Nga tuyên bố bắt đầu rút quân khỏi biên giới Ukraina nhưng NATO không tin

Trong một tuyên bố vào đầu ngày thứ Ba, Igor Konashenkov, phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Nga, cho biết các binh sĩ gần đây đã được điều đến các quân khu phía Nam và phía Tây của Nga - có chung biên giới với Ukraina - đã hoàn thành các cuộc tập trận và “đã bắt đầu chất hàng lên phương tiện giao thông đường sắt và đường bộ và sẽ bắt đầu chuyển đến các đơn vị đồn trú quân sự của họ hôm nay".

Ông Konashenkov cũng thông báo rằng quân đội Nga hiện đang tham gia các cuộc tập trận quân sự ở nước láng giềng Belarus, có chung biên giới với Ukraina ở phía Bắc, sẽ quay trở lại căn cứ thường trực của họ khi cuộc tập trận kết thúc vào ngày 20 tháng 2.

Tuy nhiên, trong một phản hồi với Nga vào hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba cho biết: “Chúng tôi ở Ukraina có một quy tắc: chúng tôi không tin những gì chúng tôi nghe, chúng tôi tin những gì chúng tôi thấy. Nếu một cuộc rút quân thực sự tuân theo những tuyên bố này, chúng tôi sẽ tin vào sự khởi đầu của một sự giảm leo thang thực sự".

Trong cuộc gọi với các phóng viên hôm thứ Ba, Julianne Smith, Đại sứ của Tổng thống Joe Biden tại NATO đã hạ thấp tuyên bố của Điện Kremlin.

“Chúng tôi sẽ phải xác minh điều đó và xem xét. Bạn có thể nhớ, vào cuối tháng 12, có một số tuyên bố tương tự từ Moscow rằng họ đang giảm leo thang và trên thực tế, các dữ kiện trên thực tế không ủng hộ tuyên bố đó", Smith nói. “Đây là điều mà chúng tôi sẽ phải xem xét kỹ lưỡng và xác minh trong những ngày tới", bà nói thêm.

Hàng nghìn binh sĩ Nga đã bắt đầu tham gia các cuộc tập trận vào tuần trước trong một động thái được nhiều người coi là sự phô trương sức mạnh của Moscow. Cuộc tập trận diễn ra khi hơn 100.000 binh sĩ, xe tăng, tên lửa và thậm chí cả nguồn cung cấp máu tươi đã được chuyển đến biên giới của Nga với Ukraina.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby nói với các phóng viên rằng Mỹ và các đồng minh đang theo dõi chặt chẽ cuộc tập trận.

Ông Kirby nói: “Cuối tuần qua, ông Putin đã bổ sung khả năng quân sự dọc theo biên giới với Ukraina và Belarus. “Anh ấy đang tập trận cho một số đơn vị của mình trên mặt đất ở phía Nam, cũng như các đơn vị hải quân ở Biển Đen".

Moscow liên tục khẳng định không có kế hoạch "xâm lược" Ukraina, bất chấp những cảnh báo từ các nước phương Tây trong những ngày gần đây rằng một cuộc tấn công có khả năng sắp xảy ra.

Tổng thống Nga Vladimir Putin nói trong một cuộc họp báo hôm thứ Ba rằng ông thấy có một số thời gian để thảo luận thêm với phương Tây về tình hình ở Ukraina, Reuters đưa tin, đồng thời nhắc lại rằng Nga đã quyết định rút một phần quân khỏi biên giới.

Bình luận của ông được đưa ra vài giờ sau khi Điện Kremlin lồng tiếng cảnh báo của Mỹ rằng Moscow sẽ tiến hành một cuộc tấn công vào hôm thứ Tư là “sự cuồng loạn vô căn cứ”.

Một người phát ngôn của Điện Kremlin cũng cho biết, căng thẳng đã trở nên trầm trọng hơn do lực lượng Ukraina tích lũy khổng lồ và phương Tây tuyên bố rằng chiến tranh sắp xảy ra, theo Reuters.

