Nước Mỹ ăn mừng Biden chiến thắng trong bộn bề chia rẽ

Chiến thắng của Biden tại bang chiến trường Pennsylvania giúp ông vượt ngưỡng 270 phiếu đại cử tri cần thiết để đắc cử tổng thống, chấp dứt 4 ngày căng thẳng tại một quốc gia đang chia rẽ sâu sắc.

"Chiến dịch tranh cử đã kết thúc, giờ là lúc bỏ lại phía sau giận dữ và những lời cay nghiệt để đến với nhau như người trong một nước. Giờ là lúc Mỹ phải đoàn kết và hàn gắn", Biden chia sẻ trên Twitter.

Ứng viên Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden phát biểu về kết quả bầu cử tại Wilmington, Delaware ngày 6/11. Ảnh: Reuters

Những lời chúc mừng Biden từ lãnh đạo các nước như Thủ tướng Anh Boris Johnson, Thủ tướng Canada Justin Trudeau và Thủ tướng Đức Angela Merkel liên tục đổ về khiến Trump khó lòng tiếp tục nhắc lại cáo buộc rằng bầu cử lần này được sắp đặt để chống lại ông.

Trump, người đang đánh golf trong khi các kênh truyền hình lớn của Mỹ đăng tin đối thủ của ông giành chiến thắng, ngay lập tức cáo buộc Biden "vội vã thể hiện một cách sai lầm mình là người chiến thắng"."Cuộc bầu cử lần này còn lâu mới kết thúc", Trump tuyên bố.

Trump đệ đơn kiện phản đối kết quả các cuộc bỏ phiếu. Tuy nhiên, quan chức bầu cử tại các bang khắp nước Mỹ khẳng định không có bằng chứng cho thấy có gian lận nghiêm trọng, và các chuyên gia pháp lý nhận định nỗ lực của Trump khó thành công.

Khi thông tin tức Biden giành chiến thắng được phát đi, những tiếng hò reo lớn vang lên tại sảnh của khách sạn Delaware, nơi đội trợ lý của Biden túc trực.

"Chúng ta làm được rồi, Joe!", Kamala Harris, người đồng hành trong chiến dịch tranh cử với Biden, chia sẻ đoạn video gọi điện chúc mừng ông. Harris sẽ trở thành người phụ nữ đầu tiên, người Mỹ da màu đầu tiên và người Mỹ gốc Á đầu tiên, trở thành phó tổng thống.

Những tiếng vỗ tay, reo hò cũng vang lên ở Washington. Người người đổ ra ban công hò hét, hòa cùng tiếng còi xe và tiếng gõ xong nồi. Làn sóng náo nhiệt lan nhanh khi ngày càng nhiều người biết thông tin Biden đắc cử. Một số người bật khóc. Tiếng nhạc bài "Chúng ta là nhà vô địch" vang lên.

Người Mỹ mừng chiến thắng của ông Biden tại Philadelphia ngày 7/11/2020 sau khi ông Biden được tuyên bố là đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Mỹ 2020. Ảnh: AP

Tại Bedford-Stuyvesant gần Brooklyn, nhiều người đồng loạt hét lên vui sướng khi tin tức được lan truyền. Một vài cư dân nhảy múa ở lối thoát hiểm của một tòa nhà, trong khi những người khác hô vang "Yes!" (Thế chứ!), khi họ đi qua.

Những người ủng hộ Trump phản ứng lẫn lộn, thất vọng có, hoài nghi và buông xuôi có. Điều này càng nhấn mạnh thêm những nhiệm vụ khó khăn mà Biden phải đối mặt trong việc giành thêm nhiều cảm tình của người Mỹ ở nông thôn, những người tin tưởng Trump là tổng thống đầu tiên bảo vệ lợi ích của họ.

"Thật bực bội và đáng buồn, tôi nghĩ có dàn xếp", Kayla Doyle, 35 tuổi, một người ủng hộ Trump và là quản lý GridIron Pub ở Main Street tại thị trấn nhỏ Mifflintown, Pennsylvania chia sẻ.

Đám đông biểu tình ủng hộ Trump tập trung tại các tòa nhà ở thủ phủ các bang Michigan, Pennsylvania, Arizona đòi "Stop the Steal" (Dừng ngay việc đánh cắp). Những người biểu tình ủng hộ Trump ở Phoenix đồng loạt reo hò: "Chúng tôi muốn thẩm tra! Chúng ta sẽ chiến thắng tại tòa!".

Các nhà lãnh đạo và nguyên lãnh đạo Mỹ cũng có sự chia rẽ, trong khi cựu tổng thống Obama và Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Mitt Romney chúc mừng Biden thì đồng minh của Trump, Thượng nghị sĩ Lindsey Graham lại kêu gọi Bộ Tư pháp tiến hành điều tra cáo buộc có vi phạm bỏ phiếu.

