Ông Trump đã chấm dứt tham vọng dẫn đầu thị trường smartphone của Huawei như thế nào?

Trong một cuộc phỏng vấn cuối năm 2018 với CNBC, người đứng đầu công ty Huawei, Richard Yu, đã tuyên bố tham vọng biến gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc trở thành nhà sản xuất điện thoại thông minh lớn nhất thế giới vào năm 2020.

Mặc dù có bộ phận điện thoại thông minh tương đối trẻ hơn so với các đối thủ gần nhất là Samsung và Apple, Huawei hiện là nhà sản xuất điện thoại thông minh lớn thứ hai trên thế giới trước Apple và sau Samsung, và họ vẫn chưa vượt qua được Samsung, đứng ở vị trí cao nhất thế giới vào năm 2020, như Richard Yu đã kỳ vọng. 

Theo giới phân tích thị trường, một loạt các động thái của chính quyền Tổng thống Donald Trump đã làm tổn thương Huawei. Số liệu từ CNBC cho thấy, mặc dù công ty này đã cố gắng giữ vững thứ hạng số hai trên toàn thế giới nhưng sự hiện diện của Huawei chỉ còn tập trung ở Trung Quốc và các thị trường mới nổi khác. Công ty đã mất thị phần ở một số khu vực quan trọng trên thế giới.

Giám đốc điều hành Huawei Richard Yu giới thiệu điện thoại P30 và P30 Pro.

Tác động của Google

Hồi tháng 5/2019, sau khi Mỹ ban hành lệnh cấm này, điều này đã hạn chế khả năng kinh doanh của các công ty Mỹ với gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc. Huawei phụ thuộc rất nhiều vào các linh kiện và phần mềm từ các công ty Mỹ.

Nhà sản xuất điện thoại thông minh đã xoay sở để khắc phục một số vấn đề về thành phần cứng, ngoài ra, tới nay, họ vẫn chưa được sử dụng Android với dịch vụ Google trên các smartphone mới.

Việc hạn chế quyền truy cập của Huawei vào hệ điều hành và ứng dụng của Google là tác động lớn nhất mà công ty thấy rõ, bởi nó đã khiến cho điện thoại của hãng công nghệ này chỉ còn hữu dụng ở Trung Quốc.

Chủ tịch luân phiên Huawei Eric Xu, nói trên CNBC vào tháng 3,công ty đã không đạt được mục tiêu doanh thu nội bộ trong năm 2019 là 12 tỷ USD với phần lớn đến từ bộ phận người tiêu dùng, chiếm hơn một nửa tổng doanh thu của công ty Trung Quốc. 

Dữ liệu từ các công ty nghiên cứu, International Data Corporation (IDC) và Counterpoint Research, cho thấy các biện pháp trừng phạt của Mỹ đã làm tổn hại đến hiệu suất của Huawei trên toàn cầu. 

Trong quý I/2019, trước khi Huawei bị Mỹ đưa vào danh sách đen, thị phần toàn cầu của Huawei đứng ở mức 18,9%, chiếm ở vị trí thứ 2 sau Samsung và trước Apple, theo IDC.

Nhưng sau khi  bị Mỹ đưa vào danh sách đen, thị phần của Huawei đã giảm xuống 15,2% trong quý IV/2019 và tụt xuống vị trí thứ ba sau Apple.

Trong quý I/2020, Huawei đã lấy lại vị trí thứ 2 một lần nữa, nhưng thị phần đang đứng ở mức 17,8%.

Trong khi các số liệu toàn cầu dường như cho thấy Huawei vẫn khá kiên cường, họ "lu mờ" ra ở các thị trường quốc tế quan trọng. Tuy nhiên Huawei  tập trung vào phục hồi thị trường Trung Quốc và bắt đầu chuyển các mẫu điện thoại cũ sang các thị trường mới nổi khác.

"Trung Quốc là một thị trường điện thoại thông minh khổng lồ, thành công thường giúp các nhà cung cấp trên thị trường toàn cầu. Trong nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, cổ phần của Huawei đã tăng từ 35,5% trong quý I/2019 lên 42,6% trong cùng quý năm nay," IDC cho biết. 

Việc hai dòng điện thoại hàng đầu của Huawei - Mate 30 và P40  - được ra mắt mà không sử dụng Android với dịch vụ Google được cấp phép không phải là vấn đề lớn ở Trung Quốc, nơi các dịch vụ của Google bị chặn. Người dùng điện thoại thông minh Trung Quốc không quen sử dụng các ứng dụng như vậy.

