Ngừng nạp thẻ điện thoại vào game: ngành nội dung số điêu đứng

Nhà mạng thiệt hại 80%, nhà phát hành thất thu 60-80%, người chơi gặp khó khăn vì chưa tìm được phương thức thanh toán thay thế.

Cờ bạc trực tuyến đang làm rấy lên sư lo lắng trong cộng đồng. Theo kết quả điều tra, hàng nghìn tỷ đồng đã chảy vào túi những kẻ cầm đầu đường dây Rikvip. Không chỉ có Rikvip hay Tip.club, Việt Nam vẫn tồn tại rất nhiều hình thức đánh bạc phổ biến xuất hiện dưới dạng trò chơi trực tuyến như: Tá lả, tiến lên, chắn, xì tố... với đặc điểm chung là đều có thể quy đổi ra tiền mặt hoặc vật phẩm giá trị tương đương (điện thoại, xe hơi).

Ảnh minh họa: Rikvip

Đây là lý do tại sao chúng không được gọi là trò chơi mô phỏng cờ bạc. Theo nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu cờ bạc Úc (Australian Gambling Research Centre), những trò chơi được phát triển với nhiều đặc điểm cốt lõi của cờ bạc nhưng không tạo cơ hội thắng hoặc thua tiền mặt mới được gọi là “trò chơi mô phỏng cờ bạc”.

Ảnh minh họa: dantri

Đây là ranh giới phức tạp đã xuất hiện cùng sự nở rộ của máy “bắn cá ăn xu” cách đây vài năm. Nguyên lý hoạt động không khác gì các máy đánh bạc tự động trong Casino, người chơi phải dùng tiền mặt mua xu để chơi như máy game thùng (arcade) truyền thống nhưng số điểm thắng có thể quy đổi. Từng được đăng ký kinh doanh là “trò chơi điện tử không nối mạng” nhưng thời điểm đó nhiều tụ điểm bắn cá biến tướng như sòng bạc thực thụ.

Các lực lượng chức năng đã tổ chức nhiều đợt truy quét tụ điểm “bắn cá ăn xu”. Gần nhất, tháng 9/2017, Dân Trí đưa tin CA TP Biên Hòa (Đồng Nai) bắt quả tang 50 người chơi sát phạt nhau trên 20 máy bắn cá với tang vật thu giữ 500 triệu đồng. Số tiền mỗi ngày tụ điểm điểm này kiếm được lên tới 1,2 tỷ đồng.

Cờ bạc trực tuyến là con đường trở thành con bạc thực thụ

Ảnh minh họa: ABC

Trang ABC đã trích dẫn lời của Jake Newstadt (27 tuổi), một con bạc hoàn lương hiện đang làm việc trong một dự án giúp đỡ người có vấn đề về cờ bạc. Bắt đầu đánh bạc từ năm 12 tuổi, anh không hề ngạc nhiên về sự phổ biến của các trò chơi mô phỏng cờ bạc.

Anh Newstadt cho rằng: “Ở mức độ nào đó, các trò chơi mô phỏng cờ bạc cũng giống như cờ bạc thực sự. Chúng kích hoạt một thứ gì đó trong não tạo ra khoảnh khắc lo lắng không biết liệu kết quả trên chiếu bạc số có đi theo cách người chơi muốn hay không và mô hình đó có thể trở nên gây nghiện”.

Không chỉ những trò chơi mô phỏng cờ bạc mới bị lợi dụng để thu lời bất chính. Trò chơi bắn súng góc nhìn người thứ 1 (FPS) nổi tiếng: Counter Strike: Global Offensive (CS: GO) đã trở thành nền tảng cho các hoạt động cá độ trái phép.

Trong CS:GO người chơi có thể mua khóa mở hòm (Loot Box) với giá 3 USD và giải thưởng bao gồm các loại vũ khí khác nhau. Các vật phẩm rời ra thường có giá dưới 3 USD nhưng nếu may mắn có thể thu lại vài ngàn USD từ việc bán vật phẩm quý hiếm trên chợ đen (các chợ giao dịch chui ngoài Steam).

Ảnh minh họa: Kotaku

Người chơi CS:GO trong 3 năm, Ashley Walton cho biết: “Điều đầu tiên xuất hiện khi tôi mở được vật phẩm hiếm là kiếm tiền từ nó". Tháng 4 vừa qua, Bộ tư pháp Bỉ (Justice Green) đã đưa ra phán quyết cấm các hoạt động liên quan, đồng thời các nhà phát hành vi phạm có thể chịu tối đa 5 năm và phạt 800.000 Euro.

