Ông Lê Hải Trà: Chứng khoán Việt Nam sở hữu 'mỏ vàng' riêng có trong khu vực

Thị trường chứng khoán Việt Nam từ đầu năm đến nay đã tăng trưởng tích cực. Trong 7 tháng đầu năm 2017, chỉ số VN-index tăng 17%, giá trị vốn hóa thị trường tăng hơn 30%, giá trị giao dịch bình quân mỗi ngày tăng gần 70%...

Những con số ấn tượng này giúp Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) hoàn thành gần 96% kế hoạch lợi nhuận trước thuế năm 2017 chỉ trong vòng 6 tháng.

Ông Lê Hải Trà, người phụ trách HĐQT HOSE - sàn chứng khoán hiện có quy mô vốn hóa 86 tỷ USD - nói trong cuộc trao đổi với BizLIVE:

- Khi ngồi ở vị trí “thuyền trưởng”, sẽ luôn bị cuốn vào nhiều việc khác nhau. Thách thức lớn nhất với tôi là duy trì được sự tập trung để nhận diện những diễn biến mới trên thị trường thế giới.

Đó là những xu thế mới, cơ hội mới về thông lệ, công nghệ cũng như những sản phẩm mới có lợi cho thị trường Việt Nam. Để từ đó, mình có kế hoạch huy động các nguồn lực, sự ủng hộ để triển khai và mang lại lợi ích cho thị trường Việt Nam.

Ông có học vị Thạc sỹ Quản lý công (MPA) với chuyên ngành kép lãnh đạo và phân tích thị trường tài chính của Đại học Harvad Kennedy, nghĩa là ông có kiến thức về tài chính rất bài bản. Nhưng kiến thức ấy có thể áp dụng như thế nào vào một thị trường chứng khoán mới nổi như Việt Nam?

Việt Nam không phải là một thị trường biệt lập, mà có sự liên thông với các thị trường khu vực và thế giới.

Thị trường Việt Nam cũng đang và hướng tới áp dụng nhiều thông lệ mà các thị trường phát triển trên thế giới sử dụng. Vì vậy, việc được đào tạo bài bản mang lại cách nhìn có tính hệ thống, thấy được những thông lệ và chuẩn mực. Đồng thời việc triển khai các thông lệ này đôi khi cần sự chọn lọc và điều chỉnh để phù hợp với các đặc thù của Việt Nam.

Quá trình trải nghiệm cùng thị trường Việt Nam 20 năm qua giúp tôi kết hợp tốt hai yếu tố đó.

Mức vốn hóa của thị trường chứng khoán Việt Nam còn khá nhỏ so với các nước trong khu vực. Ông nhận thấy những tiềm năng nào có thể giúp Việt Nam vươn lên top đầu trong thời gian tới?

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang nhỏ nhất so với 6 nước ASEAN hàng đầu - gọi là ASEAN 6, gồm Singapore, Malaysia, Thái Lan, Indonesia, Philippines và Việt Nam.

Tuy nhiên, thị trường chứng khoán Việt Nam có tiềm năng để phát triển mà các nước cùng khu vực thèm muốn. Đó là sự tăng trưởng kinh tế ổn định trong thời gian dài, và nguồn cung cho thị trường chứng khoán còn khá dồi dào.

Thời gian qua, chính sách gắn cổ phần hóa với niêm yết đã giúp cho quy mô thị trường chứng khoán tăng trưởng nhanh chóng. Từ 2014 đến nay, quy mô vốn lớn thị trường đã tăng gấp đôi, đạt 86,5 tỷ USD vào ngày 29/8/2017, và có thể sẽ tiếp tục tăng gấp đôi vào năm 2020.

Trong khu vực tư nhân, vốn rất năng động, nhiều doanh nghiệp đã trưởng thành hơn và thấy được cơ hội dùng thị trường chứng khoán hỗ trợ cho chiến lược phát triển dài hạn. Đây cũng là yếu tố tích cực đóng góp vào sự tăng trưởng quy mô của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ví dụ, với việc lên sàn của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) niêm yết vừa qua, giá trị vốn hóa thị trường sàn HOSE đã tăng thêm hơn 2 tỷ USD.

Thực tế là dù đang được xếp hạng là thị trường cận biên theo tiêu chuẩn của MSCI, Việt Nam hiện có số lượng công ty niêm yết có giá trị giao dịch hàng ngày bình quân trên 1 triệu USD nhiều hơn gấp đôi so với Pakistan là thị trường được xếp hạng cao hơn (thị trường mới nổi).

Tiềm năng quan trọng này đã và đang thu hút được sự quan tâm rất lớn của cộng đồng đầu tư quốc tế. Đây thật sự là “mỏ vàng” rất giá trị mà các thị trường khác trong khu vực không có được.

Ông có thể cho biết sắp tới, HOSE sẽ có những giải pháp nào để tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán?

HOSE đang có nhiều hoạt động cụ thể nhằm thúc đẩy sự phát triển của thị trường.

Sắp tới, HOSE sẽ đưa vào giao dịch một sản phẩm mới là chứng quyền có đảm bảo (covered warrant). Quá trình chuẩn bị vừa qua mất nhiều thời gian và công sức, từ các văn bản pháp quy, cho đến chỉnh sửa hệ thống công nghệ thông tin…

Dự kiến sản phẩm này được giao dịch chính thức vào tháng 11/2017, hứa hẹn tạo ra một cú huých về thanh khoản đối với các cổ phiếu cơ sở. Các cổ phiếu cơ sở được các công ty chứng khoán lựa chọn và phát hành.

HOSE cũng đang là chủ đầu tư của một dự án công nghệ thông tin sẽ được áp dụng cho cả hai sở giao dịch HOSE và HNX, cùng Trung tâm Lưu ký (VSD). Dự án này được kỳ vọng sẽ thay đổi hoàn toàn nền tảng công nghệ thông tin trên thị trường chứng khoán Việt Nam, giúp cho quá trình quản lý và vận hành thị trường linh hoạt hơn, quản trị rủi ro tốt hơn.

Đồng thời, hệ thống mới sẽ giúp rút ngắn thời gian đưa các sản phẩm mới vào giao dịch và giúp cải thiện đáng kể thanh khoản thị trường trong thời gian tới.