là không hợp lý. Và chính việc làm có phần nhập nhằng này của cơ quan quản lý, đã khiến dư luận nghi vấn liệu có “lợi ích nhóm trong việc độc quyền tiệu thụ ethanol?”.

Theo công thức, xăng E5 bao gồm 5% cồn sinh học (ethanol) trộn cùng 95% xăng RON 92. Với công thức tính giá xăng RON 92 không có biến động, xăng E5 hoàn toàn phụ thuộc vào giá thành ethanol. Để thực hiện chủ trương của Chính phủ, trong năm 2018 cả nước cần khoảng 5,5 triệu m3 xăng E5, tương đương 275.000m3 E100 để phối trộn, thông tin được đăng trên Đầu tư và tài chính.

Trước bối cảnh nguồn tài nguyên dầu mỏ đang dần cạn kiệt và môi trường thiên nhiên bị tàn phá, việc sử dụng xăng sinh học là một xu hướng cần thiết. Chủ trương sử dụng xăng sinh học E5 là hoàn toàn đúng đắn, mang lại nhiều lợi ích thiết thực, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và giảm hiệu ứng nhà kính. Vấn đề đặt ra, trong bối cảnh định hướng khuyến khích xăng sinh học, các chính sách ưu đãi cho mặt hàng này nhằm có giá thấp hơn xăng RON 95 là cần thiết.

Tuy nhiên, do chưa có thị trường xăng dầu cạnh tranh, vẫn cần kiểm soát giá tất cả mặt hàng, trong đó có cả xăng RON 95 và xăng E5. Có thể thấy, sau 1/1/2018, không có nhiều lựa chọn cho người tiêu dùng khi chỉ có thể một là tiếp nhận xăng E5 -  tức là tiếp nhận cái mới, hai là đổi sang dùng xăng RON 95 - đắt hơn RON 92. Và việc áp tính thuế, phí dồn gánh nặng lên giá xăng cần phải có sự tính toán, cân đối giữa mục tiêu thu nội địa và mục tiêu bảo đảm ổn định đời sống kinh tế - xã hội.