Nhưng nó trở thành một vấn đề ở các thị trường quốc tế nơi người tiêu dùng phụ thuộc vào nhiều dịch vụ của Google, như Gmail, bản đồ và công cụ tìm kiếm... So sánh, các nhà sản xuất điện thoại thông minh khác như Xiaomi hay Samsung đang cung cấp các thiết bị cầm tay hàng đầu với Android. 

Thành công trong thời gian ngắn

Huawei đã tìm thấy thành công ngắn hạn với chiến lược đẩy các thiết bị cũ hơn ở nhiều thị trường mới nổi để giành lấy thị phần toàn cầu. Các điện thoại thông minh được phát hành trước khi đưa vào danh sách đen vẫn có Android.

Ví dụ, ở trung và đông Âu, thị phần của Huawei đứng ở mức 26,4% trong quý 1/2020 cao hơn so với cùng kỳ năm 2019, theo Counterpoint Research. Trong khi đó, thị phần của nó ở châu Á, ngoại trừ Trung Quốc và Ấn Độ, cũng cao hơn.

IDC cho biết cổ phần của Huawei tại Mỹ Latinh cũng tăng trong quý 3/2020 so với cùng kỳ năm ngoái. Việc tập trung vào việc chuyển các thiết bị cầm tay cũ và rẻ hơn đã giúp chia sẻ toàn cầu của Huawei vẫn kiên cường nhưng các nhà phân tích cảnh báo nó không bền vững.

Trả lời trên CNBC, "các thị trường trưởng thành bên ngoài Trung Quốc, việc thiếu các dịch vụ của Google là một vấn đề lớn đối với tham vọng điện thoại hàng đầu của họ", ông Bry Bryan Ma, phó chủ tịch nghiên cứu thiết bị tại IDC cho biết. "Huawei có thể tạm thời khắc phục bằng cách tập trung vào các mẫu máy cũ tầm thấp và trung hơn tại các thị trường đang phát triển được chọn, nhưng điều đó chỉ có thể thành công trong thời gian ngắn.

"Và các đối thủ Trung Quốc của Huawei như OPPO và Xiaomi vẫn có thể phát hành thiết bị cầm tay với Google. Điều đó đã làm tổn thương Huawei ở các thị trường phát triển hơn, đây là một mối quan tâm lớn." Điều này đã xảy ra ở Tây Âu, nơi Xiaomi và OPPO đang cung cấp nhiều dịch vụ mới hơn và có thẩm quyền hơn so với các mẫu máy cũ của Huawei đã làm tốt trước đây, ông Neil Neil Shah, giám đốc nghiên cứu của Counterpoint Research cho biết. 

Thị phần của Huawei tại Tây Âu đã giảm mạnh từ 24,3% trong quý I/2019 xuống còn 18,2% trong cùng kỳ năm nay. 

Tương tự ở Ấn Độ, thị phần của Huawei là 0,4% trong quý III, giảm so với 3,4% trong cùng kỳ năm ngoái.

Một cửa hàng của Huawei tại TP Thượng Hải - Trung Quốc Ảnh: Reuters

Tương lai bất định

Sau khi vào danh sách đen năm ngoái, Huawei đã ra mắt hệ điều hành của riêng mình có tên HarmonyOS để thay thế khoảng trống còn lại bằng cách không truy cập vào Android. HarmonyOS đi kèm với cửa hàng ứng dụng của Huawei và các dịch vụ khác và công ty đã bắt đầu tải các thiết bị mới của mình bằng phần mềm này.

Các giám đốc điều hành của Huawei gần đây đã nói về khả năng của hệ điều hành là ngang hàng với Google và Apple, nhưng các nhà phân tích nghi ngờ về khả năng tìm kiếm thành công của họ trên thị trường quốc tế do thiếu một số ứng dụng lớn. 

Một quy tắc mới được thông qua vào tháng trước  yêu cầu các nhà sản xuất nước ngoài sử dụng thiết bị sản xuất chip của Mỹ phải có giấy phép trước khi có thể bán chất bán dẫn cho Huawei. Động thái này nhằm cắt đứt nguồn cung chip của Huawei từ TSMC , công ty Đài Loan chuyên sản xuất hầu hết các linh kiện đó cho công ty Trung Quốc. Các nhà phân tích trước đây đã nói với CNBC đây có thể là một cú hích lớn cho công ty. 

Điều đó, cùng với lệnh cấm của Google, khiến cho con đường phía trước của Huawei trở nên rất khó khăn hơn.

"Hiện tại, với nhiều hạn chế hơn đối với chipset từ TSMC, Huawei đã ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh ở cấp độ phần cứng, khiến việc vận chuyển các sản phẩm cạnh tranh trở nên khó khăn hơn trong tương lai ngay cả khi không có GMS (Google Mobile Services) hoặc các phiên bản cũ hơn của Android," ông Shah Shah nói. 

Theo CNBC