Phó Đức Phương: 'Khách sạn có thể cắt nhạc trên tivi để tránh tác quyền'

Hiệp hội khách sạn Đà Nẵng đang bức xúc khi VCPMC tiếp tục thu phí tác quyền âm nhạc qua tivi sau khi dừng hơn ba tháng. Ông nói sao về vụ việc?

- Chúng tôi sẽ có biện pháp giải thích, thỏa thuận cùng đối tác. Việc thu phí tác quyền không thể dừng lại được vì hoàn toàn đúng luật. Những đơn vị nhất định không đóng tiền có thể không sử dụng nhạc. Họ có thể không đặt tivi trong phòng hoặc nếu đặt thì tìm cách cắt hết các bản nhạc, bài hát, nhạc phim. Tôi nghĩ việc cắt đi có khi còn tốn kém gấp trăm nghìn lần việc đóng 25.000 đồng mỗi tivi một năm, tính ra là 2.000 đồng một tháng. Họ cũng cần chứng minh đã không sử dụng nhạc của chúng tôi.

- Nhiều ý kiến nói VCPMC cần xác định khách sạn có sử dụng âm nhạc qua tivi hay không thì mới được thu tiền. Ông nói sao?

- Tôi cho rằng đây là việc bất khả thi. Khi sử dụng tivi, khách sạn đã tạo điều kiện cho công chúng tiếp cận đến tác phẩm âm nhạc mà VCPMC bảo hộ. Dù khách hàng có nghe hay không, khách sạn vẫn phải trả chúng tôi tiền. Họ có thể thắc mắc mức phí đắt hay rẻ. Chúng tôi hoàn toàn có thể nghiên cứu, điều chỉnh. Nếu họ dứt khoát không nộp tiền là phạm luật.

- Hiện nay, VCPMC làm cách nào để xác định tác phẩm được sử dụng qua tivi có thuộc quyền bảo hộ của trung tâm hay không?

- Chúng tôi căn cứ vào danh mục tác phẩm được sử dụng mà đài truyền hình gửi về cho trung tâm. Bằng phương pháp thống kê, VCPMC tính xác suất sử dụng và hạch toán cho nhạc sĩ. VCPMC hiện bảo hộ cho 4.000 tác giả Việt Nam và hơn bốn triệu tác giả quốc tế. Chúng tôi không thể lúc nào cũng cầm theo từng đó hợp đồng để làm bằng chứng được. Chúng tôi đang cập nhật trên website các tác phẩm của các tác giả trong nước đã ủy quyền và các tổ chức bảo vệ quyền ở nước ngoài đã ký kết hợp đồng ủy thác cho chúng tôi. Việc này cần thời gian, không thể hoàn thiện trong một sớm một chiều.

Mỗi quý, chúng tôi đều tổng kết tiền tác quyền và gửi cho nhạc sĩ. Đối với tác giả nước ngoài, chúng tôi gửi tiền qua các tổ chức bảo vệ của từng nước. Nhiều người nói họ nghe nhạc nước ngoài thì không cần đóng tác quyền, như vậy là chưa hiểu luật.

- Nhiều khách sạn cho rằng việc áp dụng mức phí 25.000 đồng mỗi tivi một năm cho tất cả khách sạn ba sao, bốn sao và năm sao không hợp lý, thiếu công bằng. Ông lý giải như thế nào?

- Chúng tôi không muốn chia thành từng loại vì như vậy tủn mủn, công thức. VCPMC đã áp dụng mức phí thấp nhất để dễ đồng bộ hóa và dễ dàng triển khai. Nếu chúng tôi hạ giá vài nghìn đồng với các khách sạn nhỏ thì số tiền thu được quá ít.

Mức phí 25.000 đồng mỗi tivi một năm được căn cứ, tham khảo dựa trên mức thu ở nhiều nước trên thế giới, do Liên minh quốc tế các Hiệp hội Tác giả và Nhạc sĩ (CISAC) cung cấp. Ngoài ra, VCPMC cũng xem xét điều kiện thực tế tại Việt Nam, đồng thời tham khảo ý kiến các nhạc sĩ, tác giả, Bộ Tài chính và cơ sở kinh doanh. Mức thu gần như không thay đổi trong 10 năm qua. Ở nhiều nước, họ thu từ 7 USD đến 15 USD. Tại Việt Nam, chúng tôi chỉ dám thu hơn 2.000 đồng mỗi tivi một tháng. Con số này đã được cân nhắc thận trọng.

- Cục Bản quyền từng khẳng định việc thu tiền sử dụng tác phẩm là đúng Luật Sở hữu Trí tuệ nhưng cần có lộ trình. Tại sao VCPMC không hoàn thiện lộ trình chi tiết trước khi áp dụng thu phí trở lại?

- Hiện tại, Việt Nam đã thụt lùi so với bạn bè quốc tế về vấn đề bảo vệ tác quyền âm nhạc. Nếu cứ lo giải thích mà không hành động, chúng ta sẽ không bao giờ có được lộ trình rõ ràng. Những người vin vào lý do đó cản trợ chúng tôi là những người không hiểu luật.