Việc các hãng tin công bố chiến thắng dành cho Biden khiến nhóm của Trump quan ngại về chiến lược sắp tới và gây sức ép với ông trong việc lựa chọn một nhóm pháp lý chuyên nghiệp để vạch ra kế hoạch nhằm vào những nơi họ tin có gian lận phiếu bầu và cung cấp những bằng chứng có liên quan.

Một người đàn ông ủng hộ Tổng thống Donald Trump cố kìm nén cảm xúc khi tham gia biểu tình trước tòa nghị viện bang ở Madison, Wisconsin, sau khi ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden được xướng tên là người chiến thắng trong cuộc bầu cử hôm 7/11. Ảnh: Reuters

Những đồng minh của Trump khẳng định, ông không có kế hoạch sớm chấp nhận thất bại. Một người trung thành với Trump cho biết, Trump chưa sẵn sàng để thừa nhận thất bại, ngay cả khi số phiếu được kiểm lại không đủ để thay đổi kết quả cuối cùng. "Có những tính toán chắn chắn rằng ông ấy sẽ thất bại", người này cáo buộc.

Chiến thắng của Biden chấm dứt bốn năm hỗn loạn dưới thời Trump khi Tổng thống Mỹ xem nhẹ dịch bệnh chết người COVID-19, áp đặt những chính sách nhập cư hà khắc, khởi động cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, xé bỏ nhiều thỏa thuận quốc tế và gây chia rẽ sâu sắc trong nhiều gia đình tại Mỹ với những lời lẽ khiêu khích, dối trá và sẵn sàng chấm dứt mọi chuẩn mực dân chủ.

Trước thềm bầu cử, Trump từ chối cam kết chuyển giao quyền lực một cách hòa bình nếu ông thất cử, và tuyên bố ông đã chiến thắng trước cả khi việc kiểm phiếu hoàn tất.

Ngày 7/11, người quản lý chiến dịch tranh cử của Trump, Bill Stepien, đã hối thúc những người ủng hộ ông sẵn sàng tham gia biểu tình.

"Tại thời điểm này, chúng tôi cần sự giúp đỡ của các bạn trong các cuộc biểu tình tại các bang, đảm bảo rằng Tổng thống sẽ có mặt và quan điểm của chúng ta được thể hiện rõ ràng", Stepien nói trong cuộc điện đàm với các đồng minh và những người ủng hộ Trump.

Đối với người ủng hộ Biden, việc Pennsylvania đảm bảo chiến thắng cho ông là hoàn toàn phù hợp. Ông được sinh ra tại thành phố công nghiệp Scranton ở phía đông bắc của bang, trong một gia đình trung lưu. Điều này giúp Biden giành lại sự ủng hộ của các cử tri thuộc tầng lớp lao động từng ủng hộ Trump năm 2016.

Joe Blewitt (trái), anh em họ xa của Joe Biden, ăn mừng chiến thắng cùng gia đình ở thị trấn Ballina, Ireland hôm 7/11. Ảnh: PA.

Biden bắt đầu chiến dịch tranh cử của mình ở Pittsburgh năm 2019 và kết thúc chiến dịch tranh cử tại Pennsylvania vào 3/11. Dù cuộc đua tranh tại các bang công nghiệp như Pennsylvania, Michigan, Wisconsin và Minnesota rất cam go nhưng Biden cuối cùng đã chiến thắng.

Biden phải đối mặt với những thách thức chưa từng có, bao gồm nỗ lực của phe Cộng hòa trong việc giới hạn việc bỏ phiếu qua thư trong bối cảnh số lượng cử tri bỏ phiếu qua thư cao kỷ lục do đại dịch COVID-19, dịch bệnh đã khiến hơn 236.000 người Mỹ thiệt mạng.

Khi Biden chính thức bước vào Nhà Trắng vào ngày 20/1/2021 và là người cao tuổi nhất đảm nhiệm cương vị này ở tuổi 78, ông nhiều khả năng sẽ đối mặt với nhiệm vụ khó khăn là lãnh đạo một chính quyền phân cực sâu sắc. Cả hai phe đều coi cuộc bầu cử năm 2020 là một trong những cuộc bầu cử quan trọng nhất trong lịch sử Mỹ, sánh ngang với các cuộc bầu cử trong cuộc Nội chiến những năm 1860 và cuộc Đại Suy thoái những năm 1930.

Trong vài tháng qua, các quan chức ở cả hai phe đều nhắc đến khả năng Mỹ không thể tiến hành một cuộc bầu cử công bằng. Dù vậy, cuối cùng việc bỏ phiếu vẫn diễn ra với rất ít gián đoạn.

Chiến thắng của Biden được cho là nhờ sự ủng hộ mạnh mẽ từ các nhóm phụ nữ, người Mỹ gốc Phi, cử tri da trắng có bằng đại học và các cư dân thành thị. Ông đã đánh bại Trump với khoảng cách hơn 4 triệu phiếu phổ thông.