Một cuộc khảo sát trực tuyến được thực hiện trên 10.838 con bạc trực tuyến (58% là nam giới) từ 96 quốc gia. Kết quả cho thấy mặc dù thua lỗ nhưng họ vẫn có niềm tin phi lý về cờ bạc và tiếp tục đầu tư nhiều thời gian và tiền bạc hơn. Trung tâm Nghiên cứu cờ bạc Úc đã công bố các lý do chính khiến người chơi tìm tới các hình thức đánh bạc trực tuyến bao gồm: để  giải trí, giảm bớt sự nhàm chán, thoát khỏi vấn đề và cảm xúc tiêu cực, thực hành cho cờ bạc thực sự. Và cả 4 lý do này rất giống với lý do của người ngồi trong chiếu bạc ngoài đời thật.

Hiểm họa cờ bạc trực tuyến 

Đa số trò chơi và dịch vụ cờ bạc trực tuyến được dán mác miễn phí nhưng người chơi cần phải trả phí để tiếp tục chơi bởi yêu cầu số tiền đặt cược tối thiểu mỗi ván.Theo thống kê, lợi nhuận ngành cung cấp trò chơi mô phỏng cờ bạc đã tăng trưởng từ 5.4 tỷ USD toàn cầu năm 2012, dự kiến lên tới 17,4 tỷ USD năm 2019,

Theo kết quả điều tra ban đầu của bộ Công An về chuyên án đường dây đánh bạc xuyên quốc gia, Rikvip (hoạt động từ tháng 4/2015 đến tháng 8/2017) thu về tổng số tiền đánh bạc nạp qua các cổng thanh toán là 9.583,2 tỉ đồng. Trong đó, tiền từ thẻ viễn thông và thẻ game là 9.296 tỉ đồng, chiếm 97%; tiền từ các ngân hàng là 168 tỉ đồng, chiếm 1,75%; tiền tham gia đánh bạc qua các đại lý được giao dịch trực tiếp bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản qua ngân hàng khoảng 5.631,5 tỉ đồng.

Cờ bạc trực tuyến ảnh hưởng thế nào tới thị trường trò chơi điện tử

Điều tra của Vietnamnet hồi tháng 3 đã đề cập tới kẽ hở giữa nhà mạng và nhà cung cấp nội dung số. Theo đó, để có vật phẩm ảo trong game, người dùng cần nạp tiền trực tiếp qua hệ thống của nhà phát hành. Tại những nơi đơn vị này không thể vươn tới, nhà phát hành buộc phải sử dụng hệ thống thẻ cào của các nhà mạng để nạp tiền cho game.

Chuyên gia ngành phát hành game, Sơn Hải trả lời phỏng vấn trên Vietnamnet: “Quy trình này bắt đầu từ việc người chơi mua thẻ cào điện thoại, sau đó nạp vào trò chơi. Thông tin của thẻ cào sẽ được nhà phát hành game chuyển cho nhà mạng”. Doanh thu từ việc nạp được 2 bên ăn chia theo tỷ lệ thương thảo trên hợp đồng, không có quy định ràng buộc giữa về nội dung số về cách thức vận hành và tính hợp pháp.

Bởi vậy, Cục Viễn thông đã phải gấp rút triển khai các biện pháp tăng cường quản lý thể cào di động và đảy nhanh tiến độ hoàn thành Đề án quản lý thẻo cào di động trong thanh toán dịch vụ nội dung số trước ngày 15/5. Tuy nhiên, động thái mà 3 nhà mạng lớn: Viettel, Mobifone, Viettel đưa ra cuối tháng 4 về việc ngừng thanh toán bằng thẻ cào cho các nội dung trò chơi trực tuyến không chỉ ảnh hưởng mà còn khiến nhiều nhà phát hành trò chơi trực tuyến điêu đứng.

Trả lời phỏng vấn trên ICT News, CEO của CMN Online cho biết doanh thu kinh doanh thẻ cào giảm 80% trong những ngày qua và tùy từng doanh nghiệp mà doanh thu giảm trung bình từ 60-80%. Lý giải cho vấn đề này, CEO Nguyễn Đức Kiên của nhà phát hành Deco nói, đối với các doanh nghiệp nhỏ, phương thức thanh toán chính là thẻ cào bởi không đủ nguồn lực để phát triển kênh thanh toán riêng.

Ảnh minh họa: VTC

Rõ ràng, kẽ hở mà chúng ta đang cố khắc phục lại vô tình gây khó khăn cho nhiều phía. Nhà mạng thất thu. Các nhà phát hành trò chơi trực tuyến chân chính không thể tìm được cách tiếp cận người chơi khiến họ không thể duy trì đứa con tinh thần của mình. Theo Infogame có tổng cộng 12 tựa game tại thị trường Việt xác nhận đóng cửa trong tháng 4 (riêng Soha có 3 tựa game đều đang sống tốt).

Trong bối cảnh cấp bách hiện nay, cần lắm một phương thức thanh toán đa nền tảng được nhà nước cấp phép cho các nội dung trực tuyến. Và quan trọng hơn là  tăng cường, chuẩn hóa các quy đinh phân loại giữa trò chơi mô phỏng cờ bạc và dịch vụ cờ bạc trực tuyến, đồng thời nâng cao nhận thức người chơi mới là cách hiệu quả nhất để bảo vệ cộng đồng.