Tình hình ở biên giới Ukraine là một phần của một vấn đề dài hạn và rộng lớn hơn.

Các nhà lập pháp Nga hôm thứ Ba đã bỏ phiếu để yêu cầu Putin công nhận hai khu vực ly khai do Nga hỗ trợ ở miền đông Ukraina là độc lập.

Khoảng 13.000 người ở miền đông Ukraina đã thiệt mạng trong cuộc xung đột đang diễn ra giữa quân đội Ukraina và lực lượng ly khai thân Nga ở vùng Donbas, nơi mà ông Putin gọi là “tội ác diệt chủng” tại cuộc họp báo hôm thứ Ba.

Đặc phái viên Nga tại EU Vladimir Chizhov hôm thứ Ba cho biết Nga sẽ không "xâm lược" Ukraina “trừ khi chúng tôi bị khiêu khích”.

Hãng thông tấn nhà nước TASS cho biết: “Nếu người Ukraina tiến hành một cuộc tấn công chống lại Nga, bạn không nên ngạc nhiên nếu chúng tôi phản công. “Hoặc, nếu họ bắt đầu giết công dân Nga một cách trắng trợn ở bất cứ đâu - Donbas hoặc bất cứ nơi nào".

‘Không có dấu hiệu giảm leo thang’

Người đứng đầu NATO Jens Stoltenberg nói trong một cuộc họp báo hôm thứ Ba rằng mặc dù có lý do để “lạc quan thận trọng” về tình hình ở Ukraina, liên minh quân sự cho đến nay vẫn “không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu giảm leo thang nào từ phía Nga”.

Ông nói: “Nga đã tích lũy một lực lượng chiến đấu trong và xung quanh Ukraina chưa từng có kể từ sau Chiến tranh Lạnh. “Mọi thứ đã sẵn sàng cho một cuộc tấn công mới. Nhưng Nga vẫn còn thời gian để lùi lại trước bờ vực, ngừng chuẩn bị cho chiến tranh và bắt tay vào tìm kiếm một giải pháp hòa bình”.

Ông Stoltenberg nói với các phóng viên rằng NATO chưa nhận được bất kỳ phản hồi nào từ Nga về việc yêu cầu tổ chức một cuộc họp để thảo luận về tình hình hiện tại, đồng thời cho biết thêm rằng bất kỳ động thái nào từ Nga vào Ukraine sẽ vi phạm luật pháp quốc tế.

Ông nói thêm rằng việc Nga tiếp tục nỗ lực gây mất ổn định Ukraina, thông qua việc sáp nhập Crimea vào năm 2014 và hỗ trợ lực lượng ly khai Nga ở nước này, cũng như việc xây dựng quân đội hiện nay dọc theo biên giới Ukraina và gần lãnh thổ NATO, có nghĩa là tổ chức này có thể cần phải xem xét.

Bình luận của Stoltenberg được đưa ra khi Bộ trưởng Quốc phòng Biden Lloyd Austin đến trụ sở liên minh NATO ở Brussels. Austin sẽ gặp các bộ trưởng quốc phòng trong hai ngày trước khi đi đến sườn phía Đông của NATO.

Trong khi đó, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Anh nói với CNBC trong một email rằng Anh sẽ “đánh giá người Nga bằng hành động chứ không phải lời nói của họ”.

Chiến thắng cho phương Tây?

Timothy Ash, chiến lược gia cấp cao về chủ quyền thị trường mới nổi tại BlueBay Asset Management, cho biết trong một ghi chú hôm thứ Ba rằng “nếu Putin thực sự chớp mắt, đây sẽ là một chiến thắng to lớn cho Biden, [Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy] và phương Tây”, nói thêm rằng nó sẽ là khó có thể coi toàn bộ tình hình là một thất bại lớn đối với Putin.