Biden, người đã dành tới 50 năm trong cuộc đời làm nghị sĩ Mỹ và sau đó là phó tổng thống dưới thời Obama sẽ kế thừa một đất nước đang trong tình trạng rối loạn vì dịch bệnh COVID-19, kéo theo nền kinh tế bị suy giảm cùng các cuộc biểu tình phản đối nạn phân biệt chủng tộc và bạo lực cảnh sát.

32 năm Biden hiện thực hóa giấc mơ tổng thống. Video: WSJ

Biden tuyên bố ưu tiên hàng đầu của ông là lên kế hoạch kiểm soát và khôi phục sau dịch bệnh COVID-19. Ông cam kết tăng cường khả năng tiếp cận xét nghiệm và lắng nghe tư vấn từ các quan chức y tế công và các nhà khoa học hàng đầu.

Bên cạnh việc giải quyết khủng hoảng y tế, Biden còn đối mặt với một thách thức lớn trong việc "cứu chữa" nền kinh tế đang gặp khó khăn vì đại dịch. Khoảng 10 triệu người Mỹ mất việc làm trong giai đoạn phong tỏa vì dịch bệnh vẫn chưa tìm được công việc mới trong khi các chương trình trợ cấp liên bang đều đã hết hạn.

Kinh tế Mỹ đang suy thoái, và triển vọng quay lại làm việc của hàng triệu người, đặc biệt là những người làm việc trong ngành dịch vụ như nhà hàng, khách sạn, giải trí rất ảm đạm. Phụ nữ và các nhóm thiểu số chịu ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng.

Biden cũng cam kết khôi phục trạng thái bình thường cho Nhà Trắng sau nhiệm kỳ tổng thống của Trump vốn tập trung ca ngợi những nhà lãnh đạo theo kiểu toàn trị, coi thường những đồng minh lâu đời trên khắp thế giới, từ chối từ bỏ những người da trắng thượng đẳng cũng như hoài nghi về tính hợp pháp của hệ thống bầu cử Mỹ.

Dù đắc cử, Biden có thể vẫn thất bại trong việc buộc Trump phải thừa nhận thất bại như những người ủng hộ đảng Dân chủ vẫn hy vọng.

Điều này cho thấy sự ủng hộ dành cho Trump vẫn rất mạnh, và khiến việc thực thi cam kết tranh cử của Biden phức tạp hơn, khi ông đảm bảo sẽ thay đổi những thành tố quan trọng trong di sản của Trump. Bao gồm việc giảm thuế sâu rộng đem lại lợi ích rất lớn cho các tập đoàn và những người giàu có, chính sách nhập cư cứng rắn, nỗ lực dỡ bỏ đạo luật chăm sóc sức khoẻ Obamcare, cùng với việc rút khỏi một loạt các thỏa thuận quốc tế như Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và thỏa thuận hạt nhân Iran.

Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden phát biểu chiến thắng tại trung tâm Chase ở Wilmington, Delaware hôm 7/11. Ảnh: AFP.

Trong trường hợp đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát Thượng viện, nhiều khả năng họ sẽ ngăn cản phần lớn kế hoạch pháp lý của Biden, trong đó có việc mở rộng chương trình chăm sóc y tế và đối phó với biến đổi khí hậu. Điều này phụ thuộc vào kết quả cuộc đua giành 4 ghế tại Thượng viện vẫn chưa ngã ngũ, bao gồm hai ghế ở Georgia sẽ chỉ có kết quả vào tháng 1.

Đối với Trump, đây là một kết thúc đáng lo ngại sau sự thăng tiến đáng kinh ngạc về sự nghiệp chính trị. Nhà phát triển bất động sản gây dựng được danh tiếng trên toàn quốc với tư cách là người dẫn chương trình thực tế trên trên truyền hình, đã khiến Hillary Clinton phải thất vọng khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 ngay trong lần đầu chạy đua vào Nhà Trắng.

Bốn năm sau, ông trở thành tổng thống đầu tiên thất bại khi tái tranh cử kể từ tổng thống George H.W. Bush năm 1992.

Bất chấp chính sách cứng rắn với người nhập cư, Trump gây bất ngờ khi nhận được sự ủng hộ của cử tri gốc Latinh. Ông giành thắng lợi ở bang chiến trường Florida, nơi ông cam kết sẽ ưu tiên phát triển kinh tế ngay cả khi điều này làm gia tăng mối đe dọa từ COVID-19.

Dù vậy, Trump đã thất bại trong việc mở rộng đáng kể cam kết của mình tới nhóm cử tri cốt lõi ở vùng nông thôn và người lao động da trắng vốn ủng hộ chính sách dân tuý cánh hữu và chủ nghĩa dân tộc "Nước Mỹ trên hết" của ông.

"Bốn năm trước, có một màn khói đen che phủ cả đất nước và chúng tôi đã chờ đợi hàng năm trời để nó chấm dứt", Duane Fitzhugh, một giáo viên 52 tuổi, ăn mừng chiến thắng của Biden bên ngoài khách sạn Trump ở Washington chia sẻ và đó như thể ma thuật của cái ác đã được dỡ bỏ.