Ông Đoàn Nguyên Đức liên quan gì đến dự án nuôi bò thua lỗ ngàn tỉ của Trần Bắc Hà?

Nguồn tin từ báo Lao Động, trong kết luận điều tra vừa hoàn tất, đề nghị VKSND Tối cao truy tố 12 bị can liên quan đến sai phạm xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Công ty CP chăn nuôi Bình Hà; Công ty TNHH thương mại và dịch vụ Trung Dũng, cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an xác định, ông Đoàn Nguyên Đức - Chủ tịch Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) là người liên quan.

Theo kết luận điều tra, dưới thời ông Trần Bắc Hà làm Chủ tịch HĐQT BIDV, cơ quan điều tra xác định bị can đã lợi dụng ví trí công tác để thâu tóm, lũng đoạn nhà băng và xúc tiến đầu tư, tài trợ vốn trái quy định. Ngoài ra, ông Trần Bắc Hà bị quy kết thành lập công ty "sân sau" không có năng lực tài chính để lập dự án đầu tư xin vay vốn tại BIDV. Sau đó, lợi dụng chính sách của Chính phủ, nguyên chủ tịch HĐQT BIDV đã chỉ đạo cấp dưới cấp tín dụng cho doanh nghiệp "sân sau" với các ưu đãi trái luật khiến BIDV thiệt hại tổng số tiền hơn 1.500 tỉ đồng.

Chuồng trại bỏ hoang tại dự án chăn nuôi bò của Công ty Bình Hà.

Theo kết luận điều tra, tháng 3/2015, ông Trần Bắc Hà, lợi dụng chức vụ chủ tịch HĐQT BIDV, trực tiếp làm việc với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hà Tĩnh để xúc tiến đầu tư, đề nghị chấp thuận chủ trương dự án chăn nuôi bò tại tỉnh Hà Tĩnh, cấp đất và áp dụng chính sách ưu đãi cho liên danh giữa Công ty CP Tập đoàn An Phú (do Trần Duy Tùng - con ông Hà, thành lập) với Công ty cổ phần Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (do ông Đoàn Nguyên Đức, tức Bầu Đức, làm chủ là công ty đang có dự án chăn nuôi bò hiệu quả tại tỉnh Gia Lai), dưới sự bảo trợ vốn của BIDV.

Theo lời khai của ông Đức, ngay từ cuối năm 2014, trên cơ sở đề nghị của ông Hà, ông Đức đón và chỉ đạo nhân viên HAGL dẫn đoàn công tác của tỉnh Hà Tĩnh, do ông Võ Kim Cự (lúc đó là Chủ tịch UBND tỉnh) làm trưởng đoàn và một số nhân viên dưới quyền, tham quan trang trại chăn nuôi bò của HAGL tại tỉnh Gia Lai. Đầu năm 2015, ông Hà gọi điện thoại mời ông Đức ra Hà Tĩnh dự một cuộc họp do UBND tỉnh này tổ chức kêu gọi tập đoàn đầu tư dự án chăn nuôi bò tại tỉnh dưới sự chủ trì của ông Nguyễn Kim Cự thời điểm đó là Chủ tịch UBND tỉnh. Tại đây, BIDV cam kết tài trợ dự án, ông Đức chỉ tham gia với vai trò khách mời, không phát biểu và không cam kết gì.

Sau cuộc họp này, ông Đức có về tổ chức cuộc họp HĐQT HAGL để bàn và đánh giá việc tham gia đầu tư dự án. Tuy nhiên, sau khi khảo sát địa bàn, HAGL nhận thấy khu vực này không đủ điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, đất đai... để chăn nuôi bò. Song do là khách hàng vay vốn tại BIDV, phụ thuộc vào ông Hà nên ông Đức không từ chối thẳng được việc không tham gia đầu tư vào dự án.

Cũng theo lời khai của ông Đức, được ông Hà nhờ giới thiệu người có năng lực, kinh nghiệm để quản lý giúp khi lập công ty (Công ty Bình Hà được thành lập sau này) đầu tư dự án, ông đã giới thiệu Đinh Văn Dũng (nhân viên cũ của HAGL).  Sau đó, ông Đức gọi ông Dũng đi Hà Tĩnh gặp Trần Duy Tùng (con trai ông Hà) để hỗ trợ làm dự án. Sau khi giới thiệu, cha con ông Hà làm việc với ông Dũng thế nào, thực hiện dự án ra sao ông Đức không biết và không tham gia.

Do Công ty Bình Hà không có giấy phép và không đủ tiêu chuẩn nhập bò theo tiêu chuẩn Escas nên Trần Duy Tùng (con trai ông Hà) có nhờ tập đoàn ông hỗ trợ nhập khẩu bò trong giai đoạn đầu.Ông Đức chỉ đạo bà Nguyễn Thị Kim Chi - Phó Tổng giám đốc phụ trách tài chính Tập đoàn HAGL, thông qua hai công ty con của tập đoàn đứng ra nhập khẩu bò giúp Công ty Bình Hà trong giai đoạn đầu.

Sau này, Công ty Bình Hà nhập khẩu trực tiếp. Đến khi một số lò mổ của Việt Nam vi phạm tiêu chuẩn Escas về giết mổ bò và bị cấm nhập khẩu bò (trong đó có Công ty Bình Hà) thì Công ty Bình Hà ký hợp đồng mua bò với hai công ty trên của Tập đoàn HAGL. Theo ông Đức, cụ thể việc mua bán thế nào do hai công ty trên trực tiếp thực hiện. Bản thân ông "không biết, không tham gia".

Theo cáo buộc, Công ty Bình Hà làm ăn thua lỗ, sử dụng vốn không đúng mục đích và để các cổ đông thông qua các nhà thầu chiếm đoạt, chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV và tiền bán bò. Tổng dư nợ đến tháng 11.2018 là 1.459 tỉ đồng, trong đó không có khả năng thu hồi hơn 890 tỉ đồng.