“Ông ấy đã đạt được những gì?”, Timothy Ash nói. “Ông ấy đã cố gắng tập hợp phương Tây quay trở lại NATO, một lần nữa có mục đích chung. Chủ quyền của Ukraine đã được khẳng định, thậm chí được củng cố”.

Theo kết quả của hoạt động tích cực của Nga, quân đội Ukraina giờ đây đã được trang bị vũ khí tốt hơn và có khả năng tự vệ tốt hơn, Ash nói thêm.

Ngoại giao ‘còn lâu mới kết thúc’

Trong một cuộc trao đổi trên truyền hình hôm thứ Hai, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nói với ông Putin rằng các con đường mà Điện Kremlin có thể sử dụng để đảm bảo an ninh mà họ yêu cầu - bao gồm cả ngoại giao - “còn lâu mới kết thúc”.

Nga đang yêu cầu Ukraina không bao giờ được phép trở thành thành viên NATO và cho biết họ muốn tổ chức này quay trở lại sự hiện diện của mình ở Đông Âu.

Kể từ năm 2002, Ukraina đã tìm cách gia nhập NATO, liên minh quân sự mạnh nhất thế giới. Điều 5 của nhóm quy định rằng một cuộc tấn công vào một quốc gia thành viên được coi là một cuộc tấn công vào liên minh quân sự này.

Mỹ và NATO nói rằng yêu cầu như vậy từ Nga không thể được đáp ứng.

Phát biểu trước người dân Ukraina hôm thứ Hai, Zelenskyy cho biết Ukraine “muốn ... giải quyết tất cả các vấn đề thông qua đàm phán". Tuy nhiên, ông nói thêm rằng Ukraina có thể đáp trả bất kỳ hành động gây hấn nào bằng “đội quân vĩ đại” có “kinh nghiệm chiến đấu độc đáo và vũ khí hiện đại”.

Nhà Trắng hôm thứ Ba cho biết ông Biden đã nói chuyện với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo diễn ra sau cuộc điện đàm của Biden với Thủ tướng Anh Boris Johnson.

Biden và Johnson nhất trí rằng vẫn còn “một cửa quan trọng cho ngoại giao”, đồng thời nhắc lại rằng một gói trừng phạt quan trọng - bao gồm cả việc giảm bớt sự phụ thuộc của các nước châu Âu vào khí đốt của Nga - sẽ được áp dụng nếu hành động quân sự của Nga leo thang.

Trong các cuộc điện đàm riêng vào cuối tuần, Biden đã nói chuyện với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và Putin.

Nhà Trắng cho biết trong cuộc điện đàm với Zelenskyy, Biden đã tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina.

Và tổng thống cảnh báo người đồng cấp Nga rằng nếu có thêm một cuộc "xâm lược" vào Ukraina, Washington và các đồng minh của họ sẽ áp đặt “những trừng phạt nhanh chóng và nghiêm trọng". Biden nói rằng trong khi Mỹ vẫn chuẩn bị tham gia vào các hoạt động ngoại giao, “chúng tôi cũng chuẩn bị cho các tình huống khác”.

Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan Zbigniew Rau - chủ tịch đương nhiệm của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu - sẽ triệu tập các cuộc đàm phán tại Moscow vào thứ Ba giữa Lavrov và chủ tịch OSCE tại Ukraina, Mikko Kinnunen.

Trong khi đó, Thủ tướng Đức Olaf Scholz sẽ đến Moscow vào thứ Ba để gặp Putin. Scholz đã gặp Zelenskyy ở Kyiv vào thứ Hai.

Bất chấp việc Điện Kremlin lên tiếng bác bỏ tuyên bố rằng Nga không có kế hoạch "xâm lược" Ukraina, Mỹ và các đồng minh vẫn cảnh báo rằng một cuộc tấn công có thể xảy ra “bất cứ ngày nào”. Ngoại trưởng Antony Blinken đã ra lệnh đóng cửa Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Kyiv hôm thứ Hai, chuyển các nhân viên đến thành phố Lviv ở miền Tây Ukraina.

(Nguồn: CNBC)