Phiên lao dốc 11/6 chưa đủ dữ kiện khẳng định phân phối đỉnh

Trong phiên giao dịch chiều ngày 11/6 chứng kiến các chỉ số giảm sâu trước áp lực bán ồ ạt diễn ra trên diện rộng. Cụ thể, VN-Index giảm 3,63% về mức 867,37 điểm, chỉ số VN30 giảm 3,84% về mức 806,87 điểm. Độ rộng thị trường nghiêng về giảm điểm, có 312 mã giảm điểm, trong đó tới 64 mã sàn.

Chứng kiến sự giảm điểm mạnh phiên chiều và đặc biệt sau 2h, giới đầu tư đang thắc mắc liệu thị trường đã phân phối đỉnh chưa hay chỉ là đợt rung lắc, điều chỉnh bình thường của thị trường?

Thực tế, kể từ đầu tháng 4 khi thị trường chạm đáy và bắt đầu tăng điểm đã không chứng kiến một sự điều chỉnh nào quá mạnh, hiện tượng lên mạnh và rung lắc chủ yếu trong phiên. Đặc điểm thị trường giai đoạn này là trong phiên sáng có thể rung lắc và điều chỉnh, nhưng tới phiên chiều chỉ số và cổ phiếu sẽ hồi phục. Chính vì hiện tượng lên thẳng đứng như vậy, cộng với thị trường không điều chỉnh, các chỉ báo kỹ thuật ở vùng quá mua ngắn hạn cao, RSI>70 kéo dài đã ảnh hưởng tới tâm lý nhà đầu tư.

Do đặc thù thị trường lên không điều chỉnh, tâm lý nhà đầu tư luôn đề phòng một kịch bản đảo chiều có thể diễn ra. Chính vì vậy, khi thị trường không hồi phục sau 2h, nhà đầu tư đã quay sang chốt lời cổ phiếu bằng mọi giá và bán mạnh phiên giao dịch chiều ngày 11/6. Điều này thể hiện nhà đầu tư đã có lời lớn giai đoạn trước đó, sợ mất thành quả nên thực hiện chốt lời ngay lập tức

Bên cạnh đó, theo số liệu của Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam, trong 3 tháng qua có gần 100.000 tài khoản mở mới. Cụ thể, tháng 3 là 31.949 tài khoản, tháng 4 là 36.721 tài khoản.

Lũy kế 5 tháng đầu năm mở mới 128.347 tài khoản, trung bình mỗi tháng có 25.000 tài khoản mở mới, con số này gấp đôi với trung bình năm 2019.

Trong giai đoạn thị trường hồi phục tháng 4 và tháng 5, khối ngoại bán ròng giảm xuống so với thời điểm tháng 2 và tháng 3. Như vậy, dòng tiền nâng đỡ thị trường đến từ nhà đầu tư trong nước, chủ yếu là cá nhân.

Đây là lớp nhà đầu tư mới chưa có nhiều kinh nghiệm đầu tư vào thị trường giai đoạn thị trường tăng điểm nóng, liên tục mua chốt lời và sau đó mua mã mới vẫn tiếp tục có lời. Nhóm nhà đầu tư mới này chưa trải qua cảm giác mất mát của thị trường. Tâm lý nhà đầu tư mới thường rất dễ thay đổi theo diễn biến thị trường, sự hoảng loạn dễ diễn ra hơn so với những nhà đầu tư lâu năm, cũng như có kinh nghiệm.

Hoàn cảnh phiên giao dịch ngày 11/06

Thị trường chứng khoán toàn cầu đỏ lửa sau khi Fed phát đi thông điệp sẽ duy trì mức lãi suất hiện tại là 0-0,25% cho tới năm 2022 và chưa có kế hoạch đưa lãi suất về dưới 0. Bên cạnh đó họ, dự báo GDP của Mỹ sẽ giảm 6,5% trong năm 2020 trước khi tăng 5% trong năm 2021. Ngoài ra, còn có báo cáo về ca nhiễm Covid-19 tại Mỹ gia tăng, bóng ma dịch quay trở lại lần hai đối với nền kinh tế.

Thực tế, đây không phải là thông tin mới đối với thị trường mà chỉ là thông tin được thị trường phớt lờ giai đoạn tăng trưởng và hiện tại mới quay trở lại phản ánh. Tuy nhiên, đó là câu chuyện điều chỉnh sau giai đoạn tăng nóng và không phải là một biến cố bất ngờ nào đối với thị trường.

Diễn biến bán mạnh phiên 11/6 cho chúng ta biết điều gì?

Thứ nhất, thị trường giảm điểm do tâm lý nhà đầu cá nhân không vững, cũng như thị trường tăng liên tục không điều chỉnh tạo nên chỉ báo quá mua kéo dài. Đối với nhà đầu tư kinh nghiệm, họ không thực hiện mua mới do lo ngại điều chỉnh, nhà đầu tư mới tham gia thị trường do tâm lý không ổn dễ thay đổi theo diễn biến thị trường đã bị ảnh hưởng tiêu cực bởi diễn biến cổ phiếu giảm và bán cổ phiếu ra tạo hiệu ứng bán mạnh cuối phiên.

Thứ hai, sự đồng pha với diễn biến thị trường khu vực và thế giới. Tuy nhiên, sự kiện kích hoạt dòng tiền bán trên thị trường thế giới không mới mà là những câu chuyện cũ lặp đi và lặp lại mà nhà đầu tư đã biết tới.

Lịch sử đã chứng minh thị trường chỉ phản ứng mạnh với một số thông tin mới, khi đó xu hướng thị trường với thật sự thay đổi, những sự kiện mà nhà đầu tư chưa biết, chưa hình dung được ảnh hưởng và tác động tới nền kinh tế như thế nào như diễn biến chiến tranh thương mại Mỹ - Trung lần đầu, đại dịch Covid-19 xuất hiện ở Vũ Hán.

Thứ ba, giao dịch của nhà đầu tư ngoại có dấu hiệu ổn định hơn giai đoạn trước. Trong phiên giao dịch ngày 11/6, khối ngoại đã mua ròng 260 tỷ đồng, điều mà cho thấy sự hoảng loạn đến từ nhà đầu tư cá nhân hơn là nhà đầu tư nước ngoài.

Như vậy có thể thấy, thị trường điều chỉnh phiên 11/6 là hợp lý, tuy nhiên do có quá nhiều nhà đầu tư mới tâm lý chưa vững nên đã tạo ra hiện tượng bán mạnh cuối phiên. Mặc dù vậy, thị trường vẫn chưa đón nhận một tin nào thực sự mới thay đổi cục diện thị trường và nền kinh tế như cú sốc dịch Covid-19 hay chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc trước đây, nên chưa đủ dữ liệu để khẳng định thị trường phân phối đỉnh.